Βρογχιολίτιδα: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε!

Μέχρι το προηγούμενο βράδυ, οι μόνοι ήχοι που ακούγατε από το μωρό σας ήταν το πνιχτό γελάκι του όταν του κάνατε αστείες γκριμάτσες και το απαιτητικό κλάμα του όταν έφτανε η ώρα του φαγητού. Τι ήταν όμως αυτός ο… τσιγαρόβηχας που ακούσατε τη νύχτα από την κούνια του; Αν συνοδεύεται από συνάχι ή και από δυσκολία στην αναπνοή, τότε πιθανότατα πρόκειται για βρογχιολίτιδα. Κάνει συχνότερα την εμφάνισή της τους χειμερινούς μήνες (Νοέμβριο με Μάρτιο) και δείχνει ιδιαίτερη προτίμηση στα μωρά κάτω των 12 μηνών και ιδιαίτερα σε εκείνα κάτω των 6 μηνών. Η λοίμωξη – που δεν πρέπει να συγχέουμε με τη βρογχίτιδα – προκαλείται συνήθως από τον ιό RSV, ο οποίος δημιουργεί φλεγμονή στα βρογχιόλια, δηλαδή στους μικρούς σωλήνες που μεταφέρουν τον αέρα στους πνεύμονες. Έτσι προκαλείται στένωση του αυλού των σωλήνων αυτών και υπερπαραγωγή βλέννης. Το αποτέλεσμα είναι ο αέρας να μην μπορεί να κυκλοφορεί εύκολα. Τα περισσότερα μωρά προσβάλλονται από βρογχιολίτιδα μέχρι να συμπληρώσουν τον πρώτο χρόνο της ζωής τους. Τα πρώτα συμπτώματα κάνουν την εμφάνισή τους δύο έως οχτώ μέρες αφότου το παιδί προσβληθεί από τον ιό και μοιάζουν με αυτά του κοινού κρυολογήματος. Το πιο εμφανές είναι η δυσκολία στην αναπνοή, ενώ υπάρχει συνάχι και βήχας που σταδιακά επιδεινώνεται. Τέλος, ενδέχεται το μωρό να κάνει και πυρετό, αλλά δεν είναι απαραίτητο. Οι ιοί που προκαλούν βρογχιολίτιδα βρίσκονται συνήθως στις εκκρίσεις της μύτης, γι’ αυτό και μεταδίδονται στα βρέφη από άλλα μεγαλύτερα παιδιά ή από ενηλίκους μέσα από τα μικροσταγονίδια που «ταξιδεύουν» στον περιβάλλοντα χώρο με το φτάρνισμα, το βήχα, το δυνατό γέλιο. Ένα μωρό μπορεί να κολλήσει κι από αντικείμενα που πιάνει ή βάζει στο στόμα του. Εάν μάλιστα πηγαίνει σε παιδικό σταθμό, οι πιθανότητες να προσβληθεί είναι πολύ περισσότερες, εξαιτίας της στενής επαφής με άλλα παιδιά.

Βλέποντας το παιδί να δυσκολεύεται να αναπνεύσει ή να το κάνει με ασυνήθιστο ρυθμό, είναι προφανές ότι θα πρέπει να ενημερώσετε το γιατρό. Εκείνος, από τα συμπτώματα και, κυρίως, από την ακρόαση του θώρακα θα καταλήξει στη διάγνωση. Ένας έμπειρος παιδίατρος σπάνια χρειάζεται κάτι περισσότερο για να βεβαιωθεί, γι’ αυτό σπάνια θα σας ζητήσει να γίνει στο παιδί ακτινογραφία θώρακα. Στις περισσότερες περιπτώσεις τα μωρά έχουν ήπια βρογχιολίτιδα και μπορείτε να το φροντίσετε μόνοι σας στο σπίτι. Θα αναρρώσει μέσα σε λίγες μέρες, εφόσον ακολουθήσετε τις οδηγίες και τις συμβουλές του παιδιάτρου (η νοσηλεία στο νοσοκομείο είναι απαραίτητη μόνο εάν η αναπνοή ή η διατροφή του χρειάζεται να υποστηριχτεί με τεχνητά μέσα). Αυτό που πρέπει να κάνετε εσείς είναι να εξασφαλίσετε ήρεμη ατμόσφαιρα για το μωρό σας. Κρατήστε το στην αγκαλιά σας ακουμπώντας το κεφάλι του στον ώμο σας ή βάλτε το στο καρότσι καθιστό ή με το κεφάλι ανασηκωμένο, ώστε να αναπνέει με μεγαλύτερη ευκολία. Προσέξτε, όμως, να μη σφίγγετε πολύ το θώρακά του για να μπορεί να ανεβοκατεβαίνει με άνεση. Αν το μωρό παρουσιάσει πυρετό, ξεντύστε το για να δροσίζεται και δώστε του σιρόπι παρακεταμόλης. Επειδή πιθανότατα δεν θα έχει την όρεξη που είχε, φροντίστε να κάνει μικρά αλλά συχνά γεύματα, ώστε να παίρνει πολλά υγρά τα οποία θα μειώσουν τις εκκρίσεις στα βρογχιόλια και θα το βοηθήσουν πολύ. Για να διευκολύνετε την αναπνοή του, φροντίστε ώστε η ατμόσφαιρα του σπιτιού να είναι σχετικά υγρή (π. χ. βάλτε μια βρεγμένη πετσέτα πάνω στο καλοριφέρ ή χρησιμοποιήστε υγραντήρα) και βεβαιωθείτε ότι κανείς δεν καπνίζει μέσα στο σπίτι ή κοντά στο παιδί. Συνήθως μετά από μία εβδομάδα η υγεία του μωρού βελτιώνεται και ο οργανισμός του ξεπερνάει μόνος του τη λοίμωξη. Στην αντίθεση περίπτωση και εφόσον ο γιατρός σας το κρίνει απαραίτητο, ίσως χρειαστεί να πάτε στο νοσοκομείο. Επικοινωνήστε άμεσα με το γιατρό κι αν εμφανιστούν τα παρακάτω συμπτώματα:

– Σοβαρή αναπνευστική δυσχέρεια, όταν δηλαδή το μωρό αναπνέει με μεγάλη δυσκολία ή πολύ γρήγορα με απότομες κινήσεις του λαιμού και του θώρακα.

– Αν τα χείλη, η γλώσσα και η περιοχή γύρω από το στόμα παίρνουν μια μπλε απόχρωση.

– Σημάδια υπνηλίας, όταν το μωρό πέφτει σε λήθαργο.

Ακόμα κι όταν θεραπευτεί πλήρως, η βροχιολίτιδα δεν αποκλείεται να αφήσει τα σημάδια της τα πρώτα χρόνια της ζωής του. Έτσι, στα επόμενα κρυολογήματα θα παρατηρήσετε ότι θα βήχει και θα έχει πιο βαριά αναπνοή απ’ ο, τι συνήθως. Μην ανησυχείτε όμως γιατί τα φαινόμενα αυτά θα υποχωρούν όσο το παιδί μεγαλώνει.

Σύμφωνα με ορισμένους ειδικούς, τα παιδιά που πάσχουν από άσθμα είχαν προσβληθεί από βρογχιολίτιδα όταν ήταν μωρά. Σήμερα, ωστόσο, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι υπάρχουν περισσότεροι επιβαρυντικοί παράγοντες που συνεργούν στην εμφάνιση του άσθματος όπως: οικογενειακό ιστορικό αλλεργιών, γονείς καπνιστές, αναπνευστικά προβλήματα. Απλώς η βρογχιολίτιδα αποτελεί την αφορμή για τον εντοπισμό τους.

– Πλένετε σχολαστικά τα χέρια σας πριν ταΐσετε, αλλάξετε ή παίξετε με το μωρό και φοράτε χειρουργική μάσκα εάν είστε κρυωμένη.

– Αποφύγετε να παίρνετε μαζί σας το μωρό σε χώρους με συνωστισμό, όπως για παράδειγμα στα μέσα μαζικής μεταφοράς και στα σούπερ μάρκετ, ιδιαίτερα κατά τους μήνες που υπάρχει έξαρση της ασθένειας (από Νοέμβριο έως και Μάρτιο).

– Μην αφήνετε να αγκαλιάζουν και να πλησιάζουν πολύ το παιδί όσοι πάσχουν από κρυολόγημα.

– Αερίζετε συχνά το σπίτι και φροντίστε η θερμοκρασία του να είναι σταθερή στους 19°C.

– Απαγορέψτε ρητά το κάπνισμα σε όλους τους χώρους του σπιτιού.

– Παρατείνετε το θηλασμό όσο περισσότερο μπορείτε. Έχει διαπιστωθεί ότι τα μωρά που θηλάζουν για περισσότερους από τρεις μήνες προσβάλλονται σπανιότερα από τον ιό, ίσως γιατί το μητρικό γάλα περιέχει προστατευτικά στοιχεία.

Με τη συνεργασία του Παναγιώτη Χρηστίδη (παιδίατρος).