«Με το που γυρίσαμε στο σπίτι από το μαιευτήριο με το μωρό μας, ο άντρας μου έγινε άλλος άνθρωπος. Έγινε αγχώδης, σχολαστικός, καμιά φορά και καταπιεστικός. Τη νύχτα σηκώνεται συνεχώς για να δει αν είναι καλά το μωρό γιατί «δεν το ακούω ν’ αναπνέει» όπως λέει. Το αλλάζει, το πλένει με τόση άνεση και τρυφερότητα που, δεν σας κρύβω, με κάνει να νιώθω άσχημα. Εάν το μωρό βγάλει λίγο γάλα ή δεν τρώει πολύ, τρελαίνεται. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, με μένα έχει γίνει ψυχρός. Συνήθως δεν συμβαίνει το ανάποδο; Σε εμάς έχουν ανατραπεί οι ρόλοι. Τι να κάνω για να τον πείσω να παίξει το ρόλο του μπαμπά και όχι της μαμάς;»
Είναι γεγονός ότι η γέννηση ενός παιδιού δημιουργεί συναισθήματα μεγάλης φόρτισης, τα οποία δεν είναι απαραίτητα μόνο θετικά συναισθήματα, αλλά και αντιφατικές ψυχολογικές διαθέσεις, τις οποίες δυσκολευόμαστε να αποδεχτούμε. Και αυτό είναι κάτι που ισχύει και για τους δύο γονείς. Καμιά φορά, ωστόσο, ο νέος μπαμπάς εκφράζει την αμηχανία του ή ακόμα και τις φοβίες του συμμετέχοντας στη φροντίδα του μωρού, πότε με τρόπο χρήσιμο και καθησυχαστικό και πότε με τρόπο υπερβολικό, ακόμα και ενοχλητικό για τη σύντροφό του όπως στην παραπάνω μαρτυρία. Ζητήσαμε από την ψυχολόγο Μαρία Τουλιάτου να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε την κατάσταση αυτή, να μας εξηγήσει τις αιτίες και να μας προτείνει πιθανές πρακτικές λύσεις.
Γιατί συμπεριφέρεται έτσι;
Νιώθει πολύ άγχος και ευθύνη! Η νέα κατάσταση είναι αρκετά δύσκολη για τον άνδρα που καλείται να φέρει εις πέρας το νέο του ρόλο και μάλιστα με επιτυχία! Νιώθει αμηχανία να συζητήσει τα συναισθήματά του και προσπαθεί να ανταποκριθεί στα «καθήκοντα» του. Ο πατέρας είναι ο καθοδηγητής, είναι αυτός που θέτει τους κανόνες στη ζωή του παιδιού με τέτοιο τρόπο ώστε αυτό να νιώσει ασφάλεια και να αυτονομηθεί υγιώς. Πολλές φορές λοιπόν, αντισταθμίζει τα αρνητικά συναισθήματά του με υπερβολική φροντίδα και δόσιμο προς το μωρό.
Νιώθει παραμελημένος. Η άφιξη του παιδιού προκαλεί πάντα μια αποσταθεροποίηση στο ζευγάρι Οι υπάρχοντες ρόλοι αλλάζουν καθώς και η δομή της οικογένειας. Το ζευγάρι παύει να είναι πλέον δυάδα και αντιμετωπίζει μια νέα πραγματικότητα που ταυτόχρονα σημαίνει επαναπροσδιορισμό των ρόλων που είχαν στις πατρικές τους οικογένειες. Ο πατέρας σε σχέση με τη μητέρα, χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να συνειδητοποιήσει την κατάσταση. Μην ξεχνάμε ότι εκείνη κυοφορούσε για 9 μήνες και ένιωθε το παιδί μέσα της ενώ εκείνος το συνειδητοποιεί όταν το βλέπει στο μαιευτήριο ή όπως μαρτυρούν αρκετοί μπαμπάδες, και αρκετά αργότερα. Η σύζυγος είναι πια και μητέρα που αφιερώνει πολύ χρόνο στο νέο μέλος. Η ερωτική ζωή του ζευγαριού έχει αλλάξει αισθητά, γεγονός που εγείρει ανησυχία από την πλευρά του άνδρα.
Νιώθει μπερδεμένος. Όταν αποκτάμε παιδί, ερχόμαστε αναπόφευκτα αντιμέτωποι με τους δικούς μας γονείς και μας κυριεύει μια έντονη αμφιθυμία. Τότε είναι που επαναπροσδιορίζουμε τη δική μας ενήλικη ταυτότητα καθώς παύουμε να είμαστε μόνο τα παιδιά ενός γονέα και γινόμαστε οι ίδιοι γονείς. Αν και κατηγορήσαμε τους γονείς μας σε κάποιες φάσεις της ανάπτυξής μας, οφείλουμε εμείς να το πάμε καλύτερα. Συνήθως αναπαράγουμε τα οικεία μας σχήματα γιατί έτσι νιώθουμε ασφάλεια. Ένας υπερπροστατευτικός μπαμπάς μπορεί, ασυναίσθητα, να επαναλαμβάνει τη στάση του δικού του πατέρα, ο οποίος ήταν υπερβολικά στοργικός ή αντίθετα να προσπαθεί να «αντισταθμίσει» την έλλειψη προσοχής και αγάπης την οποία αισθάνθηκε ο ίδιος ως παιδί. Στη νέα αυτή φάση ζωής, αμφισβητούμε, κρίνουμε, κατανοούμε και αποδεχόμαστε τους δικούς μας γονείς. Ο νέος πατέρας θέλει να μπορεί να ορίζει τη δική του πια οικογένεια, γεγονός που συχνά καθίσταται δύσκολο εξαιτίας της παρέμβασης των δικών του γονέων ή των γονέων της συζύγου. Μήπως ζηλεύετε λιγάκι; Η υπερβολική ενασχόληση του μπαμπά με το παιδί μπορεί να κάνει τη μητέρα να νιώσει ανεπαρκής στο δικό της ρόλο, ότι εκείνος «τα καταφέρνει καλύτερα». Όταν μάλιστα αυτό συμβαίνει, όταν δηλαδή ο μπαμπάς είναι αρκετά καλός στο πρακτικό μέρος της φροντίδας του παιδιού, η μητέρα ανησυχεί ότι της «κλέβει» κάτι από το δικό της γονεϊκό κομμάτι. Από την άλλη, στη νέα αυτή κατάσταση, θέλει την προσοχή και την φροντίδα του συζύγου της, χρειάζεται να νιώθει ότι παρά τις αλλαγές στο σώμα της , εκείνος εξακολουθεί να τη βλέπει ως γυναίκα και να την επιθυμεί. Πως μπορώ να βοηθήσω; -Επιτρέψτε του να παίρνει πρωτοβουλίες Ο άνδρας γίνεται πατέρας όταν η γυναίκα του το επιτρέψει. Χαλαρώστε λίγο τις δικές σας αντιστάσεις και ανησυχίες και ασχοληθείτε από κοινού με τη φροντίδα του μωρού σας. Απολαύστε το δέσιμο που αναπτύσσεται ανάμεσα σε πατέρα και παιδί, καμαρώστε τον χωρίς να τον επικρίνετε. Είστε μητέρα του παιδιού σας όχι και του συζύγου σας. Το τελευταίο είναι άλλωστε και αρνητικό στοιχείο για την ερωτική σας ζωή. Αφήστε τον να φροντίσει το παιδί και εσείς φροντίστε τον εαυτό σας και εκείνον. Υποσυνείδητα μπορεί να τον κάνετε να νιώθει ανεπαρκής. Ενισχύστε τον στο ρόλο του όχι επιφανειακά αλλά ουσιαστικά επειδή του έχετε εμπιστοσύνη. -Αφιερώστε του χρόνο. Δείτε μαζί μια ωραία ταινία ή, μείνετε την Κυριακή το πρωί δύο ώρες αγκαλιά κάτω από το πάπλωμα, ίσως καταφέρετε να κάνετε και έρωτα! Ζητήστε από τη μητέρα σας ή την μπέιμπι σίτερ να κρατήσουν το μικρό για λίγες ώρες και αφιερωθείτε στον άντρα σας, ανακαλύπτοντας ξανά πόσο όμορφο είναι να είστε μόνοι οι δυο σας. Αν θέλετε να εξακολουθεί να σας βλέπει ως γυναίκα, πρέπει πρωτίστως εσείς να μην χάσετε αυτήν την εικόνα για τον εαυτό σας. Φροντίστε λοιπόν τον εαυτό σας αλλά και το ταίρι σας. Δείξτε του πόσο σημαντικός είναι για εσάς. -Επικοινωνήστε τα συναισθήματά σας Είναι σημαντικό να του πείτε πώς νιώθετε, τα άγχη σας, τις ανησυχίες σας! Θα εκπλαγείτε ίσως ακούγοντας ότι και εκείνος νιώθει έτσι, ενώ εσείς τον βλέπατε διαφορετικά. Τον βλέπατε να ανταποκρίνεται πιο ψύχραιμα χωρίς να έχετε καταλάβει την εσωτερική του δυσκολία. Σε αυτή τη φάση είστε μαζί, συνοδοιπόροι που ο ένας φροντίζει και στηρίζει τον άλλον. Μιλήστε για τις δυσκολίες σας και ορίστε μαζί τον τρόπο που θέλετε να μεγαλώσει το παιδί σας. Ο καθένας οφείλει για τον εαυτό του να ξεπεράσει τις δικές του ελλείψεις από την παιδική και εφηβική του ηλικία και να προσαρμοστεί στη νέα κατάσταση ώστε να μπορεί να απολαύσει πραγματικά!!
Με την συνεργασία της Μαρίας Τουλιάτου (ψυχολόγος – οικογενειακή θεραπεύτρια)
