Ενσυναίσθηση είναι η που έχουμε να αναγνωρίζουμε και να κατανοούμε τα συναισθήματα των άλλων, ακόμα κι αν διαφωνούμε μαζί τους.
Ενσυναίσθηση δεν σημαίνει ότι απαραίτητα βιώνω ή έχω βιώσει το ίδιο συναίσθημα, σημαίνει ότι θέλω και μπορώ να καταλάβω πώς είναι να το βιώνει κάποιος άλλος και να επιλέξω με σαφήνεια και εγκυρότητα πως θέλω και πως χρειάζεται να ανταποκριθώ αποτελεσματικά.
Διαβάστε επίσης: Ψυχική υγεία των εφήβων: Πόσο επηρεάζεται από το σπίτι;
Αποτελεί μια βασική ικανότητα ατόμων που είναι ανεκτικοί και ανοικτοί στη διαφορετικότητα. Θεωρείται, μάλιστα, μια βασική διάσταση της Συναισθηματικής Νοημοσύνης (EQ).
Πώς, όμως, μπορούμε να αποκτήσουμε αυτή την σπουδαία ικανότητα;
Γνωρίζαμε ότι η δεξιότητα αυτή – αν και εκ γενετής εμπεδωμένη στο DNA μας – είναι προϊόν μαθησιακής και βιωματικής εμπειρίας, αλλά πρόσφατα, μια ερευνήτρια από το Πανεπιστήμιο του Würzburg βρήκε ότι είναι και… μεταδοτική!
Σύμφωνα με την μελέτη της που δημοσιεύθηκε στο Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS), μπορούμε να μάθουμε ή να «ξεμάθουμε» την ενσυναίσθηση μέσω της παρατήρησης, ακόμη και από άτομα που δεν γνωρίζουμε προσωπικά.
Δηλαδή, φαίνεται ότι το κοινωνικό μας περιβάλλον διαμορφώνει τις συναισθηματικές μας δεξιότητες.
Τώρα, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια υπογραμμίζουν ότι οι γονείς παίζουν καθοριστικό ρόλο σε αυτό – ειδικά την περίοδο της εφηβείας.
Συγκεκριμένα, η νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Child Development δείχνει ότι οι γονείς που δίνουν το καλό παράδειγμα και εκφράζουν ενσυναίσθηση προς τους εφήβους τους μπορεί να βοηθούν τα παιδιά να αναπτύξουν περισσότερη ενσυναίσθηση μεγαλώνοντας.
Επιπλέον, οι έφηβοι που δείχνουν ενσυναίσθηση και υποστήριξη προς τους φίλους τους είναι πιο πιθανό να γίνουν υποστηρικτικοί γονείς, γεγονός που μπορεί να προωθήσει την ενσυναίσθηση στα δικά τους παιδιά.
Η ενσυναίσθηση είναι επιλογή
Αν όλοι εξασκούσαμε αυτή τη δεξιότητα οι ζωές όλων μας θα ήταν ουσιαστικότερα καλύτερες.
Αλλά ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια υποστηρίζουν ότι οι άνθρωποι επιλέγουν να δείξουν ενσυναίσθηση προς τους άλλους μόνο 6 στις 10 φορές, καθώς απαιτεί πολλή ψυχική ενέργεια.
Αν και έχει αποδειχθεί ότι η ενσυναίσθηση είναι εν μέρει γονιδιακή, είναι σίγουρα και μία επιλογή που κάνουμε απέναντι στους άλλους.
Oι επιστήμονες είδαν μέσα από εγκεφαλογραφήματα κύτταρα που «ανάβουν» όταν βλέπουμε και ακούμε τις συμπεριφορές των άλλων. Αυτοί οι νευρώνες βοηθούν τους εγκεφάλους μας να μιμηθούν ο ένας τη συναπτική δραστηριότητα του άλλου και να νιώσουμε ό,τι οι άλλοι.
Εν, συν και αίσθηση, ουσιαστικά είναι η «επέκταση» της αίσθησης ενός ανθρώπου πέρα από το προσωπικό του συναίσθημα. Ως συναίσθημα ορίζεται οτιδήποτε νιώθει ένα άτομο όταν αξιολογεί ένα γεγονός με συγκεκριμένο τρόπο και συνήθως οδηγεί σε αλλαγές στον ανθρώπινο οργανισμό ή στη συμπεριφορά.
Έτσι, όλα τα συναισθήματα είναι ουσιαστικά προτροπές για δράση. Άρα τα συναισθήματα οδηγούν σε πράξεις τις οποίες μπορούμε να αντιληφθούμε.
Τα συναισθήματα έχουν είτε εσωτερική είτε εξωτερική προέλευση. Άλλοτε προκαλούνται από σκέψεις, πεποιθήσεις και άλλοτε από εξωτερικά γεγονότα, καταστάσεις, ανθρώπους.
Η ενσυναίσθηση τυπικά αφορά τη συναισθηματική ταύτιση που κάποιος βιώνει με την ψυχική κατάσταση ενός άλλου ανθρώπου, ταυτόχρονα συνδυασμένη με την προσπάθεια αποκωδικοποίησης και κατανόησης της συμπεριφοράς και των κινήτρων του.
Με απλά λόγια είναι η συνειδητή προσπάθεια και ικανότητα να μπορώ να μπω στη θέση σου και να καταλάβω πώς νιώθεις.