Αμυγδαλές: Πότε πρέπει να αφαιρεθούν;

Το παιδί σας παθαίνει συνέχεια αμυγδαλίτιδες, παίρνει συχνά αντιβίωση, έχει για πολλές μέρες πυρετό, κάνει απουσίες από το σχολείο του… Μήπως θα πρέπει να τις βγάλει;

Πότε οι αμυγδαλές προκαλούν προβλήματα;

– Οι αμυγδαλές είναι πολύ μεγάλες. Σε αυτήν την περίπτωση, μπορεί να δημιουργούν προβλήματα στην αναπνοή, ροχαλητό, υπνική άπνοια (συχνά, σε τέτοιες περιπτώσεις υπάρχουν και μεγάλα κρεατάκια). Επίσης, μπορεί να το δυσκολεύουν να καταπιεί, οπότε παρατηρείτε ότι το παιδί σας δεν έχει όρεξη να φάει.

– Παθαίνει πολλές αμυγδαλίτιδες με πυρετό. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι το παιδί έχει τουλάχιστον 3 επεισόδια το χρόνο για 2 συνεχή χρόνια. Οι αμυγδαλίτιδες είναι επικίνδυνες γιατί μπορεί να προκαλέσουν επιπλοκές στις βαλβίδες της καρδιάς, στα νεφρά ή στις αρθρώσεις (όταν το μικρόβιο που τις προκαλεί «φύγει» από τις αμυγδαλές και μεταφερθεί, μέσω του αίματος, σε άλλα όργανα) ή απόστημα που μπορεί να επηρεάσει και τις γύρω από τις αμυγδαλές περιοχές.

– Υπάρχει υψηλή ASTO σε περισσότερες από μία μετρήσεις. Πρόκειται για μία τιμή που προκύπτει από μια απλή εξέταση αίματος. Όταν η είναι υψηλή, σημαίνει ότι ο στρεπτόκοκκος (το συνηθέστερο μικρόβιο που προκαλεί αμυγδαλίτιδες) «κυκλοφορεί» στον οργανισμό με κίνδυνο να «χτυπήσει» και άλλα όργανα (νεφρά, καρδιά και αρθρώσεις).

– Προκαλούν κακοσμία του στόματος. Μερικές φορές, υπάρχουν μεγάλες «κρύπτες» στις αμυγδαλές, όπου συσσωρεύονται υπολείμματα τροφών και έτσι προκαλείται κακοσμία του στόματος. Σ’ αυτήν την περίπτωση είναι δική σας επιλογή το αν θα αφαιρεθούν ή όχι οι αμυγδαλές προκειμένου να καταπολεμηθεί η κακοσμία.

Αν τελικά ο γιατρός κρίνει ότι το παιδί σας πρέπει να βγάλει τις αμυγδαλές του, το παιδί δεν έχει να χάσει τίποτα, όπως ίσως πιστεύατε, παρά μόνο να κερδίσει. Τόσο οι αμυγδαλές, όσο και τα κρεατάκια (και η μύτη και το στόμα αναπτύσσονται εσωτερικά σε βάθος και εκεί βρίσκονται τα κρεατάκια) θεωρείται -χωρίς αυτό να είναι απολύτως εξακριβωμένο- ότι βοηθούν το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι όταν τις αφαιρέσουμε θα έχουμε πρόβλημα με το ανοσοποιητικό μας! Άλλωστε, δεν έχει παρατηρηθεί κανένα πρόβλημα με το ανοσοποιητικό σύστημα σε παιδιά στα οποία αφαιρέθηκαν οι αμυγδαλές ή/και τα κρεατάκια. Αντίθετα! Μ’ αυτόν τον τρόπο, θα απομακρυνθεί από τον οργανισμό του παιδιού μία εστία φλεγμονής!

Η επέμβαση, που γίνεται με γενική αναισθησία, δεν διαρκεί περισσότερο από 30 λεπτά και δεν προϋποθέτει καμία εξωτερική τομή στο λαιμό, αφού οι αμυγδαλές αφαιρούνται μέσω του στόματος. Αλλά από τα πρώτα ακόμα λεπτά μετά το πέρας της εγχείρησης, η ιατρική ομάδα που την πραγματοποιεί αυξάνει την προσοχή της, ώστε να βεβαιωθεί ότι δεν υπάρχει κάποια αιμορραγία στο σημείο που έγινε η επέμβαση. Σε περίπτωση που υπάρχει αιμορραγία, οι γιατροί επεμβαίνουν αμέσως, επειδή η αιμορραγία είναι η βασική επιπλοκή της επέμβασης αυτής. Μπορεί να προκύψει αμέσως μετά την επέμβαση ή και αργότερα. Η πέμπτη ημέρα είναι η πιο επίφοβη, καθώς τότε περίπου ξεκολλάει η «κρούστα» που δημιουργείται στο σημείο όπου έγινε η επέμβαση. Σοβαρή αιμορραγία συμβαίνει σε ποσοστό 1% αυτών που χειρουργούνται, ενώ λιγότερο σημαντική αιμορραγία προκύπτει σε 1 στις 30 επεμβάσεις. Στις 10 μέρες πάντως, που θα ακολουθήσουν μετά την επέμβαση, είναι σκόπιμο να είστε σε “επιφυλακή”. Αν το παιδί σας φτύσει ή κάνει εμετό με αίμα, ακόμη και σε μικρές ποσότητες, θα πρέπει να βάλετε ένα παγάκι στο στόμα του και να έρθετε άμεσα σε επαφή με τον ωτορινολαρυγγολόγο που το χειρούργησε.

2 μέρες στο νοσοκομείο, 2 εβδομάδες στο σπίτι!

Μετά την επέμβαση, το παιδί θα χρειαστεί οπωσδήποτε να μείνει δύο εβδομάδες στο σπίτι υπό αυστηρή παρακολούθηση. Για μία τόσο απλή και γρήγορη επέμβαση, αυτό το διάστημα μπορεί να φαντάζει πολύ μεγάλο. Η αφαίρεση των αμυγδαλών, ή αλλιώς η αμυγδαλεκτομή, δεν χρειάζεται στην πραγματικότητα παρά μόνο 24 ή 48 ώρες παραμονής στο νοσοκομείο. Το παιδί σας θα έχει σίγουρα άσχημη διάθεση αμέσως μετά την επέμβαση, θα πονάει πολύ στο λαιμό του και πιθανόν και στα αυτιά του. Από την πλευρά του, λοιπόν, το πιο βασικό πρόβλημα που τίθεται μετά από την επέμβαση είναι ο πόνος, ο οποίος προκύπτει κυρίως τις πρώτες ώρες και ημέρες. Βέβαια, τα περισσότερα παιδιά έχουν την τάση να παραπονιούνται πολύ λιγότερο από ότι οι ενήλικες σε παρόμοιες περιπτώσεις, αλλά, παρ’ όλα αυτά, ο πόνος υπάρχει και πρέπει να τον ανακουφίσουμε. Γι’ αυτό και οι χειρούργοι ωτορινολαρυγγολόγοι συστήνουν τη συστηματική λήψη παυσίπονων. Στην αρχή, μετά την επέμβαση, το παιδί θα μπορέσει να πιει λίγες γουλιές νερό, μετά, στο επόμενο «γεύμα», θα μπορεί να απολαύσει ένα δροσερό «ποτό» ή ένα παγωτό. Αυτό συμβαίνει επειδή το κρύο βοηθά να υπάρξει συστολή των φλεβών της περιοχής και να αποφευχθεί η αιμορραγία. Εφόσον όλα πηγαίνουν καλά και η πληγή δεν παρουσιάσει επιπλοκές, το παιδί θα μπορέσει να βγει από το νοσοκομείο τη μεθεπόμενη της εγχείρησης.

Ξεκούραση, χάδια και παγωτά!

Η «συνταγή» για τις μέρες που ακολουθούν την επέμβαση είναι η ξεκούραση, που αφορά τόσο στο σώμα όσο και στις φωνητικές χορδές (μπορεί η ομιλία να προκαλεί πόνο στο παιδί, αλλά αυτό είναι κάτι που θα το αποφασίσει το ίδιο). Ένα ακόμα σημαντικό φάρμακο: Τα χάδια. Το παιδί έχει ανάγκη να νιώθει φροντίδα, στοργή και ασφάλεια. Προτιμήστε τις ήρεμες δραστηριότητες, όπως είναι τα χαρτιά, το να του διαβάζετε βιβλία, να ακούει μουσική… τουλάχιστον για τις επόμενες δέκα μέρες, ακόμα κι αν μετά από τέσσερις μέρες έχει διάθεση να παίξει ποδόσφαιρο! Κάθε σωματική δραστηριότητα και προσπάθεια (π.χ., η δυσκοιλιότητα) αυξάνει την πίεση του αίματος και μπορεί να προκαλέσει μία ανεπιθύμητη αιμορραγία. Για τους ίδιους λόγους, το παιδί δεν πρέπει να εκτίθεται σε ζέστη, ούτε στον ήλιο.

Βέβαια, μην ξεχνάτε και τα παυσίπονα, αν χρειαστούν, και μην αδιαφορείτε για τις διαιτητικές οδηγίες που υα σας δώσουν στο νοσοκομείο: Για 2 ολόκληρες εβδομάδες, το παιδί πρέπει να ακολουθεί αυστηρά τη «δίαιτα» των αμυγδαλών! Το μενού θα περιέχει τρόφιμα κρύα ή δροσερά σε μορφή πουρέ ή αλεσμένα στο μίξερ και υγρά. Αποφύγετε, όμως, όλα τα τρόφιμα που είναι ζεστά, όξινα (πορτοκάλια, λεμόνια, γκρέιπ φρουτ, κτλ.), πικάντικα, καθώς επίσης και τα μπισκότα, τσιπς και παξιμάδια, γιατί μπορεί να ερεθίσουν την πληγή και να προκαλέσουν αιμορραγία. Τελικά, θα είναι το παιδί σας εκείνο που θα σας πει τι μπορεί να φάει, ανάλογα με την εξέλιξη της πληγής. Σε γενικές γραμμές, η διατροφή του θα γίνει φυσιολογική την όγδοη ή τη δέκατη μέρα μετά την επέμβαση.

Η τομή της εγχείρησης θα φαίνεται σαν ένα άσπρο επίχρισμα στο βάθος του εσωτερικού του λαιμού. Μην ανησυχείτε, πρόκειται για τη φυσιολογική εξέλιξη της όψης της τομής. Κυρίως, μην την ακουμπάτε· βάζετε σε κίνδυνο την πληγή. Μετά από 14 ημέρες θα εξαφανιστεί. Όταν φύγει το «κακάδι» από την πληγή, ουσιαστικά έχει επουλωθεί η πληγή. Στις 8 με 10 μέρες γίνεται επανεκτίμηση. Τότε, θα πρέπει να κλείσετε ραντεβού με το γιατρό σας για να επιβεβαιώσει κι αυτός με τη σειρά του την επούλωση της τομής. Όσον αφορά τα ράμματα, δεν θα πρέπει να ανησυχείτε γιατί δεν χρειάζονται αφαίρεση (μπορεί να απορροφηθούν από τον οργανισμό, να τα φτύσει το παιδί κ.ά.)· σε κάποιες μάλιστα περιπτώσεις δεν γίνονται καν ράμματα αλλά μία απλή καυτηρίαση με διαθερμία. Τα οφέλη για το παιδί θα γίνουν γρήγορα αντιληπτά. Αν το πρόβλημα του παιδιού ήταν η υπνική άπνοια, θα παρατηρήσετε ότι ο ύπνος του θα αποκτήσει ποιότητα και θα απαλλαγεί από τους εφιάλτες. Αφού θα έχει «ξεφορτωθεί» τις αμυγδαλές που του δημιουργούσαν πρόβλημα στο φαγητό, το παιδί θα ξαναβρεί την όρεξή του, θα πάρει βάρος και θα ακολουθεί τη φυσιολογική καμπύλη στο διάγραμμα της ανάπτυξης. Η αφαίρεση των αμυγδαλών θα βάλει, επίσης, τέλος στις λοιμώξεις που το ανάγκαζαν να παίρνει συνέχεια αντιβίωση. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι θα γλιτώσει και από τις φαρυγγίτιδες που μπορεί να είναι πιο συχνές από το παρελθόν αλλά οι οποίες δεν είναι επικίνδυνες, όπως οι αμυγδαλίτιδες. Σε κάθε περίπτωση, αν η θεραπεία έχει γίνει σωστά, τα οφέλη είναι πραγματικά.

Με τη συνεργασία του Σπύρου Τσαγκάρη, ωτορινολαρυγγολόγου.