Με τον όρο «αρτηριακή πίεση» εννοούμε την πίεση που ασκεί το αίμα στα αιμοφόρα αγγεία, καθώς αντλείται από την καρδιά. Αυξάνεται όταν η καρδιά συσπάται, ώστε να προωθήσει αίμα προς τα αγγεία (συστολική πίεση), και μειώνεται όταν η καρδιά χαλαρώνει ανάμεσα σε δύο παλμούς (διαστολική πίεση), αλλά ακόμα και τότε υπάρχει σε ένα μικρότερο βαθμό. Η πίεση αλλάζει κάθε λεπτό, καθώς επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, όπως η φυσική δραστηριότητα, η ηρεμία, η θερμοκρασία του σώματος, η διατροφή, η συναισθηματική κατάσταση του ατόμου ή η κατανάλωση κάποιων φαρμάκων. Όταν κάποιος έχει υψηλή πίεση, τότε η καρδιά και οι αρτηρίες έχουν πιο δύσκολο έργο να επιτελέσουν και ταλαιπωρούνται περισσότερο. Εάν η κατάσταση αυτή συνεχίζεται για καιρό, το καρδιαγγειακό σύστημα παύει να λειτουργεί όσο καλά θα έπρεπε, ενώ και άλλα όργανα, όπως τα νεφρά και ο εγκέφαλος, μπορεί να επηρεαστούν. Εάν όμως η υπέρταση αντιμετωπιστεί έγκαιρα, το παιδί μπορεί να ζήσει μια φυσιολογική ζωή.
Τι τους ανεβάζει την πίεση;
Οι αιτίες της υψηλής πίεσης στα παιδιά ποικίλλουν ανάλογα με την ηλικία τους. Στα βρέφη, συχνά αποτελεί «παρενέργεια» της προωρότητας, ενώ στα νήπια τις περισσότερες φορές σχετίζεται με την εκδήλωση κάποιας άλλης ασθένειας (π.χ. πρόβλημα στα νεφρά ή ορμονικές διαταραχές). Στα παιδιά σχολικής ηλικίας και τους εφήβους, η υπέρταση συνδέεται κυρίως με την παχυσαρκία, την κακή διατροφή, το στρες και την ανεπαρκή άσκηση. Η πάθηση σπάνια προκαλεί συμπτώματα (όπως πονοκέφαλο, ζαλάδα, οπτικές διαταραχές κλπ.), γι’ αυτό ο μόνος τρόπος να γνωρίζουμε την ύπαρξή της είναι ο τακτικός έλεγχος της πίεσης. Συνήθως, οι παιδίατροι συμπεριλαμβάνουν τη μέτρησή της στον τακτικό έλεγχο της υγείας του παιδιού. Εάν υπάρχει ιστορικό υπέρτασης στην οικογένεια ή το παιδί είναι παχύσαρκο, είναι πιθανό ο γιατρός να σας ζητήσει να τη μετράτε πιο συχνά. Οι φυσιολογικές τιμές της αρτηριακής και συστολικής πίεσης εξαρτώνται άμεσα από την ηλικία, το φύλο, αλλά και το ύψος του παιδιού.
Πώς να ρίξετε την πίεση
·Εάν η υπέρταση οφείλεται σε κάποια άλλη ασθένεια που ταλαιπωρεί το παιδί, τότε η αντιμετώπισή της θα είναι αρκετή ώστε να επανέρθει η πίεση σε φυσιολογικά επίπεδα. Εάν όμως δεν σχετίζεται με κάποια πάθηση, τότε θα πρέπει να ελεγχθεί το βάρος, οι διατροφικές συνήθεις και ο τρόπος ζωής του και να γίνουν οι απαραίτητες αλλαγές (απώλεια βάρους, αύξηση της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών, μείωση της πρόσληψης αλατιού, γυμναστική ή και εκμάθηση τεχνικών χαλάρωσης).
·Η γυμναστική συνιστάται σε όλους όσοι πάσχουν από υπέρταση, ανεξάρτητα από την ηλικία τους. Η καλή φυσική κατάσταση βοηθά στον έλεγχο του βάρους και τη μείωση της αρτηριακής πίεσης.
·Εάν το παιδί είναι υπέρβαρο, η υιοθέτηση ενός προγράμματος διατροφής υπό την καθοδήγηση παιδιάτρου και διατροφολόγου θα βελτιώσει την κατάσταση της υγείας του.
·Οι περισσότεροι γιατροί δεν συστήνουν τη χορήγηση αντιυπερτασικών φαρμάκων σε παιδιά. Στην περίπτωση, όμως, που η πίεση είναι πολύ υψηλή και οι αλλαγές στη διατροφή και τον τρόπο ζωής δεν φέρουν αποτελέσματα, τότε τα φάρμακα κρίνονται πιθανόν απαραίτητα.
Με τη συνεργασία του δρ. Σπύρου Ράμμου (παιδίατρος, παιδοκαρδιολόγος, διευθυντής της Παιδοκαρδιολογικής Κλινικής του Ωνάσειου Καρδοχειρουργικού Κέντρου).