Κινήσεις εμβρύου: Τι μας «λένε» για την ανάπτυξή του;

Με τι μοιάζουν οι πρώτες του κινήσεις; Αντίθετα με ό,τι έχουν στο μυαλό τους οι περισσότερες γυναίκες, οι πρώτες κινήσεις του εμβρύου που γίνονται αντιληπτές δεν μοιάζουν με μπουνιές ή κλοτσιές, αλλά. περισσότερο με «μπουρμπουλήθρες» που ανεβαίνουν προς το στομάχι ή σαν μια μικροσκοπική πεταλούδα να κάνει βόλτες ανοιγοκλείνοντας τα φτερά της μέσα στη μήτρα. Κάποιες έγκυοι νιώθουν το μωρό ήδη από τον τέταρτο μήνα, ενώ άλλες θα χρειαστεί να περιμένουν μέχρι τον έκτο για να λάβουν τα δικά τους σήματα… μορς. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι η δραστηριότητά του αρχίζει τότε. Πότε αρχίζει να κινείται το έμβρυο;  Από την 8η ή 9η εβδομάδα της κύησης, το έμβρυο αρχίζει να κινείται, όμως το μέγεθός του είναι ακόμα τόσο μικρό που οι κινήσεις δεν γίνονται αντιληπτές από τη μητέρα του. Στον έκτο μήνα όμως είναι πια αρκετά μεγάλο και όλες οι μέλλουσες μαμάδες αντιλαμβάνονται πια με σαφήνεια τις κινήσεις του. Και είναι τόσο δραστήριο, που μπορεί να αλλάζει θέση ακόμα και 20 έως 60 φορές μέσα σε ένα μισάωρο, αν και όλες οι ώρες της ημέρας δεν είναι ίδιες, κάποιες στιγμές προτιμά να ξεκουράζεται. Σιγά-σιγά, καθώς μεγαλώνει και δυναμώνει, οι κινήσεις του αρχίζουν να γίνονται πιο έντονες. Αν ακουμπήσετε την παλάμη σας στην κοιλιά σας, είναι πολύ πιθανό να το νιώσετε να κινείται προς τα εκεί. Ή να το αισθανθείτε να «μαζεύεται» σε μια γωνιά αντιδρώντας σε έναν δυνατό κρότο. Μετά την 22η-24η εβδομάδα, οι νευρώνες του εγκεφάλου και οι μεταξύ τους συνδέσεις έχουν ήδη διαμορφωθεί. Έτσι πλέον οι κινήσεις του δεν είναι ακούσιες, αλλά τροφοδοτούνται από συγκεκριμένα σήματα που δίνει ο εγκέφαλος, ο οποίος με τη σειρά του κινητοποιείται από τα δεδομένα που παίρνει από τις αισθήσεις. Η ακοή είναι από τις πρώτες που δραστηριοποιούνται και κάνει το μωρό να «αναπηδά» στον ήχο μιας πόρτας που κλείνει απότομα ή να χαλαρώνει υπό τους ήχους μια ήρεμης μελωδίας. Παράλληλα, η ανάπτυξη της αφής τού δίνει τη δυνατότητα να εξερευνήσει το περιβάλλον της μήτρας, να παίξει με τον ομφάλιο λώρο και να ψηλαφίσει τα μέρη του σώματός του. Πολλές από τις κινήσεις που νιώθετε εσείς δεν είναι τίποτα άλλο από το αποτέλεσμα αυτών των νέων δραστηριοτήτων στις οποίες επιδίδεται το έμβρυο μέσα στη μήτρα.  Γιατί κλοτσάει;  «Θα γίνει ποδοσφαιριστής», λέει ο ευτυχής μπαμπάς. «Μάλλον θα γίνει σεφ. Με τρελαίνει στις κλοτσιές την ώρα του φαγητού», ποντάρει η μαμά. Το ευχάριστο είναι ότι, αν εσείς από όλες αυτές τις «πρωτοβουλίες» του μωρού προσπαθείτε να βγάλετε συμπεράσματα για το ταμπεραμέντο και τις κλίσεις του, ο γιατρός σας βγάζει συμπεράσματα για την ομαλή εξέλιξη της εγκυμοσύνης σας. Γιατί, καθώς το έμβρυο «κλοτσάει», αυτό που στην πραγματικότητα κάνει είναι να γυμνάζει τους μυς του και να δοκιμάζει τις λειτουργίες για τις οποίες είναι υπεύθυνα τα διάφορα μέρη του σώματός του και τα αισθητήρια νεύρα του. Ταυτόχρονα, όπως αποκάλυψε πρόσφατη έρευνα, με τον τρόπο αυτό τα μωρά συμβάλλουν στην ανάπτυξη του εγκεφαλικού τους φλοιού, ο οποίος ελέγχει λειτουργίες του εγκεφάλου όπως η εθελοντική κίνηση των μυών, η σκέψη, η λογική και η μνήμη. Αυτές οι τυχαίες κινήσεις των μελών τους φαίνεται πως προκαλούν δραστηριότητα στους νευρώνες, η οποία επιτρέπει στον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο να αποκτήσει την εικόνα του σώματός τους. Και, όχι, αυτό που πιθανότατα φοβάστε, ότι δηλαδή από ένα υπερδραστήριο έμβρυο θα προκύψει ένα υπερκινητικό παιδί, δεν έχει καμιά επιστημονική βάση.   Γιατί δεν το ακούμε;  Από τον έβδομο μήνα της κύησης και μετά, οι κινήσεις μοιάζουν να γίνονται όλο και πιο αργές. Το έμβρυο είναι πια αρκετά μεγάλο και ο χώρος που διαθέτει αρχίζει να φαίνεται πολύ μικρός για τις… αγαπημένες του πιρουέτες. Αυτό δεν σημαίνει ότι παύει να κινείται, απλώς εμείς το «ακούμε» λιγότερο. Κυρίως εάν πρόκειται για την πρώτη εγκυμοσύνη, οπότε τα τοιχώματα της μήτρας είναι λιγότερο ευλύγιστα. Μάλιστα, πολλές μέλλουσες μαμάδες αρχίζουν να αγχώνονται πιστεύοντας ότι κάτι δεν πάει καλά και γι’ αυτό δεν νιώθουν το μωρό τους να κλοτσάει τόσο συχνά όσο παλιά. Δεν υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας, παρά μόνο εάν δεν έχουμε «ακούσει» το μωρό για περισσότερες από δώδεκα ώρες, οπότε πρέπει να επικοινωνήσουμε με το γυναικολόγο μας, ή για είκοσι τέσσερις ώρες, οπότε είναι καλύτερο να απευθυνθούμε άμεσα σε κάποια μαιευτική κλινική. Γιατί ακόμα κι όταν δεν υπάρχει αρκετός χώρος, το έμβρυο εξακολουθεί να κινείται και μάλιστα έχοντας έναν πολύ συγκεκριμένο σκοπό: Να πάρει την κατάλληλη θέση για να μπορέσει σε μερικές εβδομάδες να έρθει στον κόσμο. Έτσι, το κεφάλι, που είναι και το πιο βαρύ σημείο του σώματός του, μετακινείται λόγω βαρύτητας προς τα κάτω, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί πλέον να επικοινωνείτε λιγότερο με το μωρό σας, αλλά αυτό είναι απλώς ένα σημάδι ότι σε λίγο θα το κρατάτε στην αγκαλιά σας. Πώς μπορώ να «ακούσω» το έμβρυο;  Οι γυναικολόγοι χρησιμοποιούν τις κινήσεις του εμβρύου ως διαγνωστικό μέσο για να επιβεβαιώσουν την καλή κατάσταση της υγείας του. Έτσι, είναι πιθανό ο γιατρός σας να σας ζητήσει σε κάποια φάση της εγκυμοσύνης σας να μετράτε τις «κλοτσιές» που νιώθετε και να τις καταγράφετε. Πρακτικά, αυτή η μέθοδος έχει ως εξής:Θα πρέπει να ξαπλώνετε, να χαλαρώνετε και έχοντας το χέρι στην κοιλιά σας να συγκεντρώνεστε στις κινήσεις του μωρού. Ο ιδανικός χρόνος για να το κάνετε είναι μετά από κάποιο γεύμα. Για να βεβαιωθείτε ότι όλα πηγαίνουν καλά, θα πρέπει είτε να νιώσετε τουλάχιστον τρία χτυπήματα μέσα σε διάστημα μίας ώρας είτε να διαπιστώσετε πόσος χρόνος χρειάζεται ώστε να το νιώσετε να κινείται δέκα φορές σε διάφορες ώρες της ημέρας (αν κάποια φορά περάσει πολύ περισσότερος χρόνος για το ίδιο αποτέλεσμα, μπορεί απλώς το μωρό να μην έχει πολλή όρεξη για παιχνίδια, αλλά καλού κακού ενημερώστε το γιατρό σας). Με τη συνεργασία του Βασίλη Παπαδημητρίου (μαιευτήρας-γυναικολόγος).