Υπάρχουν κάποιες αλήθειες για τη ζωή -τους ανθρώπους και την ανατροφή των παιδιών- που όλοι μας γνωρίζουμε, αλλά μας είναι δύσκολο να παραδεχτούμε. Οι περισσότεροι, μάλιστα, τείνουμε να καταλήγουμε σε εύκολα συμπεράσματα ή διάφορες μορφές άρνησης, ψάχνοντας απεγνωσμένα σύντομες απαντήσεις σε βαρυσήμαντες ερωτήσεις.
Μερικές φορές, όμως, το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι απλά να «ξυπνήσουμε» και να δούμε την αλήθεια κατάματα. Όπως, για παράδειγμα, συμβαίνει με τις 3 παρακάτω «άβολες» πραγματικότητες για τη μητρότητα…
1. Αν θέλουμε να έχουμε καλά παιδιά, θα πρέπει να είμαστε καλοί άνθρωποι.
Ξοδεύουμε χρόνο και ενέργεια διαβάζοντας όλα όσα λένε οι ειδικοί και οι έρευνες για το «πώς να είμαστε ‘καλοί’ γονείς» ή «πώς να κάνουμε ‘συμπονετικά’ και ‘καλά’ παιδιά», ενώ το μόνο πράγμα που πρέπει να γνωρίζουμε είναι το εξής:
– Για να διδάξεις τη συμπόνια, θα πρέπει να είσαι συμπονετικός.
– Για να διδάξεις το σεβασμό και τους καλούς τρόπους, θα πρέπει να δείχνεις στα παιδιά σου σεβασμό και καλούς τρόπους.
– Για να μάθεις στα παιδιά σου πώς να συμπεριφέρονται ή πώς να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους ή πώς να γίνουν ευτυχισμένα ή πώς να έχουν υπομονή, αρκεί να τα έχεις μάθει πρώτα στον εαυτό σου.
Είναι τόσο απλό στη σύλληψη, κι όμως ταυτόχρονα τόσο δύσκολο στην πράξη. Κι αυτό επειδή απαιτεί βαθιά αυτογνωσία και πλήρη απεξάρτηση από όλα αυτά τα παρωχημένα πρότυπα που έχουν τις ρίζες τους στη δική μας παιδική ηλικία. Απαιτεί από μας πλήρη συνειδητότητα της ενηλικίωσής μας, πράγμα εύκολο στα λόγια αλλά όχι στην πράξη. Τέλος, απαιτεί από μας να αναλαμβάνουμε μεγαλύτερη ευθύνη για την κακή συμπεριφορά των παιδιών μας από αυτήν που μας εξυπηρετεί να αναλάβουμε. Φυσικά, δεν μπορούμε να είμαστε τέλειοι… είμαστε απλοί άνθρωποι. Οπότε, ίσως δεν θα έπρεπε να περιμένουμε ούτε από τα παιδιά μας να είναι τέλεια. Όλοι μας προσπαθούμε να κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε, σωστά;
2. Δεν μπορούμε να τα έχουμε όλα.
Η ζωή (συμπεριλαμβανομένης και της μητρότητας) απαιτεί συμβιβασμούς, θυσίες και ιεράρχηση προτεραιοτήτων. Αν λάβουμε υπόψη όλα τα πρωτοσέλιδα, τις αναζητήσεις της Google και τα βιβλία αυτοβοήθειας για την κατάκτηση του «πώς να τα έχω όλα», φαίνεται πως η κοινωνία μας δυσκολεύεται να πιστέψει πως είναι εφικτό. Ξοδεύουμε τόσο πολύ χρόνο ψάχνοντας μαγικές λύσεις και κάνοντας όνειρα του τύπου «τι καλά που θα ήταν αν…», αντί να ασχοληθούμε πρακτικά με τη διευθέτηση της εκάστοτε κατάστασης που έχει προκύψει.
Η αλήθεια είναι μία: Το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μας είναι προσωρινό, εποχιακό, επαναλαμβανόμενο. Θα πρέπει να το πάρουμε απόφαση ότι δεν υπάρχει αέναη ευτυχία και απόλυτη ισορροπία για το υπόλοιπο της ζωής μας. Επιπλέον, αν προσπαθούμε να κάνουμε τα πάντα ταυτόχρονα, το πιο πιθανό είναι να μην κάνουμε τίποτα καλά.
Δεν υπάρχει κάποια μυστική συνταγή για να «τα έχουμε όλα», μπορούμε όμως να βάλουμε τους στόχους μας και να σχεδιάσουμε τη ζωή μας έτσι ώστε να λειτουργεί στο τώρα. Γιατί είναι μόνο για το παρόν, για το τώρα.
3. Τα παιδιά μας είναι ξεχωριστά άτομα, με προσωπικές ιστορίες και διαδρομές, των οποίων τον έλεγχο έχουμε στο ελάχιστο.
Δεν είμαστε τα παιδιά μας. Τα παιδιά μας έχουν τα δικά τους θέματα με τα οποία πρέπει να δουλέψουν, τις δικές τους προκλήσεις μέσα από τις οποίες θα μάθουν να αντιμετωπίζουν τη ζωή και τα δικά τους όνειρα ν’ ακολουθήσουν και να κάνουν πραγματικότητα. Μπορούμε να έχουμε όλες αυτές τις ιδέες και τις επιθυμίες για το πώς θέλουμε να τα δούμε στο μέλλον, αλλά εκείνα έχουν ήδη διαφορετικές προσωπικότητες κι εσωτερικές αναζητήσεις. Μπορούμε να τα καθοδηγήσουμε και να δείξουμε πίστη ότι οι επιλογές τους θα είναι σωστές, αλλά είναι δικές τους επιλογές και όχι δικές μας.
Και ίσως, τελικά, αυτή να είναι η πιο άβολη αλήθεια απ’ όλες: Η ζωή είναι παροδική. Δεν υπάρχει τρόπος ούτε να σταματήσουμε ούτε να επιβραδύνουμε το χρόνο, όσο κι αν γκρινιάζουμε ή διαπραγματευόμαστε ή ψάχνουμε βαθιά μέσα μας. Η ζωή περνάει γρήγορα – κι αυτό το ξέρουμε όλοι πολύ καλά. Το μόνο, λοιπόν, που μπορούμε να κάνουμε είναι να αποδεχτούμε: α) τα παιδιά μας όπως ακριβώς είναι, β) τους εαυτούς μας ως «ατελείς» γονείς και γ) τους προσωρινούς συμβιβασμούς και τις επιλογές που πρέπει να κάνουμε σε κάθε φάση της ζωής μας.