Το ποιοτικό γάλα είναι πολύτιμο στη φάση του απογαλακτισμού, γιατί συνοδεύει και συμπληρώνει ιδανικά τις πρώτες στερεές τροφές. Πώς, όμως, θα διαλέξετε το σωστό για το μωρό σας;
Το γάλα εξακολουθεί να αποτελεί δύο από τα σημαντικότερα γεύματα του παιδιού μέχρι την ηλικία των δύο χρόνων. Ο θηλασμός καλό θα ήταν να συνεχιστεί μέχρι το πρώτο έτος της ζωής του μωρού σας και οπωσδήποτε να μην διακοπεί πριν τον 6ο μήνα.  Όταν, λοιπόν, είναι η κατάλληλη στιγμή να διακόψετε το θηλασμό, θα πρέπει να αναζητήσετε εκείνο το ποιοτικό γάλα που θα ταιριάζει με τις νέες διατροφικές συνήθειες του μωρού σας. Στο εμπόριο κυκλοφορούν πολλά συσκευασμένα γάλατα πρώτης, δεύτερης και τρίτης βρεφικής ηλικίας που θεωρείται ότι μπορούν να αντικαταστήσουν το μητρικό γάλα (πρώτη βρεφική ηλικία: 0-6 μηνών,  δεύτερη βρεφική ηλικία: 6-12 μηνών, τρίτη βρεφική ηλικία: 12-24 μηνών).  
Παρ’ όλο που στην ηλικία διακοπής του θηλασμού, το παιδί θα πρέπει να έχει αρχίσει να παίρνει τα συστατικά της τροφής του και από άλλες πηγές, από τα λαχανικά και το κρέας, από τα φρούτα και τα όσπρια, η ποιότητα του γάλακτος οφείλει να παραμένει υψηλή, όπως και τους πρώτους μήνες της ζωής του.
Πώς, όμως, θα επιλέξετε το κατάλληλο γάλα για την περίοδο του απογαλακτισμού; Πώς θα σιγουρευτείτε ότι θα εξασφαλίζει στο παιδί όλα τα απαραίτητα συστατικά έως ότου φτάσει στο σημείο να μπορεί να καταναλώνει μια μεγάλη ποικιλία τροφών που θα το καλύψουν θρεπτικά;
Ελέγξτε την περιεκτικότητα του γάλακτος σε ορισμένα πολύτιμα, για την ανάπτυξη του μωρού, συστατικά. Σε ορισμένες περιπτώσεις τα μωρά χρειάζονται περισσότερες βιταμίνες κατά το κρίσιμο στάδιο του απογαλακτισμού. Στα συσκευασμένα γάλατα μπορείτε να ελέγξετε την περιεκτικότητα σε βιταμίνες ή σε προβιταμίνες, όπως είναι η β-καροτίνη. Ο εμπλουτισμός με βιταμίνες ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα των μωρών. Κάποια γάλατα είναι εμπλουτισμένα με νουκλεοτίδια, τα οποία ενισχύουν επίσης τη χημική και κυτταρική ανοσία του βρέφους και επιδρούν θετικά στο μεταβολισμό των λιπιδίων.
Ρωτήστε τον παιδίατρο ποιο γάλα είναι κατάλληλο για την ηλικία του μωρού. Όσο και αν έχει δεχτεί τις στερεές τροφές, η νεφρική λειτουργία του βρέφους δεν είναι ακόμα πλήρως ανεπτυγμένη.  Επομένως, ο παιδίατρος μπορεί να σας συμβουλεύσει ποιο είναι το γάλα που συνεπάγεται το λιγότερο “νεφρικό φορτίο”, που επιβαρύνει, δηλαδή, λιγότερο τους νεφρούς του μωρού.
Τα παιδιά έχουν μεγαλύτερες απαιτήσεις σε λίπη (30-54% της προσλαμβανόμενης ενέργειας) σε σύγκριση με τους ενήλικες, γι’ αυτό το λίπος του γάλακτος είναι απαραίτητο για τη σωστή και αρμονική σωματική ανάπτυξή τους και για να αναπτύξουν καλή λειτουργικότητα ο εγκέφαλος, τα νεύρα και τα εσωτερικά όργανα του σώματος. Τα περισσότερα βρεφικά γάλατα που κυκλοφορούν στην αγορά είναι εμπλουτισμένα με τα πολύτιμα λιπαρά οξέα ω3 και ω6, απαραίτητα για την ωρίμανση του εγκεφάλου και του αμφιβληστροειδούς χιτώνα των ματιών.  Μέχρι την ηλικία των 2 ετών είναι κατάλληλα μόνο τα πλήρη σε λιπαρά γάλατα και όχι τα αποβουτυρωμένα (<0,5% λιπαρά) ή τα ημιαποβουτυρωμένα (<1,5%-2%), τα οποία δεν προσφέρουν επαρκείς ποσότητες θερμίδων και λιπαρών στο μωρό και δεν περιέχουν μεγάλη ποσότητα λιποδιαλυτών βιταμινών.
Ημιαποβουτυρωμένο γάλα μπορεί να εισαχθεί στη διατροφή ενός παιδιού μετά την ηλικία των 2 ετών εφόσον υπάρχει συγκεκριμένο πρόβλημα υγείας που να υποδεικνύει τη μείωση του λίπους της διατροφής ενώ το αποβουτυρωμένο δεν πρέπει να καταναλώνεται από παιδιά κάτω των 5 ετών.
Στη διάρκεια της  βρεφικής ηλικίας το γάλα φτάνει να καλύπτει περίπου το 50% των ημερησίων θρεπτικών αναγκών των μωρών. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, γιατί πολλές φορές το παιδί δεν δέχεται να ολοκληρώσει το γεύμα του και πρέπει να παίρνει τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά με συμπλήρωμα γάλακτος.
Ο σίδηρος είναι το βασικό μέταλλο με το οποίο εμπλουτίζονται τα βρεφικά γάλατα, καθώς η επάρκειά του είναι υψίστης σημασίας για το μωρό που μεγαλώνει ταχύτατα. Η αύξηση της μάζας του σώματος κατά τη βρεφική ηλικία πυροδοτεί την αύξηση των απαιτήσεων σε σίδηρο, ενώ ταυτόχρονα εξαντλούνται τα αποθέματα σιδήρου από την κύηση. Για αυτούς τους λόγους, μία από τις συχνές ηλικίες εμφάνισης σιδηροπενίας είναι η δεύτερη βρεφική ηλικία. Το γάλα που θα αντικαταστήσει το μητρικό θα πρέπει να είναι ενισχυμένο σε σίδηρο υψηλής βιοδιαθεσιμότητας.
Το γάλα αυτής της περιόδου πρέπει να είναι πρακτικό για εσάς και για όλη την οικογένεια. Υπάρχουν γάλατα που μπορούν να διατηρηθούν και εκτός ψυγείου, για παράδειγμα, το γάλα σε σκόνη. Επιλέξτε αυτό που ταιριάζει περισσότερο στις καθημερινές σας συνήθειες και τον τρόπο ζωής σας.
Με την συνεργασία της κας Αστρινιάς Σκαρπαλέζου (Κλιν. Διατροφολόγος- Διαιτολόγος Νευρομεταβολικών Νοσημάτων, Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγ. Σοφία»)