Είναι πάντα ο αρχηγός της ομάδας, έχει άποψη και την υποστηρίζει σθεναρά; Τότε το παιδί σας είναι γεννημένος ηγέτης. Αναγνωρίστε τις συμπεριφορές που καθορίζουν το αρχηγικό του προφίλ.
Ηγέτης από κούνια;
Στην βρεφική ή την πρώτη νηπιακή ηλικία δεν μπορεί κανείς να μιλήσει για αρχηγική συμπεριφορά αλλά για ταμπεραμέντο. Το ταμπεραμέντο είναι αυτό που διαμορφώνει την προσωπικότητα του παιδιού και έχει να κάνει με τη φυσική του τάση να ανταποκρίνεται στο περιβάλλον και στους ανθρώπους που το περιβάλλουν. Κάθε μωρό έχει διαφορετικό ταμπεραμέντο: άλλα είναι τολμηρά και άλλα ήσυχα, κάποια θέλουν πολύ ενθάρρυνση, άλλα πάλι από τη φύση τους τολμηρά. Όμως από μόνο του το ταμπεραμέντο δεν καθορίζει το πώς θα εξελιχθεί ένα παιδί. Όπως μας διαβεβαιώνουν οι ειδικοί ένα από τα λάθη που συχνά κάνουν οι γονείς είναι ότι βιάζονται να «χαρακτηρίσουν» το παιδί τους αρχηγό και να του συμπεριφέρονται από νωρίς έτσι ώστε εκείνο να μην έχει περιθώρια επιλογής. Στη νηπιακή ηλικία (μετά τα 2-3 έτη) συνήθως ο χαρακτήρας του παιδιού αρχίζει να διαφαίνεται. Και αυτό γιατί τα παιδιά αρχίζουν να κοινωνικοποιούνται μέσω του παιχνιδιού τους με άλλα παιδιά. Τότε είναι που κάποια παιδιά αρχίζουν να δείχνουν τις αρχηγικές τους τάσεις, δίνοντας οδηγίες σε άλλα παιδάκια.
Πώς ξεχωρίζει ο αρχηγός; Έχει άποψη για τα πάντα και επιμένει σε αυτήν. Ακόμα κι αν είναι προφανές ότι κάνει λάθος, πάντα χρειάζονται επιχειρήματα για να το αποδεχτεί. Του αρέσει να θέτει τους κανόνες του παιχνιδιού, να είναι ο αρχηγός της ομάδας και να συντονίζει τη λειτουργία της. Συνήθως θέλει να κερδίζει, να ξεχωρίζει από το πλήθος και να παίρνει τα εύσημα.
Τι να κάνετε
Αφήστε το να αναπτύξει τις ηγετικές ικανότητές του. Δώστε του επιλογές και αρμοδιότητες, όπως για παράδειγμα να αποφασίσει μόνο του για το «θέμα» που θα έχει το πάρτι ή η διακόσμηση του δωματίου του.
Αλλά προσοχή!
Όσο θετικό είναι να γνωρίζει ότι υπολογίζετε στη γνώμη και τη βοήθειά του, άλλο τόσο σημαντικό είναι να ξέρει πως σε ό,τι αφορά κάποια βασικά θέματα το «αφεντικό» είστε εσείς. Προσπαθήστε να μη μετατραπεί το παιδί σε «αφεντικό» που υπερεκτιμά τον εαυτό του, τόσο στο σπίτι όσο και στο σχολείο του. Βοηθήστε το να μάθει ότι ένας αρχηγός υπακούει πάντα στους κανόνες και σέβεται τους άλλους, ώστε να μην απομονωθεί από τις παρέες των συνομηλίκων του. Όσο ικανός κι αν είναι ένας ηγέτης, είναι μισός χωρίς μια καλή ομάδα στο πλευρό του.
Πώς θα γίνει αρχηγός; Αν διαβλέπετε κάποιες αρχηγικές του ικανότητες και θέλετε να τις αναπτύξετε εστιάστε στα εξής: Βοηθήστε το να αναπτύξει τις επικοινωνιακές του ικανότητες. Να θυμάστε ότι όλοι οι καλοί ηγέτες έχουν και επικοινωνιακό ταλέντο. Και βέβαια στο να γίνει καλός σε αυτό θα τον βοηθήσει το να μάθει να διαβάζει και να μιλάει σωστά. Επίσης σημαντική είναι και η ικανότητά του να ακούει. Σε αυτό μπορείτε να το βοηθήσετε ενθαρρύνοντας τον διάλογο. Η διαδικασία του να ρωτάτε και να απαντάει είναι ένα καλός τρόπος να μάθει το παιδί να επικοινωνεί. Ενθαρρύνετε την ανεξαρτητοποίησή του, πάντα μέσα στα όρια της ασφάλειας. Αν το παιδί σας λέει ότι μπορεί να κάνει κάτι μόνο του μην το αποτρέψετε εκτός αν θέτει τον εαυτό του σε κίνδυνο. Πολλές φορές η προσπάθεια έχει μεγαλύτερη αξία από το αποτέλεσμα γι’ αυτό επαινέστε το και μόνο για την προσπάθεια. Επίσης ενθαρρύνετε την ανεξαρτησία μέσα από το δημιουργικό παιχνίδι. Ιδανικά είναι τα παιχνίδια που αναπτύσσουν τη φαντασία όπως τα τουβλάκια, ή τα παιχνίδια με ερωτήσεις και απαντήσεις. Εμφυσήστε του αυτοπεποίθηση. Βασικό χαρακτηριστικό ενός καλού αρχηγού είναι να πιστεύει στον εαυτό του. Κάθε φορά που το παιδί σας πετυχαίνει κάτι επαινέστε το ( χωρίς υπερβολές), είτε πρόκειται για δύο τουβλάκια που έβαλε σωστά είτε γιατί έμαθε να δένει τα παπούτσια του. Τα μικρά πράγματα που κάθε παιδί καταφέρνει έχουν μεγάλη σημασία για εκείνο ακόμη κι αν στα μάτια σας δεν φαίνονται σημαντικά! Διδάξτε του την οργανωτικότητα. Η οργάνωση είναι βασική αρχή για την επίτευξη στόχων. Η οργάνωση στον τρόπο που διαβάζουν και το σύστημα θα τα βοηθήσει να εξοικονομούν χρόνο αλλά και να είναι αποτελεσματικά σε ό,τι κάνουν. Έτσι τα παιδιά μαθαίνουν εκτός από το να αποφασίζουν, να λύνουν προβλήματα αλλά και να λειτουργούν με βάση ένα χρονοδιάγραμμα. Αποφύγετε τις συγκρίσεις. Βασική αρχή για την αυτοπεποίθηση ενός παιδιού αλλά και για την καλύτερη ανάπτυξη των πτυχών του χαρακτήρα του είναι να μην το συγκρίνετε με άλλα παιδιά και πολύ περισσότερο με τα αδέλφια του. Με αυτόν τον τρόπο το βάζετε σε διαδικασία να νιώθει μειονεκτικά, χαρακτηριστικά διόλου αρχηγικά! Μάθετε στο παιδί σας ότι ένας καλός ηγέτης μπορεί να γίνει και καλός ακόλουθος όταν οι περιστάσεις το απαιτούν. Αντί δηλαδή το μικρό σας να προσπαθεί με τη βία να επιβάλει το παιχνίδι που θα παίξει με άλλα παιδάκια εξηγήστε του ότι για μια φορά καλό είναι να ακολουθήσει και τις ιδέες των άλλων παιδιών για να διασκεδάσει. Εξηγήστε του ότι ένας ηγέτης οφείλει να συνεργάζεται Και κυρίως να συνυπάρχει με τα άλλα παιδιά.
Δώστε στο παιδί σας αγάπη και ένα σταθερό περιβάλλον. Ένα παιδί που μεγαλώνει χωρίς συναισθηματικά κενά και ανασφάλειες, και έχει λάβει αγάπη, έχει όλες τις προϋποθέσεις να γίνει ένας δυναμικός ενήλικας.