Παρά το γεγονός ότι τα περισσότερα παιδιά που εμφανίζουν καθυστέρηση στην ομιλία ανακτούν το «χαμένο έδαφος» μέχρι την ηλικία των πέντε ετών, οι επιστήμονες τονίζουν ότι υπάρχει και ένας σημαντικός αριθμός παιδιών των οποίων η λεκτική καθυστέρηση μπορεί να τα συνοδεύσει μέχρι και το σχολείο, δημιουργώντας προβλήματα στην ανάγνωση αλλά και στη γενικότερη διαδικασία της μάθησης.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα απλά τεστ λεξιλογίου μπορούν να υποδείξουν ποια παιδιά θα εμφανίσουν μελλοντικά προβλήματα κατά την εκμάθηση της γλώσσας στο σχολείο, ώστε να υποβληθούν εγκαίρως στην κατάλληλη θεραπεία. Όπως περιέγραψαν οι ειδικοί του Κολεγίου Μπράιν Μορ, τα τεστ που ανέπτυξαν μπορούν να εντοπίσουν εγκαίρως τα παιδιά με προβλήματα λόγου προκειμένου να υπάρξει η απαιτούμενη παρέμβαση. Οι ερευνητές ζήτησαν από μια ομάδα γονιών να σημειώσουν σε μια λίστα τις λέξεις που έλεγαν τα παιδιά τους μέχρι την ηλικία των δύο ετών. Συγκεκριμένα, μέσα από μια λίστα 310 λέξεων οι γονείς έπρεπε να σημειώσουν τις λέξεις εκείνες που έλεγε το παιδί τους ακόμα και αν δεν τις πρόφερε κανονικά ή τις χρησιμοποιούσε με διαφορετικό νόημα. Στη συνέχεια, οι ειδικοί παρακολούθησαν την πρόοδο των παιδιών αυτών για ένα διάστημα 15 ετών. Από αυτά, τα 26 παιδιά άργησαν να μιλήσουν, ενώ 23 είχαν ένα μέσο λεξιλόγιο για την ηλικία τους. Βάσει των ευρημάτων, τα παιδιά ηλικίας δύο ετών έλεγαν, κατά μέσο όρο, περί τις 70-225 διαφορετικές λέξεις. Αντίθετα, τα παιδιά που εμφάνιζαν καθυστέρηση στο λόγο τους πρόφεραν μόλις 50 λέξεις ή λιγότερες. Ανάμεσα στις πρώτες λέξεις που χρησιμοποιούσαν τα παιδιά ήταν οι λέξεις «γάτα», «σκύλος», «αυτοκίνητο», «παπούτσι» και «όχι».
Κατά τη διάρκεια της 15ετούς παρακολούθησης των μικρών συμμετεχόντων, οι ερευνητές τους υπέβαλαν συχνά σε τεστ λεξιλογίου, γραμματικής, λεκτικής μνήμης και ανάγνωσης, προκειμένου να διαπιστώνουν την πρόοδό τους. Ανακάλυψαν λοιπόν, ότι μεγαλώνοντας τα περισσότερα παιδιά κατάφεραν να φτάσουν το μέσο γλωσσικό επίπεδο των συνομηλίκων τους, σημειώνοντας όμως καθυστέρηση σε κάθε στάδιο ανάπτυξής τους. «Τα παιδιά ανέκτησαν το χαμένο έδαφος του λόγου με διαφορετικούς ρυθμούς» εξηγεί η ψυχολόγος και επικεφαλής της μελέτης δρ Λέσλι Ρεσκόρλα. «Μέχρι την ηλικία των τεσσάρων ετών, τα περισσότερα από αυτά βρίσκονταν σε ένα μέσο επίπεδο και μέχρι την ηλικία των έξι ετών σημείωναν μια μέση σχολική επίδοση.