Όλοι οι γονείς, ειδικά όσοι ζουν για πρώτη φορά αυτή την εμπειρία, κυριεύονται από άγχος για το μωρό που δυστυχώς δεν μπορεί ακόμα να μας καθοδηγήσει για τις ανάγκες και επιθυμίες του. Ειδικά τις πρώτες μέρες στο σπίτι, αναρωτιούνται και προβληματίζονται αν κάνουν κάθε φορά το σωστό και αν θα μπορέσουν να επικοινωνήσουν μαζί του ώστε να καταλάβουν και τα σημάδια της «διαμαρτυρίας» του. Δεν χρειάζεται να ανησυχείτε όμως. Τις περισσότερες φορές θα σας καθοδηγεί το ένστικτό σας, μαζί με όλα όσα έχετε ακούσει από άλλες μητέρες και φυσικά με τις συμβουλές του παιδιάτρου.
Βρείτε στις απαντήσεις που ακολουθούν τη λύση για τις δικές σας απορίες και φροντίστε το μωρό σας με αγάπη και γνώση.
1. Δεν έχω αλλάξει ποτέ πάνα μωρού. Τι πρέπει να κάνω;
Συγκεντρώστε ό,τι χρειάζεστε και τοποθετήστε τα σ’ ένα μέρος, εκεί όπου θα αλλάξετε το μωρό. Έτσι, δεν θα χρειαστεί να το αφήσετε μόνο του για να αναζητήσετε κάτι απαραίτητο. Πλύνετε τα χέρια σας, ξαπλώστε το μωρό σε καθαρή πετσέτα. Ανοίξτε τη βρόμικη πάνα, αφαιρέστε την προσεκτικά, διπλώστε την και αφήστε τη στην άκρη. Σκουπίσετε με απαλά μωρομάντιλα (δερματολογικά ελεγμένα ειδικά για μωρά) όλη την περιοχή για να απομακρύνετε τις ακαθαρσίες. Στη συνέχεια, πλύνετε το μωρό τοπικά με χλιαρό τρεχούμενο νερό και με ουδέτερο σαπούνι ειδικά μελετημένο για μωρά. Αφού το στεγνώσετε καλά, απλώστε αποφρακτική κρέμα συγκάματος και τοποθετήστε μια καθαρή πάνα κάτω από το μωρό. Προσέξετε το μπροστινό μέρος της να διπλωθεί ελαφρά, ώστε να μην καλυφθεί ο αφαλός του. Τέλος, κλείστε την πάνα με τα πλαϊνά αυτοκόλλητα. Αφήστε τη χαλαρή περίπου δύο δάχτυλα, μιας και όταν το μωρό σας πιει το γάλα του η κοιλιά του θα φουσκώσει.
2. Τι πρέπει να προσέξω όταν το καθαρίζω στην ευαίσθητη περιοχή;
Κατά την διάρκεια του μπάνιου, στα κοριτσάκια είναι σημαντικό να καθαρίσετε εξωτερικά την περιοχή γύρω από τον κόλπο και από τον πρωκτό, από εμπρός προς τα πίσω και όχι ανάποδα! Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγετε την πρόκληση ουρολοίμωξης. Για τα αγοράκια, είναι σημαντικό να καθαρίσετε καλά την περιοχή κάτω από τους όρχεις και το πέος. Για να πλύνετε καλύτερα τον ποπό του, σηκώνετε προσεκτικά τα ποδαράκια του με το ένα σας χέρι, κρατώντας τα απαλά από τους αστραγάλους.
3. Κάθε πότε πρέπει να το αλλάζω;
Εξαρτάται από το πόσο συχνά λερώνεται. Ειδικά τις πρώτες εβδομάδες, μπορεί να χρειάζεται και ανά τρεις ώρες.
4. Έχω ακούσει ότι κάνει καλό να αφήνουμε το μωρό για λίγο χωρίς πάνα. Αληθεύει;
Ναι. Είναι καλό να το αφήνετε κατά διαστήματα χωρίς την πάνα του, αρκεί η θερμοκρασία του δωματίου να είναι κατάλληλη, ώστε να αερίζεται το δέρμα του και να στεγνώνει καλύτερα.
5. Πώς μπορώ να το κάνω μπάνιο χωρίς να φοβάμαι μήπως μου πέσει;
Κρατήστε το με την παλάμη σας από την κοιλίτσα του (μπρούμυτα, εστιάζοντας στο κέντρο βάρους του) ή όπως σας βολεύει καλύτερα και ελέγξτε αν το νερό είναι χλιαρό. Μια καλή ιδέα είναι να χρησιμοποιήσετε ειδικό ανατομικό σπόγγο που να χωράει στην μπανιέρα του. Εναλλακτικά, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μια ειδικού τύπου μπανιέρα σε σχήμα μεγάλου κουβά και μέσα στην οποία το μωρό μπορεί να «καθίσει» όρθιο χωρίς να γλιστρήσει. Όταν αποκτήσετε περισσότερη πείρα, προσπαθήστε να πάρετε το μωρό σας μαζί στη δική σας μπανιέρα. Όμως θα πρέπει να σιγουρευτείτε ότι κάποιος είναι κοντά ώστε να σας βοηθήσει αν χρειαστεί.
6. Πρέπει να χρησιμοποιώ κρέμα κάθε φορά που αλλάζω πάνα;
Οι παιδίατροι συνιστούν να βάζετε μια πολύ μικρή ποσότητα κρέμας με βάση τον ψευδάργυρο ως προστατευτικό εναντίον του συγκάματος που μπορεί να δημιουργηθεί από την πάνα. Αν το μωρό σας είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο σε αυτή την περιοχή, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μια αντιμυκητιασική ή αντιφλεγμονώδη κρέμα, αφού πρώτα συμβουλευτείτε τον παιδίατρό σας. Μια άλλη μέθοδος είναι να πλύνετε το μωρό μ’ ένα πανάκι που έχετε βουτήξει σε διάλυμα από αποξηραμένο χαμομήλι ή βρόμη σε ζεστό νερό, το οποίο έχει κρυώσει και είναι σε θερμοκρασία δωματίου.
7. Είναι απαραίτητο να χρησιμοποιήσω ειδικά καλλυντικά για τον καθαρισμό του μωρού;
Όταν μιλάμε για νεογέννητο, όλες οι ουσίες που το λερώνουν, όπως το σάλιο, οι αναγωγές ακόμα και τα κακά του (εφόσον θηλάζει), είναι υδατοδιαλυτές και επομένως αφαιρούνται εντελώς μόνο με νερό. Εάν το παιδί πίνει γάλα από μπιμπερό, τα κακά είναι λίγο πιο στερεά. Μπορείτε, λοιπόν, να προσθέσετε μικρές ποσότητες ενός απαλού αφρόλουτρου. Προσοχή, όμως: η χρήση των παιδικών καλλυντικών σε νεογέννητα πρέπει να γίνεται με σύνεση και πάντα με τις οδηγίες του παιδιάτρου. Διαφορετικά, μπορεί να δημιουργηθούν δερματικά προβλήματα, επειδή καταστρέφεται το ειδικό προστατευτικό στρώμα της επιδερμίδας του και να προκληθούν αλλεργίες ή έκζεμα. Για να προστατεύσετε το δέρμα του, πρέπει να χρησιμοποιείτε απαλά προϊόντα, ουδέτερα (pH 7) ή με οξύτητα ίση με αυτή του δέρματος (pH 5,5).
8. Ποια είναι η καλύτερη ώρα για να το κάνω μπάνιο;
Η καλύτερη στιγμή για το μπάνιο είναι το βράδυ, γιατί διευκολύνει τον ύπνο. Είτε γίνεται πριν το τελευταίο τάισμα είτε μία ώρα μετά, το μπάνιο σηματοδοτεί την έναρξη της περιόδου της ηρεμίας, ανοίγει τη ρουτίνα του ύπνου. Δεν χρειάζεται να διαρκεί πολλή ώρα -μερικά λεπτά αρκούν- ενώ για τα πολύ μικρά δεν χρειάζεται καν σαπούνι. Σημασία έχει να γίνεται σε περιβάλλον ζεστό και να το κρατάτε γερά, ώστε να του μεταδίδετε ηρεμία και αίσθηση ευεξίας.
9. Ποια είναι η κατάλληλη θερμοκρασία για το μπάνιο του;
Δεν πρέπει να είναι καυτό, αλλά περίπου στη θερμοκρασία του σώματος (37°C), γιατί και το πολύ ζεστό νερό αφαιρεί τα λιπίδια της επιδερμίδας.
10. Πως να διαχειριστώ τους ερεθισμούς του;
Παρά τη σχολαστική περιποίηση και καθαριότητα του μωρού σας, η εμφάνιση κάποιου ερεθισμού στη συνεχώς κλεισμένη και συνήθως υγρή περιοχή που καλύπτουν οι πάνες είναι σχεδόν αναπόφευκτη. Έτσι, λοιπόν, στην περίπτωση που διαπιστώσετε στην περιοχή έντονη κοκκινίλα, μικρές φουσκάλες ή εξάνθημα που δεν υποχωρεί ή ενοχλεί το μωρό, μην πανικοβληθείτε. Ζητήστε αμέσως τη συμβουλή του παιδιάτρου σας, για να σας προτείνει εκείνος την κατάλληλη θεραπεία.
Το πιο συνηθισμένο πρόβλημα στα μωρά είναι το σύγκαμα. Ωστόσο, όσο συχνό και απλό πρόβλημα κι αν είναι, αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, μπορεί να μετατραπεί σε πληγή και σε σοβαρή μόλυνση που θα ταλαιπωρήσει το μωρό.
Με τη συνεργασία του Εμμανουήλ Δαλιεράκη, παιδιάτρου