Ανορεξία στην εγκυμοσύνη : Η τραγική ιστορία μιας ανορεκτικής εγκύου

Η Νικόλ Κίντμαν πήρε λιγότερα από έξι κιλά στην εγκυμοσύνη της, ενώ η Χάιντι Κλουμ ανέβηκε στην πασαρέλα φορώντας μόνο ένα σετ μικροσκοπικά εσώρουχα μόλις τέσσερις εβδομάδες μετά τη γέννηση του τέταρτου παιδιού της! Οι σταρ του Χόλιγουντ κάνουν την επιθυμία πολλών εγκύων να βγουν από το μαιευτήριο φορώντας το πιο στενό τους τζιν να μοιάζει εφικτή. Και όλο και περισσότερες γυναίκες της διπλανής πόρτας κάνουν ό,τι περνά από το χέρι τους για να τις μιμηθούν. Έγκυος και υπερβολικά αδύνατη: Η νέα μόδα! Πριν από δύο-τρία χρόνια έκανε την εμφάνισή του ένας νέος όρος που ονομάζεται «pregorexia». Αναφέρεται στις περιπτώσεις γυναικών, κυρίως αρκετά νέων σε ηλικία, που προσπαθώντας να ακολουθήσουν τα πρότυπα των σταρ του Χόλιγουντ και των τοπ μόντελ που καταφέρνουν να διατηρούν άψογη σιλουέτα ακόμα και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους, καταφεύγουν σε αυστηρές δίαιτες και υπερβολική άσκηση, συχνά με σοβαρές συνέπειες για την εξέλιξη της κύησης και την υγεία του μωρού τους. Κάποιες μάλιστα δεν σταματούν εκεί, αλλά χρησιμοποιούν και άλλα μέσα για να ελέγξουν το βάρος τους, όπως καθαρτικά χάπια ή πρόκληση εμετού. Αν και δεν είναι τυπικά ένας επίσημος ιατρικός όρος, η λέξη «pregorexia» αναφέρεται σε μια κατάσταση που είναι και υπαρκτή και αληθινή. Πρόκειται, στην ουσία, για μια μορφή διατροφικής διαταραχής η οποία έχει, συνήθως, ψυχογενή αιτιολογία. Η γυναίκα λειτουργεί όχι μόνο αυτοκαταστροφικά αλλά και καταστροφικά, μιας που κουβαλάει μέσα της άλλη μία ζωή, την οποία ουσιαστικά υποτιμά και δεν υπολογίζει. Το -χωρίς νόημα- κυνήγι της τελειότητας στην εμφάνιση και η ψεύτικη αίσθηση της χαράς μέσα από τη στέρηση και την καταπόνηση του σώματος επιβεβαιώνουν, στις περισσότερες περιπτώσεις, την ύπαρξη μιας ήδη καταπονημένης ψυχολογίας. «Μια γυναίκα με κατάθλιψη, με έλλειψη αυτοπεποίθησης, με αίσθημα μειονεξίας, εξαιτίας πιθανώς κάποιων τραυματικών εμπειριών και δυσάρεστων βιωμάτων, συχνά προσπαθεί να διαχειριστεί το πρόβλημά της, τις σκέψεις της και τα συναισθήματά της, ακολουθώντας ανάλογες ακραίες συμπεριφορές», μας λέει η Αναστασία Φρόντζου – Χρηστίδη. Σε πολλές περιπτώσεις, μια εγκυμοσύνη γίνεται η αφορμή ώστε μια γυναίκα με ανορεξία ή βουλιμία να αποκτήσει μια πιο ισορροπημένη σχέση με το φαγητό και το βάρος της, βλέποντας αυτή τη φάση της ζωής της σαν μια ευκαιρία να κάνει μια νέα αρχή. Συμβαίνει, όμως, και το αντίθετο: Κάποιες φορές η διατροφική διαταραχή κάνει για πρώτη φορά την εμφάνισή της στην εγκυμοσύνη. Σχεδόν πάντα, όμως, υπάρχουν ήδη ενδείξεις από πριν. Αυτό που επιδεινώνει την κατάσταση είναι ότι, όταν μια γυναίκα που την απασχολεί πολύ το βάρος μένει έγκυος, ακούει πολύ περισσότερα σχόλια για την εικόνα της από τον κοινωνικό της περίγυρο, βλέπει στον καθρέφτη το σώμα της να αλλάζει σχεδόν κάθε εβδομάδα και νιώθει ήδη το άγχος ότι θα πρέπει άμεσα να χάσει τα όποια κιλά πάρει αυτούς τους μήνες – οπότε όσο λιγότερα τόσο καλύτερα. Υπολογίζεται ότι σήμερα ένα μεγάλο ποσοστό των γυναικών του δυτικού κόσμου παίρνει μικρότερο από το συνιστώμενο βάρος στη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Η αληθινή (και τραγική) ιστορία μιας ανορεκτικής εγκύου  Γνώρισα τη Μαρία όταν ήταν έγκυος στην 7 μηνών σήμερα κόρη της. Ήμασταν κι οι δύο στο γυμναστήριο. Είχα προσέξει μια κοπέλα που ιδροκοπούσε και ποδηλατούσε με μανία στο στατικό ποδήλατο, και όταν διαπίστωσα ότι κάτω από το φαρδύ T-shirt της διαγραφόταν μια στρογγυλή κοιλίτσα, τη ρώτησα πότε περίμενε να γεννήσει. «Σε δύο-τρεις εβδομάδες», μου απάντησε. «Και γιατί δεν είσαι ξαπλωμένη σε έναν καναπέ και να βλέπεις dvd τρώγοντας πατατάκια;», τη ρώτησα (σκεφτόμενη το πώς πέρασα τις τελευταίες εβδομάδες της δικής μου εγκυμοσύνης). «Θέλω να είμαι σίγουρη ότι δεν θα χάσω τη φόρμα μου», ήταν η αντίδρασή της. Αργότερα, όταν αρχίσαμε να γινόμαστε φίλες, μου εκμυστηρεύτηκε ότι είχε υπάρξει ανορεξική στην εφηβεία και γενικά είχε πάντα μεγάλο άγχος μην παχύνει. «Όταν έμεινα έγκυος και άρχισα να βλέπω τη ζυγαριά να με δείχνει όλο και πιο παχιά, το να ελέγξω το βάρος μου έγινε ξαφνικά πολύ πιο σημαντικό από το να φροντίσω να αποκτήσω ένα υγιές μωρό. Ξέρω ότι ακούγεται υπερβολικά ματαιόδοξο αυτό, αλλά δεν μπορούσα να σκεφτώ διαφορετικά. Ένιωθα σαν να είχα βάλει ένα στοίχημα με τον εαυτό μου: Εάν γινόμουν χοντρή και με τεράστια κοιλιά, θα ήμουν απλώς… αποτυχημένη», λέει. Η κόρη της γεννήθηκε πολύ «μικρή» (ζύγιζε 2,200 κιλά) αλλά ευτυχώς απόλυτα υγιής. Γιατί οι συνέπειες μιας τέτοιας κατάστασης μπορούν να είναι ιδιαίτερα σοβαρές. Οι καταστροφικές συνέπειες για το μωρό! Έρευνες έχουν δείξει ότι οι γυναίκες που λιμοκτονούν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους έχουν περισσότερες πιθανότητες να αποβάλλουν ή να αποκτήσουν παιδιά με μικρό βάρος, νευρολογικά προβλήματα, μικρό κεφάλι, χαμηλότερο IQ ή και γενετικές ανωμαλίες. Επιπλέον, οι γυναίκες αυτές εμφανίζουν τον κίνδυνο να παρουσιάσουν επιπλοκές, όπως υπέρταση, αιμορραγία, αναιμία και επιλόχειο κατάθλιψη. Κι όμως, δεν υπάρχει καλύτερη περίοδος από την εγκυμοσύνη για να «ακούσουμε» το σώμα μας, να συντονιστούμε με τις ανάγκες του και να το αγαπήσουμε. Αν, λοιπόν, συνειδητοποιείτε ότι από τότε που μείνατε έγκυος σας ενδιαφέρει περισσότερο να σας λένε πόσο αδύνατη είστε παρά σε ποιον θα μοιάζει το μωρό, αν όταν ψωνίζετε ρούχα επιλέγετε εκείνα που σας κάνουν να δείχνετε σαν να μην είστε έγκυος ή αν σκέφτεστε πάντα πριν φάτε κάτι πόσες θερμίδες περιέχει, δεν είναι κακή ιδέα να εκμυστηρευτείτε αυτές τις σκέψεις στο γυναικολόγο σας ή να ζητήσετε βοήθεια από ψυχολόγο. Οι ειδικοί μπορούν να σας βοηθήσουν να συνειδητοποιήσετε ότι η αναμονή της νέας ζωής που μεγαλώνει μέσα σας είναι αρκετή για να σας κάνει να λάμπετε και να δείχνετε πιο όμορφη από ποτέ – ακόμα κι αν το νούμερο που βλέπετε στη ζυγαριά σάς φαίνεται αυτή τη στιγμή τεράστιο! Ποιες γυναίκες κινδυνεύουν περισσότερο; – Κυρίως, όσες έχουν ιστορικό νευρικής ανορεξίας ή βουλιμίας, κατάθλιψης ή άλλων διαταραχών με ψυχογενή αιτιολογία, πριν από την εγκυμοσύνη. – Όσες διανύουν δεύτερη εγκυμοσύνη και είχαν πάρει πολλά κιλά στην πρώτη, γεγονός που τις είχε στεναχωρήσει τότε. – Όσες βιώνουν αντικρουόμενα συναισθήματα για την προοπτική τού να γίνουν μητέρες και να αντιμετωπίσουν τις ευθύνες που αυτό συνεπάγεται. – Όσες αντιμετωπίζουν προβλήματα στη σχέση με το σύντροφό τους και, ιδιαίτερα, όταν τα προβλήματα αυτά προκλήθηκαν από την είδηση της εγκυμοσύνης. – Όσες νιώθουν έντονη την πίεση από τον κοινωνικό ή επαγγελματικό τους περίγυρο να είναι πάντα κομψές και αδύνατες. Με τη συνεργασία του Βασίλη Παπαδημητρίου (μαιευτήρας – γυναικολόγος) και της Αναστασίας Φρόντζου – Χρηστίδη (σύμβουλος σχέσεων παιδιού και οικογένειας).