Να παίρνουν ρίσκα, να κάνουν παράτολμα ακροβατικά και να έχουν μια ξεκάθαρη και σοβαρή αντίληψη για τη ζωή – έχουν πολλά να μάθουν από τα αγόρια
Στέκομαι στην πόρτα του σχολείου του παιδιού μου και παρακολουθώ τα πεντάχρονα να βγαίνουν από το σχολείο. Πρώτα έρχονται τα κορίτσια, φρέσκα-φρέσκα μέσα στα ατσαλάκωτα καλοκαιρινά φορεματάκια τους, με καλογυαλισμένα παπούτσια, σε παρέες που περπατούν καμαρωτές. Μετά έρχεται ένας σωρός από αγόρια, που σπρώχνονται μεταξύ τους και χτυπιούνται με τις τσάντες τους. Έγινε κάποια έκρηξη σε ένα εργοστάσιο λάσπης; Πως στο καλό είναι τόσο βρώμικα; Τι απέγιναν τα κουμπιά στα πουκάμισά τους; Και τι έχουν πάνω τα παπούτσια τους;
Τελικά, αν δεν είστε εκεί να σκουπίζετε το πρόσωπό του και να του αλλάζετε ρούχα κάθε δύο ώρες, σύντομα επιστρέφει στη φυσική του κατάσταση: βρώμικο σαν αλητάκι αλλά χαρούμενο σαν γουρουνάκι μέσα στη λάσπη. Μπορεί να είναι θορυβώδη και να έχουν ατημέλητη εμφάνιση, αλλά πιστεύω ότι ο κόσμος θα ήταν πολύ καλύτερος αν όλοι μοιάζαμε λίγο περισσότερο στα αγόρια. Έτσι, την επόμενη φορά που η κορούλα σας θα γκρινιάξει για τα αγόρια στην τάξη της, θυμίστε της ότι, ακόμη κι αν δεν το πιστεύει, υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορεί να μάθει απ’ αυτά.
Μάθημα 1ο Εστιάστε στο στόχο
Τα αγόρια είναι τόσο προσηλωμένα στο στόχο τους που τους είναι δύσκολο να συγκεντρωθούν σε δύο πράγματα ταυτόχρονα. Παρατηρήστε ένα αγοράκι που φοράει τα παπούτσια του. Τα πηγαίνει μια χαρά, μέχρι τη στιγμή που αποφασίζει να σας διηγηθεί ένα συναρπαστικό καινούριο σχέδιο που σκέφτηκε για να πιάνει περισσότερα ψάρια όταν πάει με τον πατέρα του για ψάρεμα. Μόλις αρχίζει να μιλά, σταματά να βάζει τα παπούτσια του. Απλώς δεν μπορεί να κάνει δύο πράγματα ταυτόχρονα. Μόλις όμως σταματήσει να μιλά για τα ψάρια, όλη η εκπληκτική του προσήλωση μεταφέρεται στα παπούτσια του, και ολοκληρώνει τη δραστηριότητα γρήγορα και επιδέξια.
Αυτή η εστίαση στο στόχο εξηγεί πολλά πράγματα για τα αγόρια. Πως γίνεται, για παράδειγμα, να γίνονται τόσο βρώμικα και να μην το καταλαβαίνουν, και πως φαίνεται να χάνουν πάντα την αίσθηση του χρόνου. Δεν είναι όμως πολύ καλύτερο να κάνεις ένα πράγμα καλά αντί για 10 πράγματα μέτρια; Θα είχε λύσει ο Αϊνστάιν τα μυστήρια του σύμπαντος αν έκανε πολλά πράγματα ταυτόχρονα; Ο Μότσαρτ και ο Μιχαήλ Άγγελος θα είχαν κάνει έστω και τα μισά τους έργα αν τους απασχολούσαν οι ανάγκες των άλλων ανθρώπων; Μάλλον όχι.
Συμπέρασμα: κάνοντας πολλά πράγματα μαζί μπορεί να βοηθούμε τον κόσμο να γυρίζει, αλλά αν εστιάσουμε μπορούμε να τον αλλάξουμε.
Μάθημα 2ο Το να είσαι ‘καλός’ είναι υπερεκτιμημένο
Το εξαιρετικό με τα αγόρια είναι ότι σπάνια γίνονται γλυκανάλατα ή ψεύτικα. Δεν τα ενδιαφέρει τι σκέφτονται οι άλλοι, έτσι αισθάνονται ελεύθερα, για παράδειγμα, να αφήνουν ξεδιάντροπα «πριτς» χωρίς να προσποιούνται ότι κάποιος άλλος το έκανε. Εκτός από αυτό, τους αρέσει να παλεύουν για πλάκα, να ρεύονται και να κάνουν βρώμικα αστεία.
Αν προσπαθείτε να κάνετε τα αγόρια να έχουν καλούς τρόπους, σίγουρα θα έχετε αντίθετα αποτελέσματα. Μια μέρα στο σχολείο η δασκάλα είχε θυμώσει με το Μιχάλη γιατί η καλοκαιρινή του κάρτα του ήταν κατάμαυρη, άρα πολύ μακάβρια για τα γούστα της, και του ζήτησε να την ξαναφτιάξει με «ωραία χρώματα». «Καθόλου μαύρο, σε παρακαλώ, Μιχάλη», του είπε στο τέλος. Εκείνος έμεινε σαν χαμένος, περιτριγυρισμένος από κοριτσάκια που ζωγράφιζαν ροζ κάρτες γεμάτες με κίτρινα ψαράκια και πολύχρωμα παγωτά. «Δεν ξέρω τι να κάνω τώρα», γκρίνιαξε. Όταν του πρότεινε να ζωγραφίσει ένα ψαράκι την αγριοκοίταξε. Ξαφνικά του ήρθε μια ιδέα. «Μια πάπια!» ούρλιαξε και άρχισε να ζωγραφίζει μια τεράστια πάπια σε αποχρώσεις του χακί και του καφέ. «Είναι μια καμουφλαρισμένη πάπια», εξήγησε με πρακτικό ύψος, «και αυτό είναι το ελικόπτερό της!»
Συμπέρασμα: Μην προσπαθείτε να μετατρέψετε το γιο σας σε ένα αξιολάτρευτο και χαριτωμένο αγοράκι. Εξάλλου, ποια μητέρα δεν θα ήθελε μια καλοκαιρινή κάρτα-ειδική παραγγελία με μια μεταλλαγμένη πάπια που μεταφέρει βαρύ πυροβολικό;
Μάθημα 3ο Γίνετε πιο ριψοκίνδυνοι
Τα αγόρια ρίχνονται απερίσκεπτα σε οποιαδήποτε δραστηριότητα. Στην κυριολεξία. Γι’ αυτό είναι συνέχεια γεμάτα μελανιές. Τα μικρά αγόρια είναι εκπαιδευμένα να σκαρφαλώνουν, να πηδούν και να τρομάζουν τη μητέρα τους. Μερικοί ειδικοί υποστηρίζουν ότι οι παράτολμες τάσεις των αγοριών είναι απλώς μια έκφραση της φυσιολογικής επιθυμίας τους να εξερευνήσουν τον κόσμο και να δοκιμάσουν τα όριά τους. Η αλήθεια όμως είναι ότι τα αγοράκια πρώτα δρουν και μετά σκέφτονται. Και σε όποια τρέλα κι αν μπλεχτούν, πάντα θα θέλουν να σκαρφαλώσουν ψηλότερα ή να πηδήξουν μακρύτερα από τους φίλους τους.
Μπορούν τα κορίτσια να κατεβαίνουν έξι-έξι τα σκαλιά, ή να φτιάχνουν τεράστιες πίτες από λάσπη στον κήπο; Θα σέρνονταν μέσα στους θάμνους παίζοντας κρυφτό; Δυστυχώς, δεν θα ξέρουν αν δεν δοκιμάσουν. Ενώ τα κορίτσια χρησιμοποιούν τη λογική τους και παραμένουν ασφαλή, τα αγόρια δοκιμάζουν και μετά αντιμετωπίζουν τις συνέπειες.
Συμπέρασμα: σκαρφαλώστε σε κάθε βουνό, διασχίστε κάθε ποταμάκι, ακολουθήστε κάθε ουράνιο τόξο, μέχρι να βρείτε το όνειρό σας.
Μάθημα 4ο Λέτε τα πράγματα με το όνομά τους
Συνηθισμένο σκηνικό από την παιδική χαρά: τέσσερα παιδιά παίζουν στο πάρκο. Δύο κορίτσια και δύο αγόρια. Φανερά κουρασμένα από τον ήλιο και το παιχνίδι και κατά συνέπεια και λίγο εκνευρισμένα. Και ξαφνικά, ξεσπούν δύο καυγάδες. Τα κορίτσια τσακώνονται για το ποιο είχε σειρά να κάνει κούνια, ενώ τα αγόρια διαφωνούσαν για το ποιο είχε πηδήξει πιο ψηλά. Ο καυγάς των αγοριών εξελίχθηκε κάπως έτσι: μια γερή σπρωξιά απ’ το ένα, μια γροθιά απ’ το άλλο. «Σε μισώ». «Εγώ σε μισώ περισσότερο». Μετά από λίγο… «Συγγνώμη». «Καλά, κι εγώ συγγνώμη». «Είσαι ο καλύτερός μου φίλος». «Και εσύ είσαι ο καλύτερός μου φίλος». Αγκαλιές. Όλο το επεισόδιο κράτησε το πολύ δύο λεπτά απ’ την αρχή ως το τέλος.
Ενώ τα αγόρια έβαζαν τα πόδια τους στο σιντριβάνι και έφτιαχναν καλάμια ψαρέματος με κλαδιά και σπάγκο, μπορούσες να ακούσεις τα κορίτσια που συνέχιζαν να καυγαδίζουν στην άλλη άκρη του πάρκου. «Δεν είσαι πια φίλη μου». «Ούτε εσύ». «Δεν είσαι πια καλεσμένη στο πάρτι μου». «Δεν θα ερχόμουν στο πάρτι σου ακόμα κι αν μου έδινες όλες σου τις Μπάρμπι,». «Δεν θέλω να καθίσω δίπλα σου στο μεσημεριανό διάλειμμα αύριο». «Δεν θέλω να ξανακαθίσω ποτέ δίπλα σου». Και ούτω καθεξής. Θα συνέχιζαν ακόμα αν δεν έμπαιναν στη μέση οι γονείς τους.
Συμπέρασμα: λίγο λιγότερη κουβέντα και λίγο περισσότερη δράση, παρακαλώ.
Μάθημα 5ο Να είστε πιστοί φίλοι
Τα αγόρια είναι τόσο στοργικά και πιστά όσο ένα κουταβάκι. Είναι απόλυτα αφοσιωμένα στους φίλους τους και θα τους υπερασπιστούν σε κάθε περίσταση. Μπορεί που και που να δέρνουν τους καλύτερους φίλους τους, αλλά τι είναι ένα μαυρισμένο μάτι μεταξύ φίλων; Τα μικρά αγοράκια δίνουν αγκαλιές και φιλιά χωρίς ιδιαίτερο λόγο – απλώς επειδή σας αγαπάνε. Τα κορίτσια μοιάζουν περισσότερο με τις γάτες – γλυκά, χνουδωτά και τόσο χαριτωμένα, αλλά πάντα κάτι κρύβεται από πίσω. Και προσέξτε πότε θα δείξουν τα νύχια τους.
Η αλήθεια είναι ότι τα κορίτσια είναι πιο περίπλοκα, εξάλλου το λένε οι επιστήμονες. Οι ερευνητές ξόδεψαν χρόνια ολόκληρα μελετώντας τη συμπεριφορά κοριτσιών και αγοριών στο σχολείο και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα αγόρια μπορεί να είναι άγρια και ανυπάκουα, αλλά μόνο τα κορίτσια εφευρίσκουν πονηρούς, ψυχολογικούς τρόπους για να φοβερίζουν. «Οποιοδήποτε κορίτσι από την ομάδα που μελετήσαμε μπορεί να ερχόταν μια μέρα στο σχολείο για να ανακαλύψει ότι τα κορίτσια που ήταν φίλες της μέχρι την προηγούμενη μέρα είχαν αποφασίσει να την αποκλείσουν και την είχαν απομονώσει από την υπόλοιπη τάξη», είπε ο επικεφαλής της σύνταξης της μελέτης. Ξαφνικά «ξεχνούσαν» να καλέσουν μια φίλη σε ένα πάρτι και μετά φρόντιζαν να μάθει ότι την είχαν αποκλείσει επίτηδες. Επίσης, ανάγκαζαν ένα κορίτσι να παρατήσει τις παλιές της φίλες για να μπει στη δημοφιλή παρέα και μετά την αγνοούσαν. Τα αγόρια, από την άλλη πλευρά, αρνιούνταν να ασχοληθούν με όλες αυτές τις ανοησίες. Γιατί να κάνουν τόσο κόπο για να καταστρώσουν περίπλοκα σχέδια, ενώ μια απλή γροθιά στη μύτη είναι μια εξίσου καλή λύση; Τα αγόρια λένε αυτό που εννοούν και εννοούν αυτό που λένε, και κάνουν φιλίες ζωής. Μερικοί μπορεί να ισχυριστούν ότι αυτό συμβαίνει επειδή δεν έχουν την εξυπνάδα να υφάνουν σύνθετες πλοκές, αλλά αυτό είναι απλώς κακεντρέχεια.
Με την συνεργασία της κας Βάσως Μακαρώνη (ψυχολόγος – παιδοψυχολόγος)