Αν είστε λάτρης των εναλλακτικών θεραπειών και των βοτάνων, αυτό που θα πρέπει να μάθετε από τους πρώτους κιόλας μήνες της εγκυμοσύνης σας είναι πως τα βότανα μπορεί να θεωρούνται αθώα, μην ξεχνάτε, όμως, πως είναι και φάρμακα, γι’ αυτό η χρήση τους πρέπει να γίνεται με τη συμβουλή του γιατρού σας. Όπως δεν θα χρησιμοποιούσατε κάποιες φαρμακευτικές ουσίες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του θηλασμού, έτσι πρέπει να είστε το ίδιο προσεκτικές και με τη χρήση βοτάνων. Εξαιτίας της έλλειψης τεστ ασφαλείας και των μη πιστοποιημένων συστατικών, οι έγκυοι και οι γυναίκες που θηλάζουν θα πρέπει να προσέχουν όταν χρησιμοποιούν τσάι από μείγμα βοτάνων ή άλλα παρόμοια προϊόντα. Μερικά βότανα περιέχουν ισχυρά, ενεργά συστατικά. Άλλα μπορεί να είναι τοξικά ή απειλητικά για την υγεία. Αν και τα περισσότερα προϊόντα βοτάνων πωλούνται ως συμπληρωματικά τροφίμων, δεν έχουν αυστηρές προδιαγραφές όπως τα φαρμακευτικά προϊόντα. Αυτό σημαίνει ότι κάποια βότανα και βοτανικά συμπληρώματα μπορεί και να μην έχουν ελεγχθεί για την ασφάλεια της χρήσης τους και την «αγνότητά» τους. Κάποια προϊόντα από βότανα μπορεί να περιέχουν αλλεργιογόνα συστατικά, όπως γύρη ή μούχλα. Αν είστε, λοιπόν, αλλεργικές, και πάλι προσοχή στη χρήση.
Βότανα που μπορούμε να χρησιμοποιούμε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης
Τζίντζερ (πιπερόριζα) και βαλλωτή, για τη ναυτία: Το τζίντζερ (πιπερόριζα) πράγματι μπορεί να ηρεμήσει το στομάχι και να σταματήσει τις ναυτίες της εγκυμοσύνης. Χάρη στις ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητές του, εμποδίζει την επίδραση της σεροτονίνης -χημική ουσία που παράγεται από τον εγκέφαλο και από το στομάχι κάθε φορά που εμφανίζεται ναυτία-, καθώς και την παραγωγή ελευθέρων ριζών. Κυκλοφορεί σε κάψουλες, σκόνη, έγχυμα ή βάμμα. Γενικά, πάντως, αποφύγετέ το τουλάχιστον δύο εβδομάδες πριν γεννήσετε, και εντελώς αν έχετε προγραμματίσει καισαρική.
Σεντέλα, μύρτιλο και τζίνγκο μπιλόμπα, για πρησμένα πόδια: Πρήξιμο, βάρος και διαστολή των τριχοειδών αγγείων είναι τα πιο συνηθισμένα προβλήματα. Η μήτρα, της οποίας ο όγκος αυξάνεται συνεχώς, πιέζει τις φλέβες των ποδιών εμποδίζοντας την επιστροφή του αίματος στην καρδιά. Λόγω των ορμονικών αλλαγών που συντελούνται στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, οι φλέβες γίνονται πιο αδύναμες και σπάνε ευκολότερα. Για να ανακουφιστείτε, κρατήστε για λίγο ανασηκωμένα τα πόδια σας και πίνετε πολύ νερό για να αποφύγετε την κατακράτηση υγρών.
Τζίνγκο μπιλόμπα, ανανάς, και σημύδα, για την κυτταρίτιδα: Τα προβλήματα του κυκλοφορικού συστήματος που εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, επιδεινώνουν το πρόβλημα της κυτταρίτιδας. Ευεργετικά είναι τα εκχυλίσματα των παραπάνω φυτών, που βοηθούν στην αποβολή των υγρών και των άχρηστων ουσιών. Τα συστατικά αυτά περιέχονται σε φυσικά σκευάσματα με τη μορφή κρέμας, τζελ, σπρέι.
Σκόνη φτελιάς ή ρίζα δεντρομολόχας, για τις καούρες.
Ανθόνερο, τριαντάφυλλο, μελισσόχορτο και πορτοκάλι, για την αφυδάτωση.
Αμυγδαλέλαιο και έλαιο αβοκάντο, για τη χαλάρωση: Έχουν ήπια δράση, κι έτσι μπορούν να χρησιμοποιούνται καθημερινά, ακόμη και σε ευαίσθητες περιοχές, όπως το στήθος.
Φύλλα κόκκινης σμεουριάς: Μαλακώνουν τον τράχηλο.
Τσουκνίδα: Δυναμώνει το αίμα.
Βότανα (και μπαχαρικά) που θα πρέπει να αποφεύγουμε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης
Γερμανικό χαμομήλι: Σε μεγάλες ποσότητες μπορεί να προκαλέσει αλλεργικές αντιδράσεις ή και αϋπνίες, παρόλο που είναι γνωστό για τις καταπραϋντικές του ιδιότητες.
Τσίλι: Σε μεγάλη ποσότητα μπορεί να προκαλέσει διάρροιες.
Εχινάκεια: Σε μικρές δόσεις είναι ασφαλής, αλλά αποφύγετε να τη χρησιμοποιήσετε πάνω από μία εβδομάδα συνεχόμενα.
Δίκταμο ή αλλιώς σπαθάρι: Στην αρχαιότητα, το χρησιμοποιούσε ο Ιπποκράτης ως εκτρωτικό, κατά συνέπεια είναι εξαιρετικά επικίνδυνο, ειδικά στην πρώτη φάση της εγκυμοσύνης.
Αλόη: Έχει εκτρωτικές ικανότητες, γνωστές στη Φαρμακευτική.
Άνηθος: Ενώ ρυθμίζει την έμμηνο ρύση, απαγορεύεται στην εγκυμοσύνη.
Αντράκλα: Η χρήση της γνωστής σε όλους μας γλιστρίδας πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Μαϊντανός & ρίγανη: Πρέπει να χρησιμοποιούνται σε πολύ μικρές ποσότητες.
Κάρδαμο, δεντρολίβανο, κανέλα, κρόκος, λυγαριά, γλυκόριζα, λουίζα, καλέντουλα, μανδραγόρας, φλισκούνι, φασκόμηλο, μαύρα και μπλε μούρα.
Διατροφικά βοηθήματα στο θηλασμό
Κάποια βότανα περιέχουν φυτικές ουσίες που προάγουν την παραγωγή γάλακτος, οπότε και βοηθούν κατά πολύ στο θηλασμό, άλλα πάλι είναι εντελώς απαγορευτικά.
Τα βοηθητικά
Μάραθος, τριγονέλλα, βασιλικός, κύμινο και σκόνη γλυκάνισου: Προάγουν την παραγωγή γάλακτος.
Τσουκνίδα και πικραλίδα: Μπορούν να μειώσουν οιδήματα που δημιουργούνται στην επιλόχειο περίοδο. Βοηθητικά για την καταπολέμηση του οιδήματος είναι το σπανάκι, η ρόκα, το σέσκουλο, το λάχανο και το ραδίκι.
Τα επικίνδυνα
Χαμομήλι, δυόσμος, φασκόμηλο και αγράμπελη είναι απαγορευτικά στο θηλασμό, γιατί σταματούν το γάλα.
Με τη συνεργασία της Μάγιας Μαυράκη (ειδικός στην κινέζικη βοτανολογία).