Ο ύπνος είναι μια full time υποχρέωση που έχουμε προς τον οργανισμό μας. Ένας σωστός ύπνος μας γεμίζει με ενέργεια. Αντίθετα, η στέρησή του, προκαλεί προβλήματα στη σκέψη και αδυνατίζει την ικανότητα συγκέντρωσης. Η έλλειψη ύπνου μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στον ανθρώπινο οργανισμό επιταχύνοντας την διαδικασία της γήρανσης, αναστατώνοντας τις διατροφικές συνήθειες και εξασθενώντας τη φυσική μας αντίσταση απέναντι στις ασθένειες. Άλλες επιπτώσεις που φέρνει η έλλειψη του είναι η μείωση της δημιουργικότητας και οι διαταραχές της μνήμης.
Πόσες ώρες ύπνου είναι αρκετές;
Σύμφωνα με τις διαπιστώσεις επιστημόνων ακόμη και η έλλειψη μίας ώρας ύπνου σωρευτικά, μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στον οργανισμό. Οι οκτώ με εννιά ώρες ύπνου είναι απαραίτητες για το μέσο άνθρωπο, ενώ μόνο ένα 10% περίπου του πληθυσμού μπορεί να αρκεστεί σε λιγότερες χωρίς παρενέργειες. Έρευνες έχουν αποδείξει ότι οι ανάγκες για ύπνο κάθε ατόμου είναι προκαθορισμένες γενετικά και δεν μπορούν να ξαναπρογραμματιστούν. Σύμφωνα με τις στατιστικές οι γυναίκες υποφέρουν περισσότερο απ’ ό,τι οι άντρες από διαταραχές του ύπνου, καθώς προς το τέλος του μηνιαίου κύκλου το σώμα είναι ιδιαίτερα ανήσυχο, υποφέρει από κατακράτηση και κράμπες. Οι ώρες που κοιμάται κάθε άτομο λιγοστεύουν, καθώς τα χρόνια περνούν. Μετά τα 40, ο ύπνος γίνεται λιγότερο βαθύς και ακόμη λιγότερο αναζωογονητικός. Ωστόσο οι επιστήμονες είναι κατηγορηματικοί: Ο ύπνος δεν αναπληρώνεται. Μία νύχτα καλού ύπνου δεν μπορεί να αντικαταστήσει έξι νύχτες με τρεις ή τέσσερις ώρες ύπνο, όπως και μία ημέρα δίαιτας δεν μπορεί να κάνει τίποτα μετά μία εβδομάδα φαγοπότι.
Τα μωρά φέρνουν αυπνία;
Οι επιστήμονες μας λένε πως «ναι» και βέβαια είναι κάτι εντελώς φυσιολογικό, κυρίως για τις νέες μητέρες, αφού ειδικά τους πρώτους μήνες το πρόγραμμά τους αναστατώνεται λόγω του θηλασμού. Είναι απόλυτα φυσιολογικό η μαμά να ξυπνάει όταν ξυπνάει το μωρό και να αποκοιμιέστε μαζί του. Ωστόσο μετά τον πρώτο χρόνο οφείλει να βάλει ένα πρόγραμμα, μια που ένας ποιοτικός βραδινός ύπνος θα βοηθήσει ολοκλήρη την οικογένεια να αποκτήσει μια καλύτερη ποιότητα ζωής. Αυτό που πρέπει να θυμάστε είναι πως η αϋπνία και ο ανήσυχος ύπνος επηρεάζουν αρνητικά την ψυχολογία μας. Η διάθεσή μας εξαρτάται άμεσα από τον ύπνο που έχουμε κάνει και η στέρησή του μπορεί ακόμα και να προκαλέσει προβλήματα στην υγεία. Γι αυτό πρέπει να φροντίζουμε να κάνουμε έναν καλό ύπνο χωρίς άγχος. Και υπάρχουν μικρά μυστικά για να το πετύχετε
1. Φροντίστε να ξυπνάτε περίπου την ίδια ώρα κάθε πρωί. Ένα στάνταρ πρόγραμμα θα σας βοηθήσει να ρυθμίσετε σωστά το βιολογικό σας ρολόι.
2. Κάντε τη σωστή αγορά στρώματος. Ένα στρώμα ούτε πολύ μαλακό ούτε πολύ σκληρό είναι το ιδανικό για να ξεκουράζετε το σώμα σας.
3. Αποβάλλετε το άγχος και το στρες της ημέρας. Οποιαδήποτε σκέψη, ανησυχία και προβληματισμό έχετε στο μυαλό σας, καλό είναι, πέφτοντας στο κρεβάτι να τις «διώχνετε» μακριά.
4. Όταν αισθάνεστε κουρασμένοι, πηγαίνετε κατευθείαν για ύπνο. Με το να καταπιέζεστε να μείνετε όρθιοι δεν θα πετύχετε παρά την… ολοκληρωτική εξάντληση. Αντίστοιχα αποφύγετε να πηγαίνετε στο κρεβάτι αν δεν νιώθετε κουρασμένοι.
5. Κλείστε την τηλεόραση. Πρόσφατη επιστημονική έρευνα μας πληροφορεί πως τόσο η τηλεόραση, όσο και ο ηλεκτρονικός υπολογιστής αντί για χαλάρωση προκαλούν έντονη υπερένταση και αντενδείκνυται στις αϋπνίες.
6. Φροντίστε για έναν ήρεμο, καλά αεριζόμενο και ελεγχόμενης θερμοκρασίας και υγρασίας χώρο ύπνου. Η σωστή θερμοκρασία είναι 24 – 26 °C. Το χειμώνα με την κεντρική θέρμανση ή τον κλιματισμό, η ατμόσφαιρα μέσα στο υπνοδωμάτιο γίνεται πιο ξηρή από ότι πρέπει. Ελέγξτε μήπως χρειάζεται ένας υγραντήρας στο υπνοδωμάτιό σας. Αν κοιμάστε με το μωρό κοντά σας, τότε πιθανόν να επιβάλλεται. Ο καλός ύπνος δεν θέλει ξηρή ατμόσφαιρα.
7. Αν ξυπνάτε με την ανατολή του ήλιου, ενώ θέλετε και μπορείτε να κοιμηθείτε ακόμα, πιθανώς να φταίνε οι κουρτίνες και τα παραθυρόφυλλα. Υπάρχουν άνθρωποι με μεγαλύτερη ευαισθησία στο ηλιακό φως. Καθώς ξημερώνει, η προοδευτική αλλαγή της φωτεινότητας στο χώρο του ύπνου, δίνει αυτόματα εντολή στον εγκέφαλο να βρεθεί σε εγρήγορση. Η λύση είναι απλή: αλλάξτε τις απλές κλασσικές κουρτίνες με νέες κουρτίνες συσκότισης, και κλείστε καλά από το προηγούμενο βράδυ τα παντζούρια.
Με τη συνεργασία Παντελή Στάθη, νευρολόγου