Φάκελος «ιώσεις»: Όλα όσα πρέπει να ξέρετε

Υπάρχουν κυριολεκτικά εκατοντάδες διαφορετικοί ιοί που μπορούν να προκαλέσουν λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος -όπως ονομάζουν οι γιατροί αυτό που εμείς λέμε «κρυολόγημα»- και είναι οι συχνότερες από όλα τα είδη των λοιμώξεων. Ο τρόπος για να περάσει σε έναν οργανισμό ο ιός και να τον μολύνει είναι μέσω του βήχα, του φταρνίσματος και της επαφής με ήδη μολυσμένες επιφάνειες.

Ποια είναι τα συμπτώματα; Μπουκωμένη μύτη ή συνάχι, πυρετός και βήχας. Το κρυολόγημα, ωστόσο, μπορεί επιπλέον να προκαλέσει σπανιότερα εξάνθημα, αίσθημα αδυναμίας και διάρροια.

Τι να κάνω; Φροντίστε το παιδί να παίρνει αρκετά υγρά και να ξεκουράζεται. Αν νιώθει ιδιαίτερα άσχημα ή έχει πυρετό πάνω από 38°C, μπορείτε να του δώσετε παυσίπονο παρακεταμόλης. Ο πυρετός δεν είναι τίποτα περισσότερο από τη φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού στους ιούς και ανεβαίνει όταν το ανοσοποιητικό σύστημα προσπαθεί να αντιμετωπίσει τους «εισβολείς». Ένας ακόμη τρόπος για να ανακουφίσετε το παιδί από τον πυρετό είναι να βάζετε στο μέτωπό του δροσερές κομπρέσες. Για να απελευθερώσετε τη μύτη του, ώστε να μπορεί να αναπνέει και να τρώει χωρίς δυσκολία, χρησιμοποιήστε σπρέι ή αμπούλες με φυσιολογικό ορό, που διαλύουν τις βλεννώδεις εκκρίσεις και διευκολύνουν την απομάκρυνσή τους. Εξίσου ικανοποιητικό αποτέλεσμα έχει κι ένα ντους. Τέλος, για να το διευκολύνετε να κοιμηθεί, χρησιμοποιήστε ένα μαξιλάρι ώστε να ανασηκωθεί ο κορμός του ή βάλτε κάτι κάτω από το στρώμα στο επάνω μέρος του κρεβατιού.

Να ανησυχήσω; Αν πρόκειται για βρέφος μικρότερο των τριών μηνών και έχει πυρετό πάνω από 38°C, καλό θα ήταν να το εξετάσει παιδίατρος. Τα πολύ μικρά μωρά είναι εύκολο να πάθουν αφυδάτωση ή να παρουσιάσουν επιδείνωση της κατάστασής τους πολύ γρήγορα. Αλλά και για ένα μεγαλύτερο παιδί που αρνείται να πιει υγρά και δεν δείχνει σημάδια βελτίωσης μετά από 72 ώρες ή ακόμα και αφού του δώσετε αντιπυρετικό, θα πρέπει να συμβουλευτείτε το γιατρό του. Ο βήχας μπορεί έτσι κι αλλιώς να επιμείνει για μέρες, εάν όμως γίνει συριστικός («γατάκια») ή παραγωγικός («υγρός») ζητήστε τη γνώμη του παιδίατρου.

Τις περισσότερες φορές, οι λόγοι για τους οποίους ένα παιδάκι μπορεί να παραπονεθεί ότι πονάει η κοιλιά του είναι δύο: Είτε έφαγε κάτι που του προκάλεσε κάποιας μορφής δηλητηρίαση είτε προσβλήθηκε από κάποια ίωση. Μάλιστα, η δεύτερη πιθανότητα είναι και η πιο συνηθισμένη.

Ποια είναι τα συμπτώματα; Το παιδί διαμαρτύρεται ότι πονάει η κοιλιά του, έχει ναυτία, εμετό ή/ και διάρροια. Τις περισσότερες φορές τα συμπτώματα διαρκούν ένα ή δύο 24ωρα, γι’ αυτό απευθυνθείτε στο γιατρό σας εάν επιμείνουν για περισσότερες μέρες.

Τι να κάνω; Ο μεγαλύτερος κίνδυνος όταν παρουσιάζεται εμετός και διάρροια είναι η αφυδάτωση, γι’ αυτό προτεραιότητα είναι να κρατήσουμε το παιδί ενυδατωμένο. Δώστε του νερό -ένα κουταλάκι κάθε τόσο, ώστε να μην κάνει εμετό. Στα φαρμακεία θα βρείτε ειδικά διαλύματα που βοηθούν τον οργανισμό να αναπληρώσει τους βασικούς ηλεκτρολύτες. Αμέσως μετά τον εμετό, είναι προτιμότερο να αφήσετε το παιδί νηστικό για 1-2 ώρες και στη συνέχεια εάν πεινάει -δεν αποκλείεται να αρνείται να φάει οτιδήποτε-δώστε του κάτι στεγνό, όπως φρυγανιά, βραστό κοτόπουλο ή μακαρόνια με τυρί. Αποφύγετε να του δώσετε γάλα για 24 ώρες.

Να ανησυχήσω; Εάν το παιδί δεν πίνει υγρά (ή κάνει εμετό αμέσως μετά) και έχει σημάδια αφυδάτωσης, όπως έντονα βαθουλώματα κάτω από τα μάτια, στεγνή γλώσσα, όψη αρρώστου, θα πρέπει να το δει γιατρός. Το ίδιο ισχύει κι αν η διάρροια διαρκέσει για περισσότερες από τέσσερις-πέντε μέρες.

Η πιθανότερη αιτία για ένα πονεμένο αυτί είναι η μέση ωτίτιδα -η λοίμωξη που προσβάλλει την περιοχή πίσω από το τύμπανο. Πολλές φορές όταν το παιδί είναι κρυωμένο, οι βλέννες μπλοκάρουν την ευσταχιανή σάλπιγγα (το «σωληνάκι» που ενώνει το αυτί με το λαιμό) κι έτσι η περιοχή αυτή γεμίζει με υγρό, το οποίο συχνά μολύνεται από βακτήρια. Όταν η ευσταχιανή σάλπιγγα είναι πολύ μικρή, τότε τα παιδιά έχουν ευαισθησία στην ωτίτιδα και μπορεί να τους εμφανίζονται κάθε φορά που κρυολογούν.

Ποια είναι τα συμπτώματα; Πόνος στο αυτί που συνεχίζεται ή χειροτερεύει μετά από 48 ώρες και συνήθως συνοδεύεται από πυρετό. Ακόμα κι αν το μωρό είναι πολύ μικρό για να μπορεί να σας πει πού πονάει, θα το δείτε να τραβάει το αυτί του. Ωστόσο, στα μωρά μπορεί επίσης να προκαλέσει πόνο στο αυτί η οδοντοφυΐα ή το κρυολόγημα.

Τι να κάνω; Κατ’ αρχήν, δώστε του παυσίπονο παρακεταμόλης για να ανακουφιστεί από τον πόνο και πηγαίνετέ το στο γιατρό. Εκείνος θα αποφασίσει εάν χρειάζεται να χορηγηθεί στο παιδί αντιβίωση ή όχι -πολλές φορές οι ωτίτιδες υποχωρούν μόνες τους μέσα σε δύο-τρεις μέρες.

Να ανησυχήσω; Αν το παιδί δείχνει πολύ καταβεβλημένο ή ο πόνος διαρκεί για περισσότερες από τρεις μέρες, πιθανότατα χρειάζεται αντιβίωση, οπότε η επίσκεψη στον παιδίατρο είναι επιβεβλημένη. Αν δείτε υγρό να βγαίνει από το αυτί, τότε υπάρχει ρήξη τυμπάνου. Σε αυτή την περίπτωση, το υγρό που έχει μαζευτεί πίσω του φεύγει και ο πόνος περνάει, όμως ο γιατρός θα πρέπει να εξετάσει την κατάσταση του τυμπάνου.

Αφορούν παθήσεις των βρόγχων καθώς και των αγωγών που οδηγούν τον αέρα στους πνεύμονες.

Ποια είναι τα συμπτώματα: Το παιδί ακούγεται σαν να «σφυρίζει» όταν αναπνέει και δυσκολεύεται να πάρει ανάσα, καθώς οι αγωγοί φλεγμαίνουν και επιτρέπουν σε όλο και λιγότερο αέρα να περάσει στους πνεύμονες. Παράλληλα, έχει βήχα και βλεννώδεις εκκρίσεις κιτρινοπράσινου χρώματος.

Τι να κάνω; Αν παρά τα συμπτώματα το παιδί είναι ευδιάθετο και ορεξάτο, είναι πολύ πιθανό να ξεπεράσει τη λοίμωξη χωρίς να χρειαστεί να πάρει φάρμακα.

Να ανησυχήσω; Αν το παιδί δείχνει ιδιαίτερη δυσκολία στην αναπνοή, έχει ταχύπνοια ή δεν μπορεί να φάει εξαιτίας της κατάστασής του, θα πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφθείτε το γιατρό. Εκείνος ενδέχεται να χορηγήσει φάρμακα σε μορφή σπρέι ή και αντιβιοτικό.

Πρόκειται για φλεγμονή των αμυγδαλών, δύο αδένων που βρίσκονται στη βάση του λαιμού. Προκαλείται άλλοτε από ιούς και άλλοτε από βακτήρια.

Ποια είναι τα συμπτώματα; Οι ενδείξεις που συνηγορούν για την πιθανότητα αμυγδαλίτιδας είναι ο πόνος στο λαιμό, ο υψηλός πυρετός και η δυσκολία στην κατάποση. Ο γιατρός μπορεί να διακρίνει ότι οι αμυγδαλές είναι πρησμένες και κόκκινες.

Τι να κάνω; Χορηγήστε στο παιδί παυσίπονο παρακεταμόλης για να αντιμετωπίσετε τον πυρετό και να ανακουφιστεί από τον πόνο. Είναι επίσης απαραίτητο το παιδί να πίνει πολλά υγρά, κυρίως εάν έχει πυρετό, ακόμα κι αν διαμαρτύρεται επειδή πονάει όταν καταπίνει.

Να ανησυχήσω; Αν ο πυρετός και η αδιαθεσία διαρκούν περισσότερες από τρεις μέρες και απουσιάζουν χαρακτηριστικά όπως η καταρροή και ο βήχας, τότε θα πρέπει να επισκεφθείτε τον παιδίατρο. Εκείνος μπορεί να πάρει έκκριμα από τις αμυγδαλές για να διαπιστώσει εάν η αμυγδαλίτιδα προέρχεται από βακτήριο, οπότε και θα πρέπει να χορηγηθεί αντιβίωση.

Αναφέρεται στον ερεθισμό της ευαίσθητης επιφανειακής μεμβράνης που καλύπτει το λευκό μέρος του ματιού και του εσωτερικού των βλεφάρων. Η επιπεφυκίτιδα είναι κολλητική και τις περισσότερες φορές οφείλεται σε ιό.

Ποια είναι τα συμπτώματα; Τα μάτια κοκκινίζουν, ιδιαίτερα στο εσωτερικό των βλεφάρων. Αυτό μπορεί να αφορά μόνο το ένα μάτι, αλλά συνήθως ερεθίζονται και τα δύο. Ταυτόχρονα, εκκρίνεται μια κολλώδης λευκή ή κιτρινωπή ουσία (τσίμπλα) εξαιτίας της οποίας το παιδί δεν μπορεί να ανοίξει με ευκολία τα μάτια του μετά τον ύπνο.

Τι να κάνω; Καθαρίζετε τα μάτια πολλές φορές μέσα στη μέρα με βαμβάκι βρεγμένο με νερό, το οποίο θα έχετε βράσει και αφήσει να κρυώσει, ή με φυσιολογικό ορό. Θα πρέπει να τα καθαρίζετε από την εσωτερική γωνία προς την εξωτερική χρησιμοποιώντας καθαρό βαμβάκι για κάθε μάτι. Μπορείτε επίσης να βρέξετε το βαμβάκι σε χαμομήλι, το οποίο έχει αντισηπτικές ιδιότητες (χωρίς ζάχαρη!!!).

Να ανησυχήσω; Αν η κατάσταση δεν έχει υποχωρήσει μετά από τέσσερις μέρες, συμβουλευτείτε τον παιδίατρό σας. Ίσως χρειαστεί να του χορηγηθεί κάποιο ειδικό αντιβιοτικό κολλύριο.

Με τη συνεργασία του Παναγιώτη Χρηστίδη (παιδίατρος).