Δερματικές αλλεργίες: Τι ξέρουμε; Τι κάνουμε;

Eνα στα τρία παιδιά σε όλη την Ευρώπη υποφέρει από κάποιας μορφής αλλεργία. Οσο πιο μικρό είναι το παιδί, τόσο πιο ευαίσθητο είναι και το δέρμα του από αυτό των ενηλίκων, καθιστώντας το πιο επιρρεπές σε δερματικές αλλεργίες, ιδίως έως την ηλικία των 4 ετών. Οι δερματικές αλλεργίες μπορεί να προκληθούν είτε από το εξωτερικό είτε από το εσωτερικό περιβάλλον όπου βρίσκονται τα παιδιά. Το ατοπικό έκζεμα, το έκζεμα εξ επαφής, η κνίδωση και οι αλλεργίες από τα τσιμπήματα εντόμων (όπως οι σφήκες και οι μέλισσες) ανήκουν στην κατηγορία των δερματικών αλλεργιών.

Πού οφείλονται

Οι αλλεργίες αυτές συνήθως προκαλούνται από αλλεργιογόνα που έρχονται σε άμεση επαφή με το δέρμα ή που μέσω του δέρματος μπαίνουν στον οργανισμό. Για τις δερματικές αλλεργίες μπορεί να ευθύνονται επίσης και αλλεργιογόνα των τροφών ή φάρμακα. Πιο συγκεκριμένα, όταν τα παιδιά βρίσκονται σε εξωτερικούς χώρους εκτίθενται σε πληθώρα ερεθιστικών παραγόντων, όπως η γύρη των φυτών, τα τσιμπήματα των εντόμων, ο ήλιος, το κρύο, η ζέστη, ακόμη και η ατμοσφαιρική ρύπανση. Υπάρχουν όμως και ερεθιστικοί παράγοντες που βρίσκονται σε εσωτερικούς χώρους.

Ετσι το ευαίσθητο δέρμα του παιδιού σας μπορεί να αντιδράσει στο σαπούνι που χρησιμοποιείτε, στα σαμπουάν, στις λοσιόν, στις κρέμες, στα απορρυπαντικά, στα μαλακτικά ρούχων, στα αποσμητικά χώρου. Κάποια παιδιά ενδέχεται να εμφανίσουν αλλεργική αντίδραση ακόμη και στο τρίχωμα του σκύλου ή της γάτας. Οσο και αν διατηρείτε το σπίτι σας καθαρό, τα ακάρεα της σκόνης, τα οποία υπάρχουν σχεδόν παντού σε ένα σπίτι, ακόμη και στα πιο καθαρά σημεία, μπορεί να είναι άλλη μία αιτία πρόκλησης δερματικών αλλεργιών.

Πώς εμφανίζονται

Ατοπικό έκζεμα. Εμφανίζεται με κοκκίνισμα του δέρματος, απολέπιση του σώματος, φαγούρα σε μέρος του σώματος ή ολόκληρο το σώμα, ακόμα και στο πρόσωπο. Μπορεί να οφείλεται σε γύρη, σε τροφές ή άλλη αιτία και προσβάλλει συνήθως άτομα με γενετική προδιάθεση.

Εκζεμα εξ επαφής. Παρουσιάζεται σε κάποιο σημείο του σώματος όταν αυτό έρθει σε επαφή με το προϊόν ή την ουσία που δεν μπορεί να γίνει ανεκτή από το άτομο. Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το έκζεμα από τα μεταλλικά κουμπιά των παντελονιών, το οποίο εκδηλώνεται κάτω από τον αφαλό, εκεί όπου ακουμπάει το άνοιγμα του παντελονιού, ή εκείνο που προκαλείται στον καρπό από το πίσω μέρος του ρολογιού.

Κνίδωση. Xαρακτηρίζεται από εξανθήματα στο σώμα και συνοδεύεται από έντονη φαγούρα. Tο δέρμα μοιάζει σαν να έχει τριφτεί με τσουκνίδα. H κνίδωση μπορεί να προκληθεί από τσιμπήματα σφήκας ή μέλισσας, αλλεργιογόνα φαρμάκων, τροφών κ.ά.

Aλλεργίες από τσιμπήματα εντόμων. Eνα τσίμπημα από μέλισσα ή σφήκα μπορεί να προκαλέσει μέχρι και αναφυλακτικό σοκ που είναι η πιο ακραία και επικίνδυνη αλλεργική αντίδραση του σώματος, κυρίως σε τσίμπημα εντόμων (σφήκας, μέλισσας), αλλά και σε κάποιο φάρμακο ή τροφή. Ωστόσο, αν και οι αλλεργίες στα παιδιά είναι πιο συχνές από ό,τι στους ενηλίκους, το αναφυλακτικό σοκ είναι σπάνιο στην παιδική ηλικία. Tο αναφυλακτικό σοκ μπορεί να παρουσιαστεί και να εξελιχθεί μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα ή λεπτά μετά την εισβολή του αλλεργιογόνου παράγοντα στο σώμα. Η αναπνοή γίνεται δύσκολη και μπορεί να εμφανιστούν βήχας, βραχνάδα στη φωνή, αλλά και πρήξιμο στο πρόσωπο (χείλη, βλέφαρα και μαλακά μόρια). Eάν το πρήξιμο προχωρήσει στον λαιμό, υπάρχει κίνδυνος να προκαλέσει μέχρι και ασφυξία. Κύριο χαρακτηριστικό, που χωρίς αυτό δεν τίθεται η διάγνωση του αναφυλακτικού σοκ, είναι η μεγάλη πτώση της αρτηριακής πίεσης (δηλαδή δεν υπάρχει σοκ χωρίς επικίνδυνη υπόταση).

Όμως, η αντίδραση μπορεί να περιοριστεί σε συμπτώματα αναφυλαξίας (κνησμός και εξανθήματα σε ολόκληρο το σώμα, που διαρκούν από λίγες ώρες μέχρι 3-4 ημέρες), καθώς και σε τοπικό πρήξιμο ή έντονο ερεθισμό στο σημείο του τσιμπήματος (από σφήκα ή μέλισσα).

Η αντιµετώπιση

Η θεραπεία των αλλεργικών παθήσεων βασίζεται κυρίως στις φαρμακευτικές αγωγές. Για το έκζεμα ο παιδίατρος θα σας δώσει τις κατάλληλες θεραπευτικές αλοιφές και ενδεχομένως κάποιο αντιισταμινικό φάρμακο για να ελαττωθεί η φαγούρα.

TI NA KANETE

Αν το παιδί πάσχει από κάποια αλλεργία, ενημερώνετε πάντα τον γιατρό αν πρόκειται να πάρει κάποιο φάρμακο ή να κάνει μια ένεση για οποιαδήποτε ασθένεια.

Μην αφήνετε το παιδί να ξύνει το σημείο της δερματικής αλλεργίας γιατί μπορεί να προκαλέσει περαιτέρω εξάπλωση του ερεθιστικού παράγοντα ή να οδηγήσει σε λοίμωξη.

Η έκθεση στον ήλιο (πάντα με μέτρο) και το μπάνιο στη θάλασσα είναι «φυσική» θεραπεία για το ατοπικό έκζεμα. Tο δέρμα του παιδιού επίσης θα ανακουφίσουν:

Τα δροσερά επιθέματα.

Οι ψεκασμοί με ιαματικό νερό, που διατίθεται στα φαρμακεία σε σπρέι.

Η συστηματική ενυδάτωση των ξηρών σημείων του δέρματος με ειδικές κρέμες.

Τα βαμβακερά ρούχα και εσώρουχα.

Η χρήση γαλακτώματος αντί σαπουνιού ή ενός πολύ απαλού σαπουνιού στο μπάνιο.

Eπίσης, αν το παιδί είναι αλλεργικό στα τσιμπήματα εντόμων, καλό είναι:

Να μη παίζει κοντά σε κορμούς δέντρων ή σε σωρούς ξύλων (γιατί οι σφήκες κάνουν εκεί τις φωλιές τους).

Να αποφεύγει το περπάτημα με γυμνά πόδια στο χορτάρι.

Να μην αφήνετε ανοιχτά κουτάκια με αναψυκτικά στην ύπαιθρο, γιατί προσελκύουν έντομα.
Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τον δρα Σπύρο Μαζάνη, παιδίατρο