Τοκετός στο νερό

 Πολλοί λαοί από την αρχαιότητα αξιοποιούσαν το νερό στη διαδικασία της γέννας. Μύθοι των λαών του Νότιου Ειρηνικού κάνουν λόγο για γυναίκες που γεννούσαν τα παιδιά τους στις όχθες του ωκεανού, ενώ και οι Φαραώ της Αιγύπτου έρχονταν στον κόσμο μέσα στο νερό. Σήμερα, οι συνθήκες στις οποίες πραγματοποιείται αυτού του είδους ο τοκετός είναι ακόμα πιο εξελιγμένες και προσαρμοσμένες στις ανάγκες της μέλλουσας μητέρας. Ο ειδικά διαμορφωμένος χώρος παρέχει τη δυνατότητα στην επίτοκο να βρίσκεται μέσα στο νερό και να κινείται ελεύθερα χωρίς χορήγηση φαρμάκων. Ο χώρος συνήθως  διαθέτει ειδικό απαλό φωτισμό, μουσική, αρωματικά αιθέρια έλαια, εξειδικευμένες μαίες και -φυσικά- επιτρέπεται η παρουσία του συζύγου, ώστε να δημιουργείται ένα φιλικό, ήρεμο περιβάλλον, που διαμορφώνει τις προϋποθέσεις για έναν τοκετό χωρίς άγχος, σε χώρο που χαλαρώνει και διώχνει την ένταση. Ταυτόχρονα, παρέχει συνθήκες απόλυτης ασφάλειας για τη μητέρα και το αναμενόμενο βρέφος, με την παρουσία του θεράποντος μαιευτήρα – γυναικολόγου και τον απαραίτητο ιατρικό εξοπλισμό σε πρώτη ζήτηση.

Νερό και βρέφος Όπως έχουν καταγράψει στις παρατηρήσεις τους μαίες και γυναικολόγοι που έχουν εφαρμόσει τη συγκεκριμένη μέθοδο, τα νεογνά που γεννιούνται μέσα στο νερό είναι πιο ήρεμα, κλαίνε λιγότερο και έχουν καλύτερη επαφή με τη μητέρα και το περιβάλλον τους αμέσως μετά τη γέννα. Η παρουσία του νερού διευκολύνει το πέρασμα του μωρού από τη μήτρα στον κόσμο, ενώ αμβλύνει τις εντάσεις στα πρώτα του ερεθίσματα (φως, χρώματα, ήχοι κλπ.), για να είναι η προσαρμογή του στις νέες συνθήκες όσο πιο ομαλή γίνεται. Αλλά και για τη μητέρα, η γέννα στο νερό παρουσιάζει σημαντικά πλεονεκτήματα. Το φιλικό και ήρεμο περιβάλλον στο χώρο όπου υπάρχει η ειδική μπανιέρα, διαμορφώνει τις προϋποθέσεις για έναν τοκετό χωρίς άγχος. Επιπλέον, το νερό λειτουργεί ως αναλγητικό, και έτσι οι ωδίνες γίνονται καλύτερα ανεκτές, ενώ ταυτόχρονα συμβάλλει στη διάταση των μαλακών μορίων του σώματος, κάνοντας την έξοδο του μωρού ευκολότερη, λιγότερο επώδυνη και με μικρότερη την πιθανότητα τραυματισμών και την αναγκαιότητα για περινεοτομή.

Οι απαραίτητες προϋποθέσεις

-Η μέλλουσα μητέρα να έχει αποφασίσει ότι θέλει να γεννήσει με αυτή τη μέθοδο και να νιώθει άνετα μέσα στο νερό.

-Η κύηση να έχει εξελιχθεί ομαλά, χωρίς προβλήματα.

-Να μην πρόκειται για πολύδυμη κύηση.

-Να μην πάσχει η επίτοκος από υπέρταση ή προεκλαμψία.

-Να μην υπάρχει ανώμαλη προβολή του εμβρύου.

-Να μην έχει γίνει πρόωρη ρήξη υμένων.

-Να έχει ολοκληρωθεί τουλάχιστον η 37η εβδομάδα κύησης.

-Να έχουν προηγηθεί μαθήματα τοκετού στο νερό.

Πείτε μου, γιατρέ…

… υπάρχει περίπτωση το μωρό να πιει νερό και να πνιγεί, αν γεννήσω στο νερό;

Τη στιγμή του τοκετού, είναι πρακτικά αδύνατο για το μωρό να καταπιεί νερό, κι αυτό για πολλούς και διαφορετικούς λόγους: Πρώτον, τα υψηλά επίπεδα της προσταγλανδίνης, που μεταφέρονται μέσω του πλακούντα τη στιγμή εκείνη, προκαλούν μείωση ή και αναστολή των αναπνευστικών κινήσεων που έκανε το έμβρυο, ώστε να δυναμώσει τους μυς του και να προετοιμαστεί για την αναπνοή. Επιπλέον, το μωρό, καθώς περνά μέσα από τη μήτρα -όπου βρίσκεται κυκλωμένο από το αμνιακό υγρό- στο νερό της μπανιέρας που έχει παρόμοια θερμοκρασία, δεν αντιλαμβάνεται κάποια πολύ σημαντική αλλαγή και έτσι δεν νιώθει την ανάγκη να πάρει οξυγόνο με άλλον τρόπο από αυτόν που έπαιρνε μέχρι τώρα, δηλαδή μέσω του πλακούντα και του ομφαλίου λώρου. Οι πνεύμονές του ενεργοποιούνται ύστερα από μερικά δευτερόλεπτα και αφού ο γιατρός βγάλει το κεφαλάκι του στην επιφάνεια για να έρθει σε επαφή με τον αέρα. Εξάλλου, ακόμα και στην υποθετική περίπτωση που το νερό περνούσε από το λάρυγγα του μωρού, δεν θα κατάφερνε να μπει στους πνεύμονες, επειδή τη στιγμή της γέννησης είναι γεμάτοι με αμνιακό υγρό το οποίο έχει μεγαλύτερη πυκνότητα από το νερό και δεν θα του επέτρεπε την είσοδο.

… είναι πραγματικά ασφαλής η γέννα στο νερό;

Το ότι επιλέξατε να γεννήσετε σε ένα χώρο πιο φιλικό και χαλαρωτικό από ό,τι είναι συνήθως μια αίθουσα τοκετού, δεν σημαίνει ότι θα στερηθείτε την απαραίτητη ιατρική παρακολούθηση. Τα μαιευτήρια όπου εφαρμόζεται η συγκεκριμένη μέθοδος συνεργάζονται με ειδικευμένο προσωπικό (μαίες και γυναικολόγους) και διαθέτουν τα απαραίτητα όργανα παρακολούθησης τόσο της μητέρας όσο και του μωρού, αλλά και τον αναγκαίο ιατρικό εξοπλισμό για να αντιμετωπίσουν οποιαδήποτε -επείγουσα ή μη- κατάσταση.

Με τη συνεργασία των δρ. Λεωνίδα Δ. Παπαδόπουλου (μαιευτήρας-χειρουργός-γυναικολόγος) και Μαρίας Ζάρκου (μαία).