Πιθανότατα ήδη γνωρίζετε ότι η υψηλή χοληστερίνη αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση καρδιαγγειακών παθήσεων στους ενηλίκους. Ίσως, όμως, σας φαίνεται δύσκολο να πιστέψετε ότι η υπερχοληστεριναιμία -δηλαδή η παρουσία χοληστερίνης στο αίμα σε ποσότητα μεγαλύτερη από τη φυσιολογική- είναι μια κατάσταση που αφορά πάρα πολλά παιδιά. Όπως επισημαίνει η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία, υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι η συγκέντρωση της χοληστερόλης στις αρτηρίες ξεκινά ήδη από την παιδική ηλικία η οποία είναι και η πλέον κατάλληλη για να κάνουμε τις απαραίτητες προσαρμογές στον τρόπο ζωής και διατροφής, ώστε να εξασφαλίσουμε την καλή υγεία της καρδιάς μας. Αν και η χοληστερίνη είναι απαραίτητη στον οργανισμό για τη δημιουργία των μεμβρανών των κυττάρων και τη σύνθεση κάποιων ορμονών, το συκώτι μας παράγει μόνο του την ποσότητα που χρειάζεται. Σε αυτήν προστίθεται όση προσλαμβάνουμε μέσω της διατροφής, καταναλώνοντας κόκκινο κρέας, γαλακτοκομικά προϊόντα, αυγά κλπ. Ο οργανισμός μας χρησιμοποιεί όση χρειάζεται για τη σωστή λειτουργία του και «αποθηκεύει» όση περισσεύει στα τοιχώματα των αρτηριών, δημιουργώντας αθηρωματικές πλάκες, που σταδιακά εμποδίζουν την ομαλή ροή του αίματος. Έτσι, αυξάνονται οι πιθανότητες να εκδηλωθούν καρδιαγγειακά επεισόδια ή και εγκεφαλικά! Βέβαια, τέτοια προβλήματα εμφανίζονται μετά από πολλά χρόνια, όμως συχνά έχουν τις ρίζες τους στην παιδική ηλικία. Έχει αποδειχθεί ότι τα παιδιά προσχολικής ηλικίας που έχουν υψηλή χοληστερόλη, πιθανότατα θα συνεχίσουν να διατηρούν υψηλά τα επίπεδά της και αργότερα στη ζωή τους. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες που έγιναν στη Νέα Υόρκη και παρουσιάστηκαν σε συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας Καρδιολογίας, τα παιδιά ηλικίας από 3 έως 4 ετών που έχουν υψηλή χοληστερόλη αίματος, θα συνεχίσουν να έχουν και για τα επόμενα 5 χρόνια. Ακόμη πιο «ευάλωτα» στην υπερχοληστεριναιμία είναι τα παχύσαρκα παιδιά ή όσα έχουν στην οικογένειά τους ιστορικό υψηλής χοληστερόλης ή καρδιοπαθειών. Σε αυτές τις περιπτώσεις, συνήθως ο παιδίατρος ζητά να γίνονται τακτικά αιματολογικές εξετάσεις, ώστε να ελέγχονται τα επίπεδα της χοληστερίνης στο αίμα τους. Ωστόσο, είναι σκόπιμο όλα τα παιδιά πρώτης σχολική ηλικίας να κάνουν τέτοιες εξετάσεις, γιατί τις περισσότερες φορές η παρουσία της χοληστερίνης δεν έχει συμπτώματα. Τα καλά νέα είναι ότι, εάν τα παιδιά με υψηλή χοληστερόλη ακολουθήσουν μια διατροφή χαμηλή σε λιπαρές ουσίες, μπορούν να χαμηλώσουν σημαντικά τα επίπεδα της χοληστερόλης τους.
Τι να κάνω για την υψηλή χοληστερίνη του παιδιού μου;  
·Το σημαντικότερο είναι να μην το τρομάξετε. Εάν δεν μπορείτε να το κάνετε εσείς, ζητήστε από τον παιδίατρό σας να εξηγήσει στο παιδί, σε γλώσσα που αρμόζει στην ηλικία του, τι ακριβώς σημαίνει αυτό και τι θα πρέπει να κάνει για να το αντιμετωπίσει. Πείτε του ότι θα χρειαστεί να επιλέγετε προσεχτικά τι τρώει όλη η οικογένεια, ώστε να είστε όλοι υγιείς.
·Καταγράψτε τις διατροφικές συνήθειες του παιδιού σας και κάντε ένα οικογενειακό πλάνο διατροφής που θα είναι πλούσιο σε φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης και ψάρια και φτωχό σε τροφές που περιέχουν ζωικά λιπαρά (π.χ. τζανκ φουντ, αλλαντικά, κόκκινο κρέας κλπ.). Επίσης, φροντίστε η διατροφή σας να περιλαμβάνει τα διάσημα «καλά» λιπαρά οξέα ω-3, τα οποία θα βρείτε στους ξηρούς καρπούς, τα λιπαρά ψάρια, τα λαχανικά με σκούρο πράσινο χρώμα, που διαφυλάσσουν την υγεία του καρδιαγγειακού συστήματος.
·Φροντίστε το παιδί να ασκείται αρκετά (τουλάχιστον 60 λεπτά την ημέρα), παίζοντας στο ύπαιθρο, κολυμπώντας, περπατώντας, κάνοντας ποδήλατο κλπ.
·Ελέγξτε ξανά τα επίπεδα της χοληστερίνης στο αίμα του τρεις μήνες μετά τις αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες, για να διαπιστώσετε εάν έχουν μειωθεί οι τιμές.
·Αν, παρ’ όλα αυτά, δεν υπάρχει βελτίωση, τότε είναι πιθανό ο γιατρός να χορηγήσει φαρμακευτική αγωγή.
Πόση χοληστερίνη πρέπει να έχει ένα παιδί;
Oι μέσες φυσιολογικές τιμές για παιδιά 2-14 ετών είναι οι εξής:
– Ολική χοληστερίνη <170 mg/dl.
– HDL (είναι η «καλή» χοληστερίνη, που βρίσκεται σε υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνες και ασκεί προστατευτική δράση στην καρδιά, οπότε θέλουμε οι τιμές της να είναι υψηλές) >35 mg/dl.
– LDL (είναι η «κακή» χοληστερίνη, που προσκολλάται στο εσωτερικό των αρτηριών, οπότε θέλουμε να είναι χαμηλή) <110 mg/dl.