Όλοι μας – από έναν ενήλικα μέχρι και ένα παιδί – χρησιμοποιούμε μια ποικιλία αμυντικών μηχανισμών στην καθημερινή μας ζωή.
Οι μηχανισμοί άμυνας μας επιτρέπουν να ρυθμίζουμε τα συναισθήματά μας όταν αντιμετωπίζουμε άγχος που προέρχεται από το περιβάλλον μας ή άγχος που προέρχεται από τον εαυτό μας.
Ορισμένοι αμυντικοί μηχανισμοί μας βοηθούν να προσαρμοστούμε αποτελεσματικότερα στην κοινωνική μας κατάσταση, ενώ άλλοι μας χειροτερεύουν τα πράγματα.
Διαβάστε επίσης: Παιδί: Γιατί θυμώνει για τα… πάντα;
Γνωρίζουμε εδώ και πολύ καιρό ότι τα παιδιά, ιδίως τα ευάλωτα, δυσκολεύονται να βιώσουν επώδυνα συναισθήματα.
Για να αποφύγει να νιώσει άσχημα, το παιδί προστατεύει τον εαυτό του με διάφορες τεχνικές, όπως η απομόνωση, η απομάκρυνση από την οικογένεια και τους φίλους ή η άρνηση ότι νιώθει προβληματισμένο.
Ο θυμός είναι πιο έυκολο συναίσθημα από τη λύπη για το παιδί
Τα παιδιά που έχουν την τάση να είναι ευερέθιστα μπορεί να μπλοκάρουν (να αμυνθούν ενάντια στην επίγνωση) τα άσχημα, επώδυνα συναισθήματα και αντ’ αυτού να αναστατωθούν. Μπορεί να φωνάξουν, να θυμώσουν, να πετάξουν αντικείμενα στις οικογένειες, τους φίλους και τους δασκάλους τους.
Με άλλα λόγια, τα ξεσπάσματα τους επιτρέπουν να αποφύγουν να νιώσουν τα επώδυνα συναισθήματά τους. Είναι ευκολότερο να είναι θυμωμένοι παρά να νιώθουν θλίψη. Τέτοιες συμπεριφορές, όμως, μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρές τιμωρητικές αντιδράσεις. Το γεγονός αυτό μόνο επιδεινώνει την κατάσταση.
Γιατί είναι πολύτιμο για τους γονείς να κατανοήσουν τα εναύσματα αυτής της συμπεριφοράς
Είναι δύσκολο για τους γονείς να διατηρούν πάντα την ψυχραιμία τους και να διαχειρίζονται με τον σωστό τρόπο τη συμπεριφορά του παιδιού. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα όταν ένα παιδί είναι θυμωμένο, ευερέθιστο ή αντιδραστικό.
Ωστόσο, είναι ζωτικής σημασίας να συνειδητοποιήσετε ότι κάτι συνέβη για να νιώσει το παιδί έτσι. Ίσως εκείνη τη στιγμή να προέχει να ηρεμήσετε. Ωστόσο, αφού το γεγονός υποχωρήσει, μπορείτε να προσπαθήσει, ίσως μαζί με το παιδί, να ανακαλύψετε την πηγή της συμπεριφοράς.
Με αυτόν τον τρόπο θα βοηθήσετε το παιδί να εκτιμήσει ότι εσείς, ως ενήλικας, καταλαβαίνετε ότι ήταν δύσκολο για το παιδί να εκφράσει άμεσα τα άσχημα συναισθήματα.
Είναι σημαντικό να παρατηρήσετε καταστάσεις όπου τα παιδιά προστατεύουν τον εαυτό τους αποφεύγοντας επώδυνες καταστάσεις. Τα μοτίβα της συμπεριφοράς θα σας αποκαλύψουν τους μηχανισμούς αποφυγής (μηχανισμούς άμυνας) του παιδιού.
Με την πάροδο του χρόνου, ο γονέας και το παιδί μπορούν να βρουν τρόπους να αντιμετωπίζουν πιο αποτελεσματικά τα συναισθήματα που είναι επώδυνα και να δουν ότι η συμπεριφορά είναι ένας αναποτελεσματικός τρόπος για να αποφύγουν τον πόνο.
Αυτός ο τρόπος σκέψης επιτρέπει στους γονείς να αναπτύξουν μεγαλύτερη επίγνωση στα συναισθήματα του παιδιού. Θα αναπτύξετε, επίσης, μια πιο στοχαστική στάση σχετικά με τις συναισθηματικές του αντιδράσεις.
