Η εναλλακτική σκέψη είναι μία νοητική δεξιότητα που διευρύνει τους ορίζοντές μας σε σχέση με τη διαχείριση μιας κατάστασης και ενισχύει τη δημιουργικότητά μας. Έτσι, είμαστε σε θέση να αναζητούμε λύσεις σε ενδεχόμενα προβλήματα, να προσαρμοζόμαστε σε δύσκολες συνθήκες και να αντιμετωπίζουμε τη ζωή και τις «προκλήσεις» της με μεγαλύτερη χαρά και αισιοδοξία. Είναι προφανές επομένως πως η ανάπτυξη της δεξιότητας αυτής στα παιδιά είναι απαραίτητη αφού αποτελεί ένα πολύτιμο «εργαλείο» ζωής.
Διαβάστε επίσης: Παιδί στην προεφηβεία: Η χρυσή ευκαιρία για να προετοιμάσετε το έδαφος…
Κοινά χαρακτηριστικά της απουσίας εναλλακτικής σκέψης στα παιδιά
Όταν τα παιδιά στερούνται εναλλακτικής σκέψης και κατ’ επέκταση ψυχικής ευελιξίας, τότε διακατέχονται από νοητική και ψυχική «ακαμψία» και συνήθως παρουσιάζουν τα ακόλουθα συμπεριφορικά χαρακτηριστικά:
- Δεν αποδέχονται τις ιδέες των άλλων ανθρώπων.
- Μιλούν επανειλημμένως για το ίδιο ζήτημα.
- Απογοητεύονται κάθε φορά που τα πράγματα πάνε «στραβά», ωστόσο επαναλαμβάνουν τα ίδια λάθη.
- Δεν αρέσκονται στις αλλαγές και οι «προκλήσεις» τους προκαλούν νευρικότητα.
- Θυμώνουν όταν οι γύρω τους δεν ακολουθούν τους δικούς τους κανόνες.
Οι συνέπειες ενός «άκαμπτου» παιδικού νου
Ένας μη εναλλακτικός και απόλυτος τρόπος σκέψης καθιστά τα παιδιά «μονοδιάστατα»:
- Συχνά, νιώθουν ανίκανα να προσαρμοστούν στις ποικίλες αλλαγές που μπορεί να προκύπτουν και ως αποτέλεσμα, «χαώνονται» σε έναν κυκεώνα επαναλαμβανόμενων και απαισιόδοξων σκέψεων.
- Μη όντας σε θέση να διακρίνουν τις θετικές πτυχές μιας κατάστασης, δυσκολεύονται εξαιρετικά στο να βρουν λύσεις στα όποια προβλήματα μπορεί να αντιμετωπίζουν και μεταθέτουν την ευθύνη αυτή πάντοτε στους άλλους.
- Λόγω της έλλειψης καλλιέργειας των κατάλληλων στρατηγικών αντιμετώπισης αλλαγών και προβλημάτων, συχνά καταλήγουν σε συναισθήματα έντονου θυμού, απογοήτευσης και θλίψης, τα οποία είναι ικανά να επηρεάσουν σημαντικά, εκτός των άλλων, και τις σχολικές τους επιδόσεις.
Ενθαρρύνοντας την εναλλακτική-δημιουργική σκέψη των παιδιών
Για να βοηθήσουμε τα παιδιά να αναπτύξουν τη δημιουργική τους σκέψη και να διασφαλίσουμε την ψυχική τους ευελιξία, θα ήταν ωφέλιμο να:
- Ενθαρρύνουμε τον «καταιγισμό» ιδεών για την εύρεση λύσεων όταν παρουσιάζεται ένα πρόβλημα. Εάν το παιδί δεν είναι σε θέση να διακρίνει πιθανές εναλλακτικές, θα πρέπει να του τις αναφέρουμε και να του παρέχουμε την ελευθερία να επιλέξει εκείνη τη λύση που το ίδιο θεωρεί πιο κατάλληλη.
- «Σπάμε» περίπλοκες εργασίες σε μικρά και απλούστερα κομμάτια.
- Παίζουμε τακτικά με τα παιδιά επιτραπέζια παιχνίδια που ενισχύουν ποικίλες δεξιότητες.
- Αναλύουμε τα «μηνύματα» από τις ιστορίες που διαβάζουμε στα παιδιά ή από τις ταινίες που βλέπουμε μαζί και συζητάμε για τις δυσκολίες, τις συγκρούσεις μα και τις «διεξόδους» των ηρώων.
Μην ξεχνάτε:
Κάθε παιχνίδι, κάθε δραστηριότητα και κάθε εμπειρία που εμπεριέχει δημιουργικότητα μπορεί να κάνει τη «διαφορά» ως προς την καλλιέργεια αυτής της, για όλους μας, πολύ σημαντικής νοητικής δεξιότητας.
