Εγκυμοσύνη: 8 ερωτήσεις που πρέπει να κάνετε στη μητέρα σας

Κάθε κύηση είναι ένα μοναδικό γεγονός και δεν επαναλαμβάνεται. Ωστόσο, υπάρχουν κάποια χαρακτηριστικά που καθορίζονται από γενετικούς παράγοντες. Γι’ αυτό, ξεκινήστε αυτή τη συναρπαστική εμπειρία θέτοντας κάποιες κρίσιμες ερωτήσεις στη μητέρα σας.

Eάν η μητέρα σας είχε ναυτίες στην εγκυμοσύνη της, είναι χρήσιμο να γνωρίζετε ότι έχετε τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να αντιμετωπίσετε το ίδιο πρόβλημα. Ο κληρονομικός παράγοντας φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο και στην υπερέμεση κύησης, μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από πολύ έντονες ναυτίες και εμετούς και συχνά χρειάζεται νοσηλεία (όταν η έγκυος δεν μπορεί να τραφεί καθόλου ή κινδυνεύει από αφυδάτωση). Έρευνα που έγινε στη Νορβηγία έδειξε ότι οι πιθανότητες για υπερέμεση κύησης στις γυναίκες που οι μητέρες τους είχαν παρουσιάσει τη συγκεκριμένη επιπλοκή είναι σημαντικά αυξημένες.

Κάποιες από τις επιπλοκές που μπορεί να προκύψουν κατά τη διάρκεια της κύησης έχουν μια κληρονομική προδιάθεση. Παλαιότερες έρευνες έχουν δείξει ότι η υπέρταση και η προεκλαμψία, όπως και ο διαβήτης κύησης, είναι πιθανό να «περάσουν» από μητέρα σε κόρη. Γι’ αυτό είναι σκόπιμο από τις πρώτες ήδη επισκέψεις που θα κάνετε στο γυναικολόγο σας να τον ενημερώσετε για τυχόν προβλήματα που είχε η μητέρα σας στην εγκυμοσύνη, ώστε να γνωρίζει ότι υπάρχει μια γενετική προδιάθεση. Αν προσέξετε από τις πρώτες εβδομάδες τη διατροφή, ελέγxετε το βάρος και προσαρμόσετε τον τρόπο ζωής σας, μπορείτε να προλάβετε ορισμένα από αυτά τα προβλήματα.

Οι πιθανότητες να γεννήσει μια γυναίκα με καισαρική τομή δεν έχουν να κάνουν με γενετικούς παράγοντες, αλλά με άλλες ιδιαίτερες καταστάσεις που, όταν προκύψουν, αναγκάζουν το γυναικολόγο να απορρίψει την επιλογή της φυσιολογικής οδού. Υπάρχουν, ωστόσο, παράμετροι που αφορούν τον τοκετό και μπορεί να επηρεαστούν από τα γονίδια. Για παράδειγμα, ένα μωρό έχει διπλάσιες πιθανότητες να πάρει θέση για τον τοκετό όχι με το κεφάλι αλλά με τα πόδια ή τον ποπό, εάν η μητέρα ή ο πατέρας του είχαν γεννηθεί έτσι. Από την άλλη, μην ξεχνάτε ότι τα μισά σας γονίδια προέρχονται από τον πατέρα κι όχι από τη μητέρα σας, οπότε δεν είναι απαραίτητο ότι θα ακολουθήσετε τα δικά της χνάρια σε απόλυτο ποσοστό.

Η εμφάνιση ή μη ραγάδων στο δέρμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης επηρεάζεται περισσότερο από την ποιότητα του δέρματος και λιγότερο από παράγοντες όπως πόσα κιλά έχει πάρει η έγκυος ή εάν περιποιείται την επιδερμίδα της με ειδικές κρέμες. Εάν, λοιπόν, έχετε κληρονομήσει το λεπτό και «εύθραυστο» δέρμα της μητέρας σας που εμφάνισε ραγάδες στην εγκυμοσύνη της, είναι πιθανό να δείτε κι εσείς να δημιουργούνται τέτοιες μικρές ατροφικές ουλές, που οφείλονται στο σπάσιμο των ινών του κολλαγόνου, κυρίως στο στήθος και την κοιλιά. Αποτελούν αποκλειστικά αισθητικό πρόβλημα και, εάν επιθυμείτε, μπορείτε να τις εξαφανίσετε έως ένα βαθμό ή να τις κάνετε λιγότερο έντονες μετά τον τοκετό με διάφορες μεθόδους (π.χ. λέιζερ, μεσοθεραπεία κλπ.) στο ιατρείο του δερματολόγου.

Η πιθανότητα να παρουσιάσει ένας άνθρωπος κατάθλιψη σχετίζεται σε μεγάλο ποσοστό με κληρονομικούς παράγοντες. Έτσι, εάν ο γενικός πληθυσμός έχει πιθανότητες 1-2% να εμφανίσει κατάθλιψη, στην περίπτωση κάποιου ατόμου που οι γονείς ή τα αδέρφια του είχαν το ίδιο πρόβλημα οι πιθανότητες είναι αυξημένες στο 10-15%. Εάν, λοιπόν, η μητέρα σας είχε επιλόχειο κατάθλιψη μετά τη γέννα ή είχε παρουσιάσει κατάθλιψη σε οποιαδήποτε στιγμή της ζωής της, θα πρέπει να είστε σε… επιφυλακή για να αναγνωρίσετε έγκαιρα τα συμπτώματα της νόσου. Το να νιώθετε ευάλωτη ή και θλιμμένη κατά τα πρώτα εικοσιτετράωρα μετά τον τοκετό είναι κάτι απολύτως φυσιολογικό και συμβαίνει στην πλειοψηφία των γυναικών, εξαιτίας των ορμονικών αλλαγών που προκύπτουν στον οργανισμό τους. Εάν όμως η κακή διάθεση, τα προβλήματα ύπνου, ο εκνευρισμός ενταθούν ή συνεχιστούν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, ενημερώστε το γυναικολόγο σας ή ζητήστε βοήθεια από ψυχολόγο ή ψυχίατρο.

Η ανεπάρκεια των φλεβικών βαλβίδων, στην οποία οφείλεται η εμφάνιση των κιρσών κατά την εγκυμοσύνη (ή σε οποιαδήποτε άλλη φάση της ζωής μιας γυναίκας), είναι σε μεγάλο ποσοστό κληρονομική – υπολογίζεται ότι περίπου το 80% των ασθενών με κιρσούς έχει ένα συγγενή πρώτου βαθμού με το ίδιο πρόβλημα. Σε πολλές γυναίκες, το πρόβλημα εμφανίζεται για πρώτη φορά στη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους, ενώ δεν τους είχε απασχολήσει ποτέ προηγουμένως. Η διάγνωσή του είναι σχετικά εύκολη, αφού οι διογκωμένες φλέβες δημιουργούν μια συγκεκριμένη εικόνα στα κάτω άκρα, ενώ παράλληλα προκαλούν πόνο εντοπισμένο γύρω από τις φλέβες, κάψιμο, φαγούρα, αίσθημα ότι το πόδι είναι βαρύ, και οίδημα (πρήξιμο) στον αστράγαλο. Εάν η μητέρα σας έχει κιρσούς, θα πρέπει προληπτικά να ελέγχετε το σωματικό βάρος σας, να γυμνάζεστε τακτικά, να αποφεύγετε την παρατεταμένη ορθοστασία και τη θερμότητα (ζεστά μπάνια, ηλιοθεραπεία κλπ.).

Εάν η μητέρα σας μπήκε πρόωρα στην εμμηνόπαυση και εσείς ονειρεύεστε μια μεγάλη οικογένεια με πολλά παιδιά, μάλλον θα πρέπει να βιαστείτε, καθώς στην πλειοψηφία τους οι γυναίκες έχουν την πρώτη και την τελευταία τους περίοδο πολύ κοντά στην ηλικία που είχαν και οι μητέρες τους εμμηναρχή και εμμηνόπαυση, αντίστοιχα. Έτσι, εάν η μαμά σας μπήκε στην εμμηνόπαυση πριν από την ηλικία των σαράντα ετών, οι πιθανότητες κάτι τέτοιο να συμβεί και σε εσάς είναι 75-80%! Μελέτες που έγιναν από το Πανεπιστήμιο του Έξετερ στη Βρετανία έδειξαν ότι η ηλικία της εμμηνόπαυσης οφείλεται κατά 85% στα γονίδια.

Ένα 15-20% των εγκύων μπορεί να εμφανίσει κάποια αλλεργία (όπως άσθμα, ρινίτιδα, κνίδωση κλπ.), ποσοστό μεγαλύτερο από οποιαδήποτε άλλη πάθηση που ενδέχεται να παρουσιαστεί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Εάν γνωρίζετε ότι κάποιος από τους γονείς σας έχει αλλεργίες, θα ήταν σκόπιμο να κάνετε δερματικό και αιματολογικό έλεγχο στην αρχή της εγκυμοσύνης ή ακόμα και πριν μείνετε έγκυος, προκειμένου να γνωρίζετε εάν έχετε κληρονομήσει τα συγκεκριμένα γονίδια. Η γνώση αυτή θα σας φανεί χρήσιμη όχι μόνο για να εντοπίσετε έγκαιρα τα συμπτώματα, αλλά και για να γνωρίζετε τις πιθανότητες να μεταφέρετε τις αλλεργίες στα παιδιά σας, ώστε να αποφύγετε την επαφή με τα αλλεργιογόνα που μπορεί να πυροδοτήσουν την εκδήλωση της αλλεργίας ήδη από την ενδομήτριο ζωή.

Με τη συνεργασία του Ιωάννη Καλογήρου (μαιευτήρας – γυναικολόγος).