Πώς ακριβώς γίνεται μια καισαρική τομή;
Λίγο πριν από την επέμβαση, θα σας ξυρίσουν το εφηβαίο και το υπογάστριο και θα τοποθετήσουν καθετήρα στην ουρήθρα. Κατόπιν, θα σας βάλουν ορό και θα πλύνουν την κοιλιά σας με αντισηπτικό διάλυμα. Ακολουθεί η μέθοδος αναισθησίας. Τα τελευταία χρόνια, οι περισσότερες γυναίκες που γεννούν με καισαρική τομή επιλέγουν την επισκληρίδιο αναισθησία, για να μπορέσουν να δουν το μωρό τους μόλις γεννηθεί. Σε περιπτώσεις, όμως, που είναι επείγουσα η επέμβαση -όταν, δηλαδή, προκύψει κάποια επιπλοκή στη διάρκεια του τοκετού-, γίνεται συνήθως ολική αναισθησία, κυρίως επειδή η επισκληρίδιος χρειάζεται περισσότερο χρόνο και προετοιμασία. Στη συνέχεια, αναλαμβάνει ο γυναικολόγος σας: Πραγματοποιεί μια μικρή οριζόντια τομή στο κατώτερο μέρος της κοιλιάς, και μία δεύτερη στο κάτω μέρος της μήτρας. Ανοίγει τον αμνιακό σάκο, βγάζει το νεογνό και το παραδίδει στην ομάδα περιποίησης του νεογνού. Κόβεται ο ομφάλιος λώρος και, εφόσον έχετε κάνει επισκληρίδιο αναισθησία, μπορείτε να πάρετε το μωρό σας στην αγκαλιά σας. Στο τέλος, αφού αφαιρέσει και τον πλακούντα, ράβει τη μήτρα και τα κοιλιακά τοιχώματα μέχρι το δέρμα της κοιλιάς. Όλη η διαδικασία ολοκληρώνεται μέσα σε 45 λεπτά. Ο χρόνος που χρειάζεται μέχρι να γεννηθεί το νεογνό είναι περίπου 5 λεπτά μετά την τομή, ενώ για τα ράμματα του τοιχώματος της μήτρας και της κοιλιάς χρειάζονται άλλα 40 λεπτά.
Πότε θα μπορέσω να φάω;
Σε γενικές γραμμές και ανεξάρτητα από τον τύπο της αναισθησίας, θα μπορείτε να πιείτε νερό, τσάι ή χαμομήλι, 12-24 ώρες μετά την επέμβαση. Μέχρι εκείνη τη στιγμή, η παροχή υγρών γίνεται μέσω φυσιολογικού ορού που χορηγείται ενδοφλέβια. Αν νιώθετε τα χείλια και τη γλώσσα στεγνά, μπορείτε να τα δροσίζετε με ένα βρεγμένο πανάκι με νερό. Όταν ο γιατρός σάς πει ότι επιτρέπεται πλέον να καταναλώνετε ελεύθερα υγρά, είναι καλό να πίνετε πολύ νερό, για να επιταχυνθεί η απομάκρυνση του αναισθητικού. Σχετικά με το φαγητό, μπορείτε να φάτε ένα ελαφρύ γεύμα 24 ώρες μετά τον τοκετό. Καλό είναι, όμως, να μην ξαπλώσετε αμέσως μετά το φαγητό, αλλά να μένετε σε καθιστή στάση στηρίζοντας την πλάτη σας σε δύο μαξιλάρια, ώστε να διευκολυνθεί η κίνηση του φαγητού από το στομάχι στο έντερο.
Πότε μπορώ να σηκωθώ από το κρεβάτι;
Συνήθως, μπορείτε να σηκωθείτε μέσα στις επόμενες 6-8 ώρες μετά την επέμβαση, όμως είναι απαραίτητο να περιμένετε τουλάχιστον 10-12 ώρες προκειμένου να περπατήσετε. Καλό είναι να βρίσκεται κάποιος δίπλα σας στα πρώτα βήματα, γιατί είναι πολύ πιθανό να νιώσετε μια ελαφριά αίσθηση ζαλάδας, μόλις σταθείτε όρθια. Πριν σηκωθείτε από το κρεβάτι, φροντίστε να μείνετε καθιστή για λίγα λεπτά στην άκρη του, προκειμένου να αποφύγετε να αντιμετωπίσετε ζαλάδες ή λιποθυμίες.
Πότε θα επουλωθεί η τομή;
Η τομή μπορεί να σας δημιουργήσει μικρή ενόχληση, που σε γενικές γραμμές εξαφανίζεται μέσα σε μία εβδομάδα το πολύ. Σήμερα χρησιμοποιούνται ειδικά ράμματα που απορροφώνται από την επιδερμίδα, και γι’ αυτό δεν χρειάζεται να αφαιρεθούν από το γιατρό. Σε περιπτώσεις που έχουν χρησιμοποιηθεί υλικά που δεν απορροφώνται, είναι απαραίτητο να φροντίσετε για την αφαίρεσή τους, κάτι που γίνεται από το γυναικολόγο σας σχεδόν μία εβδομάδα μετά την καισαρική. Η επούλωσή τους ολοκληρώνεται μέσα σε 10-15 μέρες.
Τι πρέπει να προσέξω στην καθημερινή υγιεινή μου;
Μέχρι να επουλωθεί η τομή της καισαρικής, πρέπει να την κρατάτε στεγνή. Γι’ αυτό, όταν κάνετε ντους, θα πρέπει να την καλύπτετε με αδιάβροχο επίδεσμο. Μπάνιο θα μπορείτε να κάνετε μόνο αφού περάσουν δύο εβδομάδες από την επέμβαση, κι αυτό για να μη μολυνθεί η πληγή.
Τι επιπλοκές μπορεί να έχει η επέμβαση;
Όπως σε κάθε χειρουργική επέμβαση, έτσι και στην καισαρική, είναι αρκετά πιθανό να συμβούν απρόοπτα. Οι πιο συνήθεις επιπλοκές της καισαρικής τομής είναι η λοίμωξη και ο μετεγχειρητικός πυρετός, τα οποία αναγκαστικά παρατείνουν την παραμονή της γυναίκας στο μαιευτήριο. Άλλες επιπλοκές είναι η μεγάλη απώλεια αίματος κατά τη διάρκεια του χειρουργείου και οι βλάβες της μήτρας ή παρακείμενων οργάνων. Ευτυχώς, η συχνότητα αυτών των επιπλοκών είναι περιορισμένη.
Αληθεύει ότι, όταν η πρώτη γέννα γίνεται με καισαρική, και οι επόμενες πρέπει να είναι με την ίδια μέθοδο;
Δεν είναι απόλυτο. Περίπου το 70% των γυναικών που έχει υποστεί καισαρική τομή μπορεί να γεννήσει το δεύτερο παιδί φυσιολογικά. Όμως, ο φυσιολογικός τοκετός δεν θα μπορεί να διεξαχθεί αν παρουσιαστούν πάλι οι συνθήκες που οδήγησαν στην καισαρική της πρώτης γέννας και αν η μήτρα δεν έχει μια ουλή αρκετά δυνατή ώστε να αντέξει χωρίς προβλήματα την προσπάθεια των συσπάσεων. Γι’ αυτόν το λόγο (για να δυναμώσει και να σταθεροποιηθεί η ουλή), συνιστάται να αποφεύγονται εγκυμοσύνες για τουλάχιστον ένα χρόνο μετά την επέμβαση.
Μέχρι πόσες καισαρικές μπορεί να κάνει μια γυναίκα;
Πολλοί υποστηρίζουν ότι πρέπει να αποφεύγονται περισσότερες από τρεις. Αυτό, όμως, δεν αποτελεί και τον κανόνα. Στηρίζεται περισσότερο στο φόβο, παρά στα πραγματικά στοιχεία. Υπάρχουν γυναίκες που έχουν φέρει στον κόσμο με καισαρική και τέσσερα και πέντε παιδιά, όλα γερά. Κάθε γυναίκα είναι διαφορετική περίπτωση, και μόνο ο γιατρός της είναι ο κατάλληλος να την ενθαρρύνει ή να την αποτρέψει να υποβληθεί μελλοντικά σε άλλη μία επέμβαση.
Γιατί τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες γυναίκες γεννούν με καισαρική;
Τα τελευταία χρόνια, έχει διαπιστωθεί μια αύξηση των καισαρικών κατά 45%! Οι λόγοι είναι πολλοί, όπως:
– Οι γυναίκες πλέον γεννούν σε μεγαλύτερη ηλικία απ’ ό,τι παλαιότερα – κατά μέσο όρο στα 32-33 τους χρόνια. Όμως, οι γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας παρουσιάζουν πιο συχνά υπέρταση, διαβήτη και άλλες παθήσεις που κάνουν την καισαρική τομή επιβεβλημένη.
– Οι έγκυοι σήμερα εργάζονται με εντατικό ρυθμό μέχρι την τελευταία στιγμή, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει επιπλοκές.
– Υπάρχει μεγάλη αύξηση των εξωσωματικών γονιμοποιήσεων, οι οποίες κατά κανόνα ολοκληρώνονται με καισαρική.
– Χάρη στους πολλούς προγεννητικούς ελέγχους, αναδεικνύονται συχνότερα ενδείξεις που οδηγούν σε καισαρική τομή, ενώ παλαιότερα δεν υπήρχε η δυνατότητα διάγνωσης.
Να επιλέξω την καισαρική ακόμα κι αν και δεν έχω κάποιο πρόβλημα;
Υπάρχουν πολλές γυναίκες που καταφεύγουν σε αυτή τη λύση ως επιλογή, μολονότι δεν αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα. Οι λόγοι που τις ωθούν είναι κυρίως ο φόβος για τις ωδίνες ή για τις πιθανές επιπλοκές ενός φυσιολογικού τοκετού, αλλά και η ανάγκη για δυνατότητα προγραμματισμού της χρονικής στιγμής που θα πραγματοποιηθεί η γέννα, κάτι που εξυπηρετεί ιδιαίτερα τις γυναίκες «καριέρας». Σε αυτές τις περιπτώσεις, όμως, ο φυσιολογικός τοκετός θα μπορούσε να εξασφαλίσει περισσότερα πλεονεκτήματα, όπως μια συγκλονιστική εμπειρία που δημιουργεί συναισθηματικό δέσιμο με το μωρό από τα πρώτα δευτερόλεπτα της γέννησής του. Εξάλλου, χάρη στην επισκληρίδιο αναισθησία, η μητέρα όχι μόνο δεν πονάει αλλά απολαμβάνει και τον τοκετό, ενώ η ανάρρωση γίνεται πιο γρήγορα. Τέλος, καθώς το έμβρυο περνάει από το γεννητικό σωλήνα, ωριμάζει το αναπνευστικό του σύστημα, με αποτέλεσμα να μην αντιμετωπίσει αναπνευστική δυσχέρεια -εφόσον, βέβαια, δεν υπάρξει άλλος λόγος-, ενώ τα νεογέννητα από καισαρική παρουσιάζουν συχνότερα αναπνευστικά προβλήματα. Γι’ αυτό, η καισαρική πρέπει να αντιμετωπίζεται ως «έκτακτη» και όχι ως «εύκολη» λύση.
Με τη συνεργασία της Ιωάννας Τσιαούση (μαιευτήρας-γυναικολόγος).