Η εγκυμοσύνη χαρακτηρίζεται από τεράστιες ορμονικές αλλαγές, που μπορεί να επηρεάσουν τόσο τη συναισθηματική και τη σωματική κατάσταση, αλλά και να προκαλέσουν τρομερές αλλαγές στη διάθεσή μας. Πως μπορείτε να ελέγξετε το ορμονικό αυτό τσουνάμι;
Πώς επηρεάζουν τα νεύρα το μωρό μας;
«Το ποια είσαι και πώς συμπεριφέρεσαι και νιώθεις όταν είσαι έγκυος, θα επηρεάσει πλήρως το πώς θα είναι το μωρό σου», λέει η αναπτυξιακή ψυχολόγος του Πανεπιστημίου Johns Hopkins, Janet DiPietro. «Οι ψυχολογικές λειτουργίες των γυναικών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης -τα άγχη τους, το στρες, η προσωπικότητά τους- τελικά επηρεάζουν την ιδιοσυγκρασία των μωρών τους. Δεν γίνεται να μην την επηρεάζουν… τα έμβρυα ζουν μέσα σε ένα περιβάλλον χημικών ουσιών που παράγονται από τη μητέρα».
Ο καθηγητής Γυναικολογίας και Παιδιατρικής του UCLA, Dr. Calvin Hobel, χαρακτηρίζει το στρες «σιωπηλή ασθένεια» και καλεί τις εγκύους να ενημερώνονται, ώστε να αναγνωρίζουν τα συμπτώματά του, τις επιπτώσεις του, καθώς και όσα μπορούν να κάνουν για να το περιορίζουν στο ελάχιστο.
Ποιες αρνητικές επιπτώσεις έχει στο έμβρυο, το δικό μας στρες;
Σύμφωνα με τους ερευνητές του Πανεπιστημίου του Σάσεξ, ο ανεξέλεγκτος θυμός της εγκύου επηρεάζει την ομαλή ανάπτυξη της καρδιάς του μωρού. Αυτό, όπως ισχυρίζονται οι ερευνητές, ίσως να οφείλεται στο γεγονός ότι οι ορμονικές διαταραχές στον οργανισμό της μητέρας, όταν εκείνη βρίσκεται σε ένταση, επηρεάζουν το βρέφος και παρεμβαίνουν στην ανάπτυξη των καρδιακών του κυττάρων. Το αποτέλεσμα είναι να γεννηθεί ένα μωρό με αυξημένη πιθανότητα να παρουσιάσει καρδιαγγειακά προβλήματα στο μέλλον.
Είναι πλέον βέβαιο ότι η ψυχική κατάσταση της μητέρας επηρεάζει το παιδί της και έχει αντίκτυπο στη συμπεριφορά και την ομαλή ανάπτυξή του. Έχει αποδειχθεί ότι, όσο πιο αγχωμένη και φοβισμένη είναι μια γυναίκα στην εγκυμοσύνη, τόσο πιο «νευρικά» είναι και τα μωρά μέσα στην κοιλιά (κινούνται περισσότερο και η καρδιά τους χτυπάει πιο γρήγορα από τα μωρά ήρεμων εγκύων). Και αργότερα, όμως, παρουσιάζουν συχνότερα προβλήματα συμπεριφοράς, όπως δυσκολία στην προσοχή και συγκέντρωση, και πιο αργή ψυχοκινητική ανάπτυξη.
Είναι πλέον αποδεδειγμένο πως το στρες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να προκαλέσει πρόωρο τοκετό ή να οδηγήσει στη γέννηση ελλιποβαρών μωρών. Επιπλέον, σειρά ερευνών συσχετίζουν το άγχος με αύξηση ποσοστών προεκλαμψίας, καθώς και αποβολών. Το στρες της μητέρας στην εγκυμοσύνη έχει ως αποτέλεσμα, μέσω βιοχημικών και ορμονικών αλλαγών, την αυξημένη παραγωγή ορμονών -όπως η κορτιζόλη- στο εμβρυϊκό περιβάλλον. Εξαιτίας αυτής της ορμόνης, αυξάνεται όχι μόνο ο κίνδυνος πρόωρων τοκετών και καθυστερημένης ανάπτυξης του εμβρύου, αλλά και ενδομήτριας λοίμωξης.
Το στρες συνδέεται, ακόμα, με τη μετέπειτα εμφάνιση χρόνιων ασθενειών, όπως υπέρταση και διαβήτης, αλλά και ψυχικών διαταραχών, όπως κατάθλιψη.
Μια πρόσφατη μελέτη, επίσης, μας πληροφορεί ότι το υπερβολικό άγχος της μέλλουσας μητέρας μπορεί να επηρεάσει το IQ του εμβρύου, μειώνοντάς το κατά 2-3 μονάδες.
Οι επιστήμονες δεν σταματούν εδώ: Άλλη μελέτη, από το Πανεπιστήμιο του Ρότσεστερ στη Νέα Υόρκη, έδειξε ότι οι εκρήξεις θυμού ή το άγχος που ενδεχομένως αντιμετωπίζει μια έγκυος, μπορεί να επηρεάσουν τις συνήθειες ύπνου του παιδιού. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, παιδιά και έφηβοι των οποίων οι μητέρες εμφάνισαν τέτοια συμπτώματα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, έχουν την τάση για περισσότερα προβλήματα ύπνου σε σχέση με άλλα παιδιά.
Τι να κάνω για να χαλαρώσω;
Επειδή η εγκυμοσύνη αποτελεί ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο για τη γυναίκα, κατά την οποία τα επίπεδα άγχους μπορούν εύκολα να «χτυπήσουν κόκκινο», οι έγκυοι θα πρέπει να προσέξουν ιδιαίτερα. Δηλαδή:
Συναναστραφείτε με πρόσωπα που σας κάνουν να αισθάνεστε ευχάριστα και διατηρείτε σχέσεις μόνο με ανθρώπους με θετική ενέργεια.
Μην πιέζεστε να κάνετε πράγματα, αλλά να φροντίζετε πάντα να έχετε ελεύθερο χρόνο στη διάθεσή σας για να κάνετε αυτό που σας αρέσει πραγματικά: από το να διαβάσετε ένα βιβλίο μέχρι να κοιμηθείτε.
Δηλώστε στο κοντινό σας περιβάλλον τι ακριβώς σας ενοχλεί και δεν θέλετε να σας το επαναφέρουν.
Ασκηθείτε. Εφόσον ο γυναικολόγος σας το επιτρέπει, επιλέξτε τον τρόπο και βάλτε την άσκηση στη ζωή σας. Είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι η φυσική δραστηριότητα βοηθάει στην παραγωγή ορμονών που χαλαρώνουν και σας κάνουν να νιώθετε ευχάριστα.
Νεύρα και διατροφή
Οι διατροφικές ελλείψεις είναι πιθανό να επιτείνουν την ορμονική ανισορροπία. Προσπαθήστε να καταναλώνετε τροφές πλούσιες σε ψευδάργυρο, όπως αυγά, ηλιόσπορους και ψωμί ολικής άλεσης. Επιπλέον, ενισχύστε την πρόσληψη των βιταμινών B και C. Αποφύγετε τα γλυκά, τα διεγερτικά, όπως η καφεΐνη και το αλκοόλ, που μπορούν να επηρεάσουν τη διάθεσή σας.
Με τη συνεργασία της Κατερίνας Θεοδωρίδου (ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια).
