Το μωρό που κυνηγάει την μπάλα στο σαλόνι είναι αρκετό για να θυμάστε με κάθε λεπτομέρεια την εγκυμοσύνη και τον τοκετό. Δεν χρειάζεται μια μεγάλη χρωματιστή ουλή στο σημείο της καισαρικής τομής για να επιστρέφουν στη μνήμη οι στιγμές στο μαιευτήριο. Όμως υπάρχει. Και τη βλέπετε μπροστά σας στις πιο επίμαχες στιγμές. Δεν είστε όμως υποχρεωμένη να μάθετε να ζείτε με αυτή. Τα καλά νέα είναι ότι οι πλαστικοί χειρουργοί και οι δερματολόγοι μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση της εικόνας της ουλής ή ακόμη και να την εξαφανίσουν. Μάθετε τον τρόπο.
Ανατομία μιας ουλής
Μετά τη ραφή της καισαρικής τομής, το δέρμα έχει την τάση να παράγει κολλαγόνο για να επουλώσει την πληγή. Αν αυτή η διαδικασία εξελιχθεί φυσιολογικά, τότε η ουλή θα είναι μόνο μια λεπτή γραμμή, η οποία ενδεχομένως να διαγράφεται πιο ανοιχτόχρωμη ή πιο σκούρα από την υπόλοιπη επιδερμίδα. Στην πραγματικότητα, παρόλο που δεν ξεχωρίζει χρωματικά, ο ουλώδης ιστός είναι κατώτερης ποιότητας από αυτόν που αντικαθιστά. Για παράδειγμα, αντέχει λιγότερο στην υπεριώδη ακτινοβολία και δεν διαθέτει ιδρωτοποιούς αδένες και τριχοθυλάκια.
Η διαδικασία της επούλωσης δεν εξελίσσεται πάντα φυσιολογικά. Σε αυτή την περίπτωση το αποτέλεσμα είναι μια εμφανής ουλή. Οι ειδικοί διακρίνουν τρεις κατηγορίες ουλών: τις ατροφικές, τις υπερτροφικές και τις χηλοειδείς. Καθεμιά από αυτές έχει διαφορετική εικόνα, διαφορετική αιτιολογία και διαφορετικό τρόπο αντιμετώπισης.
Οι ατροφικές
Η ουλή που έχει αποκτήσει μεγαλύτερο εύρος από το αρχικό και καλύπτεται από ιστό ο οποίος δείχνει λεπτός και τεντωμένος ονομάζεται επιστημονικά «ατροφική».
Στον πλαστικό χειρουργό: «Προτού προχωρήσουμε στη θεραπεία μιας τέτοιας ουλής, ζητάμε να μάθουμε το ιστορικό της επούλωσης», μας εξηγεί ο πλαστικός χειρουργός Κωνσταντίνος Φλώρος. «Ενδεχομένως τα ράμματα να αφαιρέθηκαν σε συντομότερο χρονικό διάστημα απ’ όσο χρειάζεται για να γίνει σωστά η συγκόλληση των ιστών. Σε αυτή την περίπτωση, προσπαθούμε να διορθώσουμε το πρόβλημα κάνοντας ξανά την τομή στο δέρμα. Αφαιρούμε τον ουλώδη ιστό και βάζουμε τα ράμματα, ώστε να γίνει σωστά η συρραφή. Στη συνέχεια, υποστηρίζουμε την τομή με ειδικές ταινίες για ένα μακρύ χρονικό διάστημα, δύο ή τριών μηνών, προκειμένου να μειωθεί το τράβηγμα του δέρματος. Η επέμβαση γίνεται στο ιατρείο με τοπική αναισθησία». Τιμή: περίπου 500 ευρώ.
Στο δερματολόγο: Οι μη επεμβατικές θεραπείες που εφαρμόζει ο δερματολόγος στοχεύουν στη διέγερση των ινοβλαστών του ουλώδους ιστού ώστε να παράγουν επαρκείς ποσότητες κολλαγόνου. «Σκοπός μας είναι να βοηθήσουμε το δέρμα να γίνει πιο παχύ», μας λέει η δερματολόγος Κατερίνα Λαμπρινοπούλου. «Για να το πετύχουμε, εφαρμόζουμε θεραπείες ανάπλασης. Ανάλογα με το περιστατικό και την ανταπόκριση του δέρματος, μπορούμε να επιλέξουμε ή να συνδυάσουμε τις ακόλουθες θεραπείες»:
– «Μεσοθεραπεία (τοπικές ενέσεις) με διαλύματα που περιέχουν αναπλαστικούς παράγοντες, όπως το υαλουρονικό οξύ. Συνήθως γίνονται τέσσερις έως οκτώ επισκέψεις, σε απόσταση μιας εβδομάδας μεταξύ τους». Τιμή: από 150 ευρώ η συνεδρία.
– «Λέιζερ κλασματικής τεχνολογίας (fraxel) : προκαλεί επιλεκτικά εξάχνωση στα κύτταρα και ενεργοποιεί τους ινοβλάστες. Η θεραπεία ολοκληρώνεται συνήθως σε τέσσερις επαναλήψεις, σε απόσταση ενός μήνα». Τιμή: από 200 ευρώ.
– «Μικροδερμοαπόξεση: το ειδικό μηχάνημα εκτοξεύει μικροκρυστάλλους, οι οποίοι τραυματίζουν ελαφριά την επιφάνεια του δέρματος, έτσι ώστε να διεγείρουν τις φυσιολογικές διαδικασίες της ανάπλασης. Συνήθως γίνονται μία έως τέσσερις επαναλήψεις, μία φορά το μήνα». Τιμή: από 80 ευρώ.
– «Τοπική θεραπεία με σκευάσματα που περιέχουν αναπλαστικούς παράγοντες. Συστήνουμε στις ασθενείς αλοιφές με μαντεκασοζίδη, όπως η Cicaplast της La Roche Posay και η Cicatrice της Uriage Biorga. Οι κρέμες αυτές χρησιμοποιούνται δύο φορές τη μέρα, πρωί και βράδυ».
Οι υπερτροφικές
Όταν ο οργανισμός παράγει περισσότερο κολλαγόνο απ’ όσο χρειάζεται για να επουλώσει την τομή, τότε η ουλή γίνεται υπερτροφική. Η εμφάνισή της είναι κόκκινη και ανάγλυφη, ενώ συχνά συνοδεύεται από φαγούρα. Τα ευχάριστο είναι πως δεν έχει την τάση να ξεπερνά τα όρια της αρχικής τομής.
Στον πλαστικό χειρουργό: Για να την αντιμετωπίσει σωστά, ο πλαστικός χειρουργός λαμβάνει και πάλι υπόψη του το ιστορικό της επούλωσης. «Αν έχει προηγηθεί φλεγμονή ή κάποια άλλα επιπλοκή σε ο, τι αφορά την τομή, τότε η θεραπευτική αντιμετώπιση κατευθύνεται προς αυτή», εξηγεί ο πλαστικός χειρουργός Κωνσταντίνος Φλώρος. Ωστόσο, τις περισσότερες φορές, οι υπερτροφικές ουλές δεν έχουν κάποια συγκεκριμένη αιτιολογία. «Στην περίπτωση που οι υπερτροφικές ουλές είναι αποτέλεσμα της φυσικής διαδικασίας επούλωσης, ακολουθούμε τις ενδεδειγμένες μεθόδους αντιμετώπισης».
– «Συνήθως κάνουμε τοπικές ενέσεις με κορτικοστεροειδή, (φάρμακα που περιέχουν κορτιζόνη) τα οποία βοηθούν στην αντιμετώπιση της φλεγμονής. Η θεραπεία ολοκληρώνεται σε τρεις έως τέσσερις επαναλήψεις, σε απόσταση ενός με ενάμιση μήνα. Όσο πιο νωρίς ξεκινήσουμε τη θεραπεία, τόσο καλύτερα αποτελέσματα πετυχαίνουμε».
– «Αν η ουλή έχει ιδιαίτερο ύψος, μπορούμε να την αφαιρέσουμε χειρουργικά. Ωστόσο, κάτι τέτοιο είναι παρακινδυνευμένο, αφού ενδέχεται ο οργανισμός να ξαναδημιουργήσει υπερτροφική ουλή κατά την επούλωση. Γι’ αυτό, αν προχωρήσουμε σε τέτοια αντιμετώπιση, παρακολουθούμε στενά την ασθενή ώστε να προλάβουμε την εξέλιξη».
– «Με το λέιζερ χρωστικής (pulsed dye laser) μπορούμε να μειώσουμε τον όγκο και να διορθώσουμε το χρώμα της υπερτροφικής ουλής. Το φως του λέιζερ στοχεύει επιλεκτικά στα αγγεία και τα καταστρέφει. Έτσι, περιορίζεται η αγγείωση της υπερτροφικής περιοχής και μειώνεται το μέγεθός της. Η θεραπεία ολοκληρώνεται σε δύο έως τρεις επαναλήψεις».
Στο δερματολόγο: Οι μέθοδοι αντιμετώπισης στοχεύουν αφενός στην αιτία του προβλήματος (την υπερβολική συσσώρευση του κολλαγόνου) και αφετέρου στο σύμπτωμα (τον όγκο της υπερτροφικής ουλής). Ας τις δούμε αναλυτικά:
– Μέσα στην υπερτροφική ουλή κρύβονται μεγάλες ποσότητες κολλαγόνου. Οι ινοβλάστες, τα κύτταρα που είναι υπεύθυνα για την παραγωγή του, δείχνουν «υπερβάλλοντα» ζήλο, με αποτέλεσμα να παράγουν περισσότερο απ’ όσο χρειάζεται. «Για να διορθώσουμε το πρόβλημα, πρέπει να ρυθμίσουμε τη λειτουργία των ινοβλαστών», μας λέει η δερματολόγος Κατερίνα Λαμπρινοπούλου. «Κάτι τέτοιο μπορούμε να το πετύχουμε με την τοπική χρήση ρετινοειδών. Τα οξέα της βιταμίνης Α έχουν την ιδιότητα να επιδρούν στα κύτταρα του δέρματος και να επαναπρογραμματίζουν τις λειτουργίες τους. Έτσι, οι ινοβλάστες που έχουν την τάση να υπερδιεγείρονται, επιστρέφουν και πάλι στα φυσιολογικά επίπεδα. Η θεραπεία γίνεται με σκευάσματα τα οποία φτιάχνονται με τη συνταγή του γιατρού στο φαρμακείο. Διαρκεί τρεις περίπου μήνες. Στο πέρασμά τους αλλάζει η σύσταση των σκευασμάτων, ανάλογα με την εξέλιξη της θεραπείας».
– Για να μειώσει τον όγκο της υπερτροφικής ουλής, η δερματολόγος Κατερίνα Λαμπρινοπούλου συστήνει κρυοθεραπεία. «Η εφαρμογή του υγρού αζώτου, όπως κάνουμε και στις μυρμηγκιές, έχει την ιδιότητα να νεκρώνει τα αγγεία της περιοχής. Χωρίς αιμάτωση, η υπερτροφική ουλή απομονώνεται. Με τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις, προσδοκούμε να ισοπεδωθεί. Υπάρχει, ωστόσο, η πιθανότητα να μην έχουμε καμιά βελτίωση. Για να αυξήσουμε τη δράση της, εφαρμόζουμε τη θεραπεία σε συνδυασμό με συνεδρίες τοπικών εγχύσεων με κορτικοστεροειδή. Οι συνεδρίες γίνονται εναλλάξ κάθε είκοσι μέρες, μέχρι να συμπληρωθούν έξι επισκέψεις στο σύνολό τους».
– Οι ταινίες σιλικόνης βοηθούν στη φυσιολογική διαδικασία της επούλωσης. Εφαρμόζονται μία φορά τη μέρα και μένουν στη θέση τους για ένα εικοσιτετράωρο. Τις προμηθευόμαστε από το δερματολόγο. Εναλλακτικά, χρησιμοποιούμε τζελ σιλικόνης κάνοντας πιεστικό μασάζ δύο έως τέσσερις φορές τη μέρα. Το προμηθευόμαστε από το φαρμακείο.
Οι χηλοειδείς
Όταν οι ουλές είναι ογκώδεις, κόκκινες κι έχουν την τάση να μεγαλώνουν έξω από τα όρια της αρχικής τομής, τότε πρόκειται για χηλοειδείς. Στην ουσία, πρόκειται για καλοήθεις όγκους που αποτελούνται από άφθονες ίνες κολλαγόνου. Η αντιμετώπισή τους είναι παρόμοια με αυτή των υπερτροφικών ουλών, έχει όμως χαμηλότερα ποσοστά επιτυχίας. Ειδικότερα, σε ο, τι αφορά τη χειρουργική απομάκρυνση οι πιθανότητες να ξανασχηματιστούν μετά την αφαίρεσή τους είναι μεγάλες. «Συνήθως αποφεύγουμε να κάνουμε επεμβάσεις στα χηλοειδή σημεία», μας λέει ο πλαστικός χειρουργός Κωνσταντίνος Φλώρος. «Αντί γι’ αυτές, μπορούμε να εφαρμόσουμε μια επιθετική θεραπεία με ενέσιμα στεροειδή. Ένα τέτοιο πρόγραμμα απαιτεί αρκετές συνεδρίες με εγχύσεις σε απόσταση ενός περίπου μήνα μεταξύ τους». Για ακόμη καλύτερα αποτελέσματα, συνδυάζουμε θεραπευτικές τεχνικές, όπως η κάλυψη της ουλής με ταινίες σιλικόνης.
Με τη συνεργασία του Κωνσταντίνου Φλώρου (πλαστικός χειρουργός) και της Κατερίνας Λαμπρινοπούλου (δερματολόγος).