«Το μόνο πράγμα που μετρά στη ζωή είναι η διαίσθηση», έλεγε ο Άλμπερτ Αϊνστάιν. Οι «παλιοί» βρίσκονταν σε απευθείας σύνδεση με τη διαίσθησή τους, τη χρησιμοποιούσαν ως εργαλείο δουλειάς, εντοπίζοντας μηνύματά της στα σύννεφα ή στο πέταγμα των πουλιών. Αλλά σήμερα μόνο τα παιδιά, οι μποέμ και οι καλλιτέχνες συνδέονται άμεσα μαζί της. Εμείς οι «υπόλοιποι ενήλικοι» προτιμάμε την λογική. «Η διαίσθηση κάνει έξαλλους του ενήλικες», υποστήριζε σε άρθρο του στην Guardian, ο μεγάλος ψυχαναλυτής και συγγραφέας Άνταμ Φίλιπς. «Δεν υποτάσσεται στον έλεγχό μας, έρχεται απρόσκλητη στη συνείδηση και στον πόθο μας για κάτι στο οποίο δεν μπορούμε να υπολογίζουμε, κάνουμε ό,τι μπορούμε για να το καταστρέψουμε».
«Πάντοτε να εμπιστεύεσαι το ένστικτο του παιδιού σου»…
…λέει η Judy Ford, συγγραφέας του βιβλίου Wonderful ways to love a child (Conari press, 1995). Τα παιδιά είναι από τη φύση τους πνευματικά όντα κι αν τους δώσεις την προσοχή σου μπορούν να σου μιλήσουν για τις λεπτές και αδιόρατες ενέργειες μιας άλλης διάστασης. Είτε πιστεύουμε στην ύπαρξη αυτής της διάστασης είτε όχι, κάποιες φορές οι πληροφορίες τους είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσες. Τα μικρά παιδιά είναι πολύ καλά συντονισμένα με τη διαίσθησή τους, επειδή δεν έχουν ακόμα βυθιστεί μέσα στην «πραγματικότητα» και συχνά ακούν και βλέπουν πράγματα που εμάς μας διαφεύγουν. Μέχρι τα έξι τους χρόνια περίπου είναι εναρμονισμένα με τον πνευματικό κόσμο και με πράγματα αθέατα και ανείπωτα. Συνήθως χάνουν την επαφή τους μ΄ αυτά μόλις αρχίσουν το σχολείο και εκτεθούν στον παραδοσιακό τρόπο σκέψης και στις λογικές διεργασίες. Μερικές φορές απλά και μόνο βλέποντας κάποιον μπορεί ένα παιδί να αρχίσει να κλαίει δυνατά. Απομακρύνεται για να τον αποφύγει και παρόλο που δεν μπορεί να εξηγήσει με λόγια το γιατί, νιώθει την ενέργεια που εκπέμπει αυτό το άτομο και θέλει να κρατηθεί μακριά.
Ποια παιδιά έχουν το χάρισμα;
Σύμφωνα με τους ψυχολόγους, όλα τα παιδιά έχουν από τη φύση τους μεγάλη διαίσθηση. Από την πρώτη στιγμή που έρχονται στον κόσμο ως βρέφη, βασίζονται αυτόματα στην έκτη τους αίσθηση για να προστατευτούν αλλά και για να επικοινωνήσουν με τους ανθρώπους γύρω τους. Αυτό δεν είναι κάτι που προκαλούν από μόνα τους, αλλά έρχεται αυθόρμητα. Όπως τα ζώα, έτσι και αυτά στηρίζονται σε αυτές τις πρωτόγονες εντυπώσεις για την καθημερινή τους επιβίωση, μέχρι να αρχίσουν να αναπτύσσονται οι γλωσσικές, νοητικές και κοινωνικές τους ικανότητες. Υπάρχουν εκατομμύρια απόλυτα φυσιολογικά παιδιά με διαίσθηση που βλέπουμε καθημερινά να παίζουν, να κοιμούνται, να ονειρεύονται όπως όλοι οι άλλοι άνθρωποι. Μπορεί να είναι φτωχά ή πλούσια, ψηλά ή κοντά, αγόρια ή κορίτσια. Η έκτη αίσθηση δεν κάνει διακρίσεις και είναι κάτι τόσο φυσικό για τα παιδιά, όπως είναι η ικανότητα να αγαπάνε, να μαθαίνουν και να αναπνέουν. Πώς εκφράζεται αυτή η ικανότητα; Σίγουρα θα έχετε ακούσει να λένε ότι τα παιδιά μπορούν να αισθανθούν πότε ο γονιός τους είναι θυμωμένος, αγχωμένος ή στεναχωρημένος. Πολλοί ειδικοί υποστηρίζουν ότι αυτό είναι αλήθεια. Μάλιστα, πολλές παραψυχολογικές μελέτες έχουν φέρει στην επιφάνεια πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία όσον αφορά τη διαίσθηση στα παιδιά. Έχει αναφερθεί για παράδειγμα ότι εάν βάλει κάποιος ένα παιδί στο ίδιο δωμάτιο με έναν ενήλικα που αισθάνεται κουρασμένος ή στρεσαρισμένος αλλά φυσικά δεν το δείχνει, τότε το παιδί θα αρχίσει να αντιδρά περίεργα και θα φαίνεται αναστατωμένο, ευέξαπτο και νευρικό χωρίς να υπάρχει προφανής λόγος. Σε τι βοηθάει τα παιδιά η διαίσθηση;
Σύμφωνα με τον ερευνητή Amitai Shenhav, του τμήματος ψυχολογίας του πανεπιστημίου του Harvard, το να είσαι σε θέση να παίρνεις γρήγορες, διαισθητικές αποφάσεις, μπορεί να σου δώσει μεγάλη δύναμη στην καθημερινή ζωή. Η δε ικανότητα του εγκεφάλου να παραβλέπει όλα τα (λογικά) δεδομένα που έχει στη διάθεσή του για να δώσει μια αυτόματη, διαισθητική απάντηση, μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά χρήσιμη. Επίσης σύμφωνα με τον Γκερντ Γκιγκερέντσερ, διευθυντή του Κέντρου Ανθρώπινης Ανάπτυξης του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ στο Βερολίνο, αν εμείς οι άνθρωποι ξέραμε να ακούμε αυτή τη φωνή που τόσο συχνά «μιλάει» μέσα μας, θα ήμασταν πιο πολύ πιο ευτυχισμένοι. Ο γερμανός καθηγητής που έχει αφιερώσει εδώ και δεκαετίες τις μελέτες του στη διερεύνηση αυτού που στην καθομιλουμένη ονομάζουμε «ένστικτο» ή «διαίσθηση» έχει να κάνει με την έννοια αρετή, και η αρετή δημιουργεί συναισθηματικά ευφυείς και κοινωνικά ευαίσθητους ανθρώπους. Επίσης το ένστικτο, μας είναι ιδιαίτερα απαραίτητο τώρα, σε μια εποχή που δεχόμαστε αδιάκοπα πλήθος ερεθισμάτων και πληροφοριών, τις οποίες είναι αδύνατο να επεξεργαστούμε αναλυτικά και οι οποίες, αντί να ενισχύουν, μάλλον αποδυναμώνουν και υποσκάπτουν την ικανότητα λήψης αποφάσεων. Χωρίς τη διαισθητική γνώση, θα μας ήταν πάρα πολύ δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να εκτιμήσουμε και να σταθμίσουμε τις πληροφορίες μας, να διαμορφώσουμε τελικά μια άποψη που να ανταποκρίνεται πραγματικά στις ανάγκες, τις επιθυμίες και τις αντιλήψεις μας.
Πώς να το αντιμετωπίσω;
Η Catherine Crawford, οικογενειακή σύμβουλος και συγγραφέας του βιβλίου The Highly Intuitive Child: A Guide to Understanding and Parenting Unusually Sensitive and Empathic Children (Hunter House, 2009), μας λέει πώς να αντιμετωπίσουμε ένα διαισθητικό παιδί
Κρατήστε μια θετική στάση: Τα παιδιά με δυνατή διαίσθηση κάποια στιγμή τρομάζουν τους γονείς τους. Κάποιες φορές τρομάζουν και τα ίδια. Ανάλογα με την περίσταση, ζητήστε του να σας μιλήσει, ή δείξτε μια πιο διακριτική συμπεριφορά. Το να υπερπροσταστεύεις, ένα διαισθητικό παιδί ή να του απαγορεύεις μάλλον δεν το βοηθάς.
Υποστηρίξτε το. Η αγάπη και η υποστήριξη είναι τα μεγαλύτερα δώρα που μπορεί να κάνεις σε ένα διαισθητικό παιδί