«Η γνώση είναι δημιουργός της ευτυχίας», έλεγε ο Πλάτωνας. Πράγματι, η διαδικασία της μάθησης αποτελεί βασικό παράγοντα για την εξέλιξη του ανθρώπινου είδους και οι αρχαίοι Έλληνες το απέδειξαν περίτρανα με την πνευματική παρακαταθήκη τους. Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει τη σπουδαιότητα της γνώσης στη ζωή μας και την τεράστια συμβολή της στη βελτίωση των έμφυτων χαρακτηριστικών μας. Η «μαγιά» της νόησης μας χαρίζεται από τη φύση με τη γέννησή μας, αλλά οι νοητικές μας δυνατότητες είναι απεριόριστες, αρκεί να μην αφήνουμε σε αχρησία το βασικότερο εργαλείο μας: τον εγκέφαλό μας.

Αυτό ακριβώς έρχεται να επιβεβαιώσει πρόσφατη έρευνα, που δημοσιεύεται στο επιστημονικό έντυπο NeuroImage, καθιστώντας το μάλιστα ακόμα πιο σαφές. Σύμφωνα με τους ερευνητές από το Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου της Λουντ στη Σουηδία, ένας βέβαιος τρόπος να κρατήσει κανείς σε φόρμα τον εγκέφαλό του είναι η εκμάθηση ξένων γλωσσών. Έτσι, μπορεί να απομακρύνει ακόμα και τον κίνδυνο πρόωρης εμφάνισης συμπτωμάτων της νόσου Αλτσχάιμερ.

Συγκεκριμένα, στη μελέτη τους συμμετείχε εθελοντικά ομάδα φοιτητών από τη Μεταφραστική Ακαδημία των Σουηδικών Ενόπλων Δυνάμεων στην Ουψάλα, οι οποίοι κλήθηκαν να παρακολουθήσουν εντατικά μαθήματα ξένων γλωσσών, πρωί – βράδυ, επί 7 μέρες την εβδομάδα, για τρεις μήνες.

Με νευροαπεικονιστικές τεχνικές, οι ερευνητές μελέτησαν τους εγκεφάλους των εθελοντών, τόσο πριν όσο και κατά τη διάρκεια των μαθημάτων ξένων γλωσσών που δεν γνώριζαν καθόλου (π.χ. αραβικά). Με το πέρας των 3 μηνών διαπίστωσαν διόγκωση σε ορισμένα τμήματα των εγκεφάλων τους.

Μάλιστα, τους συνέκριναν με μια δεύτερη ομάδα φοιτητών από τη σχολή Ιατρικής, οι οποίοι ναι μεν μελετούσαν εντατικά, όχι όμως ξένες γλώσσες. Και δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές αλλαγές στους εγκεφάλους τους.

Αντίθετα, στην πρώτη ομάδα ήταν αισθητή η διόγκωση τόσο στον ιππόκαμπο, που δραστηριοποιείται με τη διαδικασία της μάθησης και του προσανατολισμού, όσο και σε τρεις περιοχές του εγκεφαλικού φλοιού. Και το σπουδαιότερο ήταν ότι, ανάλογα με την προσπάθεια και την επίδοση του καθενός, κυμαινόταν και ο βαθμός ανάπτυξης διαφορετικών εγκεφαλικών τμημάτων. Έτσι, όσο πιο μεγάλη ήταν η διόγκωση του εγκεφάλου στις περιοχές του εγκεφαλικού φλοιού και του ιππόκαμπου, τόσο μεγαλύτερες ήταν και οι μεταφραστικές ικανότητες των φοιτητών.  

Πάντως, δεν είναι η πρώτη φορά που η εκμάθηση ξένων γλωσσών βρίσκεται στο επίκεντρο ερευνών. Παλαιότερες μελέτες έχουν, επίσης, δείξει ότι η γήρανση του εγκεφάλου και η νόσος Αλτσχάιμερ εμφανίζονται με καθυστέρηση σε ανθρώπους που χρησιμοποιούν δύο ή περισσότερες γλώσσες στην καθημερινότητά τους.