Θέλω το στήθος μου πίσω

Είναι τόσο σημαντική η λειτουργία του, ώστε αποτελεί ένα από τα πρώτα όργανα που σχηματίζονται στο σώμα μας. Από την τέταρτη κιόλας εβδομάδα της ζωής του εμβρύου, αρχίζουν να εμφανίζονται τα πρώτα ίχνη του μαζικού αδένα. Από εκείνες τις μέρες και για όλη μας της ζωή, το στήθος παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο τόσο στη διαμόρφωση της γυναικείας μας ταυτότητας όσο και στις αναπαραγωγικές λειτουργίες του φύλου μας. Ωστόσο, αυτές ακριβώς είναι που το ταλαιπωρούν. Μετά την εγκυμοσύνη και το θηλασμό -διαδικασίες που διαρκούν αρκετούς μήνες- το στήθος χαλαρώνει, μικραίνει και πέφτει. «Αν και ο μαζικός αδένας δεν αλλάζει μέγεθος στη διάρκεια της ζωής μας, οι υπόλοιποι ιστοί που συναποτελούν το στήθος διαφοροποιούνται μετά την τεκνοποίηση», μας λέει ο πλαστικός χειρουργός Κωνσταντίνος Φλώρος. «Καθώς ο μαστός διογκώνεται εξαιτίας της γαλακτοφορίας, το δέρμα χαλαρώνει. Οι ίνες που το υποστηρίζουν ξεχειλώνουν και εκφυλίζονται, με αποτέλεσμα να μην μπορούν πλέον να συγκρατήσουν το μαστό στο αρχικό στητό του σχήμα». Η κύρια μέθοδος για την πρόληψη της χαλάρωσης είναι η φροντίδα της ελαστικότητας του δέρματος, όχι μόνο για να διατηρήσουμε τις ίνες του σε καλή κατάσταση, αλλά και για να αποφύγουμε την εμφάνιση ραγάδων.

Στην εγκυμοσύνη και στο θηλασμό: Όταν το στήθος μεγαλώνει και βαραίνει, τότε πρέπει να του εξασφαλίσουμε μηχανική υποστήριξη, ώστε να μειώσουμε την καταπόνηση του δέρματος. Με απλά λόγια: σουτιέν. Οι ειδικοί μάλιστα επιμένουν στη χρήση των ειδικών μοντέλων, των σουτιέν δηλαδή που στηρίζουν επαρκώς το στήθος στη διάρκεια της εγκυμοσύνης και εκείνων που είναι έτσι σχεδιασμένα ώστε να διευκολύνουν μετέπειτα το θηλασμό. Ο Αλέξανδρος Αρμενιάκος, μαιευτήρας-χειρουργός γυναικολόγος, συστήνει τη χρήση ενός μαλακού σουτιέν από βαμβακερό ύφασμα: «Αποφεύγουμε οπωσδήποτε τις μπανέλες, γιατί εμποδίζουν τη σωστή λειτουργία του αδένα και μπορεί να τον τραυματίσουν, ενώ δίνουμε σημασία στην επιλογή του κατάλληλου μεγέθους. Στόχος είναι να στηρίζει καλά το στήθος και να το κρατάει ψηλά. Ένα σουτιέν σε μεγάλο νούμερο δεν το στηρίζει ικανοποιητικά, ενώ ένα μικρό το πιέζει και το ταλαιπωρεί. Αν το στήθος είναι ογκώδες ή αν έχει μεγαλώσει υπερβολικά στη διάρκεια της κύησης, τότε συστήνεται η χρήση του σουτιέν και τη νύχτα».

Στην εγκυμοσύνη: Το δέρμα είναι ο πιο σημαντικός ιστός στη συγκράτηση του στήθους στο ύψος του. Επειδή όμως στη διάρκεια της αναπαραγωγικής διαδικασίας φουσκώνει και ξεφουσκώνει, η επιδερμίδα ταλαιπωρείται. «Το σοβαρότερο πρόβλημα ομορφιάς που προκαλείται από την υπερβολική διόγκωση του στήθους είναι οι ραγάδες», μας λέει ο γυναικολόγος κ. Αρμενιάκος. «Καθώς το δέρμα δεν έχει αρκετή ελαστικότητα ώστε να προσαρμοστεί στο καινούργιο μέγεθος του μαστού, τεντώνεται και σπάει. Εκείνο που μπορούμε να κάνουμε για να προλάβουμε το σχηματισμό των ραγάδων είναι να αυξήσουμε την ελαστικότητα του στήθους φροντίζοντάς το με λιπαντικές ουσίες. Με αυτό τον τρόπο, το βοηθάμε να ταλαιπωρείται λιγότερο, να γίνεται πιο ευέλικτο και να μην εμφανίζει ραγάδες. Από την πείρα μας γνωρίζουμε ότι οι ουσίες που προλαμβάνουν την καταστροφή των ινών της ελαστίνης είναι η βαζελίνη και το αμυγδαλέλαιο. Η συμβουλή που δίνουμε στις εγκύους είναι να κάνουν μασάζ με κάποιο από αυτά τα υλικά κάθε βράδυ και στη συνέχεια να φορούν ένα βαμβακερό μπλουζάκι που θα συγκρατεί τη λιπαρή ουσία πάνω στην επιδερμίδα. Η φροντίδα στο στήθος πρέπει να συνεχιστεί και καθ’ όλη τη διάρκεια του θηλασμού».

Μετά τον τοκετό: Η χαλάρωση είναι έντονη, μεγάλη και, όσο κι αν μας παρηγορούν οι φίλες μας, θλιβερή. Τα καλλυντικά σε αυτή την περίπτωση θα μπορούσαν να τονώσουν τις λειτουργίες του δέρματος και να το βοηθήσουν να ανακτήσει ένα μέρος από το παλιό του σφρίγος. Στα εργαστήρια της κοσμετολογίας, έχουν σχεδιαστεί φόρμουλες που αποπειρώνται να διεγείρουν τη λειτουργία των ινοβλαστών έτσι, ώστε να παράγουν καινούργιες ίνες κολλαγόνου και ελαστίνης. Καθώς οι ήδη υπάρχουσες ίνες είναι φθαρμένες και ξεχειλωμένες, ο σχηματισμός καινούργιων είναι ο μόνος τρόπος για να διορθωθεί η εικόνα του δέρματος. Αυτός είναι ο στόχος των προϊόντων σύσφιξης που περιέχουν δραστικές ουσίες, όπως η ρετινόλη και το συνένζυμο Q10. «Η ρετινόλη αντιμετωπίζει δραστικά τα σημάδια της φθοράς της επιδερμίδας τόσο στο πρόσωπο όσο και στο σώμα», μας λέει η δερματολόγος Κατερίνα Λαμπρινοπούλου. «Τα δερματικά κύτταρα διαθέτουν ειδικούς υποδοχείς που δέχονται μηνύματα από τη ρετινόλη, με αποτέλεσμα να παίρνουν από αυτήν οδηγίες για τις λειτουργίες που πρέπει να επιτελέσουν. Αν, λοιπόν, οι ινοβλάστες είναι κουρασμένοι και δεν κάνουν σωστά τη δουλειά τους, η ρετινόλη θα τους δώσει εντολές για να αυξήσουν την παραγωγή του κολλαγόνου και της ελαστίνης». Με παρόμοιο τρόπο δρα και το συνένζυμο Q10. «Πρόκειται για μια ισχυρή αντιοξειδωτική ουσία που προστατεύει τους ινοβλάστες από τις επιθέσεις των ελευθέρων ριζών. Η προφύλαξη αυτή είναι απαραίτητη ώστε να διασφαλιστεί η ομαλή δραστηριότητά τους. Μόνο έτσι μπορούμε να βεβαιωθούμε ότι θα κάνουν σωστά τη δουλειά τους και θα εμποδίσουν τη χαλάρωση».

Μετά τον τοκετό: Κάτω από το μαστό βρίσκεται ο μείζων θωρακικός μυς. Αν και ο μυς αυτός δεν αρκεί για να προσδώσει στο στήθος σφρίγος και όγκο, η εκγύμνασή του μπορεί να βοηθήσει στη συνολική εικόνα. Ο γυναικολόγος Αλέξανδρος Αρμενιάκος εξηγεί πως «οι ασκήσεις που γυμνάζουν το μείζονα θωρακικό μυ είναι απαραίτητες για να εξασφαλίσουμε καλή στήριξη στο μαστό». Η κλασική προπόνηση μυϊκής ενδυνάμωσης, όπως τα πους απς, οι ραχιαίοι και οι εκτάσεις με βαράκια, θεωρείται πολύ αποτελεσματική. «Η γυμναστική σε αυτή τη μυϊκή ομάδα είναι καλό να ξεκινάει πριν ακόμα μείνουμε έγκυοι», μας λέει η Δέσποινα Γαβριήλ, καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής. «Με αυτό τον τρόπο, θα εξασφαλίσουμε χαλάρωση σε μικρότερο βαθμό και, όταν αρχίσουμε και πάλι να γυμναζόμαστε, θα δούμε μεγαλύτερη βελτίωση». Στη συνέχεια, μας προτείνει τις ακόλουθες ασκήσεις:

·«Στεκόμαστε όρθιες σε απόσταση μισού μέτρου από τον τοίχο και στηριζόμαστε πάνω σε αυτόν με τις παλάμες μας. Τα χέρια πρέπει να είναι ανοιγμένα στο ύψος των ώμων και σε απόσταση ίση με το άνοιγμά τους. Σπρώχνουμε προς τον τοίχο και στη συνέχεια επανερχόμαστε στην όρθια στάση. Επαναλαμβάνουμε δέκα φορές επί τρία σετ».

·«Χρησιμοποιούμε δύο βαράκια του ενός κιλού και κάνουμε εκτάσεις και κάμψεις με τα χέρια, σε όρθια στάση. Επαναλαμβάνουμε δέκα φορές επί τρία σετ. Τα βαράκια δεν πρέπει να ζυγίζουν περισσότερο, γιατί στόχος μας είναι να κάνουμε αρκετές επαναλήψεις και όχι να εξαντληθούμε από την κούραση».

·«Το άθλημα που βοηθάει περισσότερο στην καλή φυσική κατάσταση του στήθους είναι το βόλεϊ. Οι κινήσεις που κάνουμε όταν παίζουμε γυμνάζουν ιδιαίτερα τη μυϊκή ομάδα στην οποία ανήκει και ο μείζων θωρακικός μυς. Το ίδιο ισχύει και για την κωπηλασία, ένα σπορ στο οποίο μπορεί να εξασκηθεί κανείς ακόμη και με τα μηχανήματα του γυμναστηρίου. Η κολύμβηση, και πιο συγκεκριμένα το ύπτιο και η πεταλούδα, βοηθά ιδιαίτερα τη μυϊκή ομάδα που μας ενδιαφέρει».

Ο θηλασμός εξασφαλίζει την καλύτερη διατροφή που μπορούμε να προσφέρουμε στο μωρό μας τους πρώτους μήνες της ζωής του, αλλά και μια σημαντική συναισθηματική εμπειρία, τόσο για τη μητέρα όσο και για το παιδί. Επιπλέον, οι έρευνες δείχνουν ότι ίσως αποτελεί κι ένα μέσο προφύλαξης από διάφορες ασθένειες που απειλούν την υγεία του μαστού. Τι ισχύει, όμως, για την ομορφιά του; Ο γυναικολόγος Αλέξανδρος Αρμενιάκος μάς εξηγεί πως «ο θηλασμός καταπονεί το δέρμα του στήθους. Το φούσκωμα και το ξεφούσκωμα που συμβαίνει κάθε λίγες ώρες έχει ως αποτέλεσμα την καταστροφή του δικτύου των ελαστικών ινών που συγκρατεί το δέρμα. Μια γυναίκα που γέννησε αλλά δεν θήλασε, βλέπει λιγότερες αλλαγές στην εμφάνιση του στήθους της σε σύγκριση με μια άλλη που θήλασε. Μάλιστα, ο χρόνος κατά τον οποίο θηλάζει είναι άμεσα συνδεδεμένος με τις αλλαγές που θα δει. Αν θηλάσει επί δύο ή τρεις μήνες, η χαλάρωση αγγίζει το 10% της αρχικής εικόνας, Αν θηλάσει επί έξι μήνες, τότε το ποσοστό αυτό ανεβαίνει στο 70%. Όσο περισσότερο καιρό θηλάσει, τόσο πιο πολύ θα χαλαρώσει το στήθος. Επειδή όμως η αξία του θηλασμού είναι αδιαμφισβήτητη από πολλές απόψεις, πάντα συμβουλεύουμε τις γυναίκες να το κάνουν. Μπορούν, ωστόσο, να δείξουν λίγη προσοχή στο τακτικό ξεφούσκωμα του στήθους. Αν θέλουν να προλάβουν τη χαλάρωση, πρέπει να βγάζουν το γάλα από το στήθος κάθε τρεις ώρες, ακόμη κι αν δεν είναι η ώρα που ταΐζουν το μωρό. Έτσι, δεν αφήνουν το μαστό να διογκωθεί υπερβολικά και εμποδίζουν το δέρμα από το να ξεχειλώσει».

·Μασάζ στο ντους: Μια μικρή ιεροτελεστία στο καθημερινό μπάνιο μπορεί να βοηθήσει την εικόνα του στήθους. Το ντους με κρύο νερό στο στήθος για λίγα λεπτά (όσο το αντέχει κανείς) προκαλεί υπεραιμία, αυξάνει τη ροή του αίματος κι έτσι τροφοδοτεί το δέρμα με τα θρεπτικά συστατικά και το οξυγόνο που μεταφέρει το αίμα. Προσοχή: Για να κάνει κανείς μια τέτοια τολμηρή κίνηση θα πρέπει να έχει σταματήσει να θηλάζει. Το κρύο νερό ενδέχεται να μπλοκάρει τη γαλακτοφορία και να δημιουργήσει επιπλοκές.

·Η σημασία της στάσης του σώματος: Για να μην καταπονούμε το δέρμα στο στήθος, πρέπει να στεκόμαστε με την πλάτη ίσια, τους ώμους ανοιγμένους και ελαφρά γερμένους προς τα πίσω και το κεφάλι να κοιτάει προς τα πάνω και όχι προς τα κάτω. Δεν είμαστε μπαλαρίνες, αλλά για το καλό του στήθους μας μπορούμε μερικές φορές να προσπαθούμε.

·Προσοχή και στη στάση του ύπνου: Αποφεύγουμε να κοιμόμαστε μπρούμυτα, γιατί έτσι καταπιέζουμε το στήθος και «τσαλακώνουμε» το δέρμα, ενισχύουμε δηλαδή τις πιθανότητες χαλάρωσης και πτώσης.

Οι ελαστικές ίνες έχουν καταστραφεί. Το δέρμα χρειάζεται ένα καινούργιο δίκτυο από φρέσκες, ζωντανές ίνες κολλαγόνου που θα βοηθήσουν το στήθος να σταθεί σε ένα καλύτερο ύψος. Οι θεραπείες στο δερματολόγο δεν μπορούν να του χαρίσουν όγκο, μπορούν όμως να διορθώσουν τη χαλάρωση και να σβήσουν τις ραγάδες.

Θεραπεία ανάπλασης: Τις πρώτες μέρες μετά τον τοκετό, ο μαστός παράγει το πρωτόγαλα, μια ουσία που ουσιαστικά προηγείται του κανονικού γάλακτος. Το υγρό αυτό είναι τόσο πλούσιο σε πρωτεΐνες, ώστε αποτελεί ένα αληθινό καλλυντικό για το δέρμα. Ο διάσημος πλαστικός χειρουργός Ντες Φερνάντεζ από τη Νότια Αφρική, δημιουργός της σειράς Environ, σχεδίασε μια θεραπεία ανάπλασης για τους ινοβλάστες με πρωτόγαλα. «Η εφαρμογή αυτή ενισχύει τους παράγοντες ανάπτυξης του δέρματος και διεγείρει τις αναπλαστικές ιδιότητές του», μας εξηγεί ο δερματολόγος Γεώργιος Σελίμης. «Απλώνουμε το ειδικό τζελ με βόειο πρωτόγαλα και εφαρμόζουμε τη συσκευή της σονοφόρησης, προκειμένου να εισχωρήσουν τα δραστικά συστατικά στο δέρμα». Για την ολοκλήρωση της θεραπείας, χρειάζονται περίπου έξι επαναλήψεις σε απόσταση μίας εβδομάδας.

Διόρθωση των ραγάδων: Αν και μέχρι πριν από λίγο καιρό οι θεραπείες για τις ραγάδες είχαν περιορισμένα αποτελέσματα, σήμερα μια καινούργια τεχνολογία λέιζερ έρχεται να βοηθήσει ουσιαστικά. Πρόκειται για τα fractional λέιζερ, χάρη στα οποία η οπτική ενέργεια διεισδύει στοχευμένα στο δέρμα και διεγείρει την παραγωγή κολλαγόνου στα σημεία που έχουν υποστεί καταστροφή, αφήνοντας τους γειτονικούς ιστούς ανέπαφους. «Με αυτό τον τρόπο μπορούμε να διορθώσουμε προβλήματα στην επιφάνεια του δέρματος, όπως λεπτές ρυτίδες στο πρόσωπο και ραγάδες στο σώμα», μας λέει η δερματολόγος κ. Κατερίνα Λαμπρινοπούλου. «Συγχρόνως, η θεραπεία με το κλασματικό λέιζερ χαρίζει συνολικά ανανέωση, κάνοντας το δέρμα να δείχνει πιο σφιχτό και σφριγηλό. Η βελτίωση αγγίζει το 80%, ιδιαίτερα αν συνδυαστεί με εφαρμογή τοπικών φαρμάκων που περιέχουν ρετινοειδή». Οι θεραπείες γίνονται σε ιατρείο εξοπλισμένο με λέιζερ κλασματικής τεχνολογίας και επαναλαμβάνονται περίπου έξι φορές σε απόσταση ενός μήνα.

Όταν κλείνουμε τον αναπαραγωγικό μας κύκλο και θυμόμαστε και πάλι ότι είμαστε γυναίκες, επικεντρώνουμε την προσοχή μας σε αυτό ακριβώς που θα μας έκανε να νιώσουμε πιο θηλυκές: ένα όμορφο και στητό στήθος. Η πλαστική χειρουργική αναλαμβάνει να διορθώσει την πτώση με επεμβάσεις προσαρμοσμένες στις ανατομικές ανάγκες. Αν χρειάζεται αύξηση του όγκου, τοποθετούνται ενθέματα σιλικόνης, ενώ αν αρκεί η ανόρθωση, τότε η διόρθωση γίνεται χωρίς ενθέματα. Αν, ωστόσο, οι μαστοί είναι υπερμεγέθεις, τότε μειώνεται ο όγκος τους.

Ανόρθωση και αύξηση: «Τις περισσότερες φορές ο μαρασμός του μαστού μετά τον τοκετό συνοδεύεται και από συρρίκνωση του μεγέθους του», μας λέει ο πλαστικός χειρουργός κ. Παναγιώτης Μάνταλος. «Γι’ αυτό, συνδυάζουμε την ανόρθωση με την τοποθέτηση ενθεμάτων. Η τομή γίνεται είτε γύρω από τη θηλή είτε στην πτύχωση κάτω από το μαστό ή ακόμα και στην ένωσή του με τη μασχάλη. Η θέση επιλέγεται ανάλογα με τις ανάγκες του στήθους. Τα ενθέματα είναι από συνεκτική σιλικόνη και έχουν ανατομικό σχήμα, ώστε να δίνουν πιο φυσικό αποτέλεσμα. Η επιφάνειά τους είναι ραβδωτή, ώστε να αποφεύγεται η παρενέργεια της κάψας, μιας πιθανής αντίδρασης του οργανισμού στο ξένο σώμα». Στην περίπτωση που η ασθενής δεν χρειάζεται αύξηση, η επέμβαση ανόρθωσης αρκεί για να διορθώσει το σχήμα του πεσμένου στήθους. Η εγχείρηση γίνεται στο νοσοκομείο με γενική αναισθησία και νοσηλεία μίας μέρας.

Ανόρθωση και μείωση: Μέχρι πριν από λίγα χρόνια οι χειρουργοί εφάρμοζαν μια τεχνική μείωσης με ουλή σε σχήμα άγκυρας, το οριζόντιο μέρος της οποίας εκτεινόταν κάτω από το μαστό. Καθώς όμως ήταν ιδιαίτερα μεγάλη και άφηνε έντονα σημάδια, το αποτέλεσμα δεν ήταν ικανοποιητικό. «Σήμερα αποφεύγουμε την οριζόντια τομή και ανοίγουμε μόνο μια κάθετη κάτω από τη θηλή και γύρω από αυτήν», εξηγεί ο πλαστικός χειρουργός κ. Κωνσταντίνος Φλώρος. «Μέσα από αυτή την τομή, αφαιρούμε την περίσσεια του δέρματος και τεντώνουμε τον ιστό που το υποστηρίζει, ώστε να δοθεί ένα καινούργιο σχήμα στο μαστό. Αν ο μαζικός αδένας είναι υπερμεγέθης, τότε απομακρύνεται και τμήμα από αυτόν». Η επέμβαση γίνεται στο νοσοκομείο με γενική αναισθησία και νοσηλεία μίας μέρας.

Με τη συνεργασία των Κωνσταντίνου Φλώρου (πλαστικός χειρουργός), Παναγιώτη Μάνταλου (πλαστικός χειρουργός), Αλέξανδρου Αρμενιάκου (μαιευτήρας-χειρουργός γυναικολόγος), Κατερίνας Λαμπρινοπούλου (δερματολόγος), Γεώργιου Σελίμη (δερματολόγος), Δέσποινας Γαβριήλ (καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής).