1. «Θα φορέσεις αυτό που σου είπα»
Η περίσταση: Είστε καλεσμένοι σε τραπέζι για την ονομαστική γιορτή της υπερήλικης θείας σας και θα θέλατε να εμφανιστείτε περιποιημένοι και κομψοί, σαν την οικογένεια Φον Τραπ από τη «Μελωδία της Ευτυχίας». Όμως, ο δίχρονος γιος σας επιμένει να φορέσει την μπλούζα με το Spiderman (μαζί με την κάπα που τη συνοδεύει).
Τι να κάνετε: Απλά φροντίστε το προηγούμενο βράδυ να αφαιρέσετε από τα συρτάρια και τα ντουλάπια του όσα ρούχα θεωρείτε ακατάλληλα για την περίσταση, αφήνοντας μόνο δύο-τρεις επιλογές της προτίμησής σας. Εάν τα αναζητήσει, πείτε ότι είναι στο πλυντήριο.
2. «Καθάρισε το δωμάτιό σου»
Η περίσταση: Μετά από μια μέρα εξαντλητικού παιχνιδιού με τα πιτσιρίκια της γειτονιάς, το παιδικό δωμάτιο μοιάζει βομβαρδισμένο. Και φυσικά, θα θέλατε ο βασικός υπεύθυνος αυτού του χάους να βάλει ένα χεράκι για την αποκατάστασή του.
Τι να κάνετε: Το κόλπο είναι να βάλετε το παιδί να τακτοποιήσει, χωρίς να χρειαστεί να γκρινιάξετε. Απλά πείτε του ήρεμα και αποφασιστικά ότι υπάρχει ένα λογικό χρονικό περιθώριο για να τακτοποιήσει και, στη συνέχεια, εσείς θα αναλάβετε την ηλεκτρική σκούπα, η οποία θα εξαφανίσει όσα παιχνίδια δεν βρίσκονται στη θέση τους!
3. «Πρέπει να κοιμηθείς νωρίς»
Η περίσταση: Την επόμενη μέρα θα πρέπει να ξυπνήσει νωρίς, και ξέρετε ότι, εάν δεν έχει προλάβει να κοιμηθεί αρκετά, θα είναι όλο γκρίνια. Επιπλέον, δεν θα σας κακόπεφτε εάν πήγαινε επιτέλους μία φορά νωρίς στο κρεβάτι του, ώστε να έχετε κι εσείς λίγο χρόνο για τον εαυτό σας μέχρι να κοιμηθείτε.
Τι να κάνετε: Χωρίς να σας πάρει είδηση, γυρίστε τα ρολόγια του σπιτιού μία ώρα μπροστά. Μετά, σε ανύποπτο χρόνο, πείτε του πως η ώρα πέρασε και για επιβεβαίωση, στείλτε το να κοιτάξει μόνο του στο ρολόι της κουζίνας.
4. «Προχώρα επιτέλους»
Η περίσταση: Εσείς, φορτωμένη με τις σακούλες του σουπερμάρκετ, περιμένετε εδώ και ώρες στην εξώπορτα της εισόδου πίσω από τα παιδιά σας, που τώρα βρήκαν την ώρα να παίξουν, να τσακωθούν ή να δηλώσουν την επιθυμία τους να μην επιστρέψετε στο σπίτι, αλλά να κάνετε μια στάση στη γειτόνισσα για να παίξουν με τα δικά της παιδιά.
Τι να κάνετε: Απλά βάλτε μια δυνατή, χαρούμενη φωνή: «Ο τελευταίος που θα φτάσει στην πόρτα του σπιτιού είναι ένας μαλλιαρός ιπποπόταμος!». Η επιτυχία είναι σίγουρη και το μοναδικό μειονέκτημα της μεθόδου είναι ότι θα πρέπει να ανεχτείτε να σας αποκαλούν «μαλλιαρό ιπποπόταμο» για την επόμενη ώρα.
5. «Βάλε τα ρούχα σου»
Η περίσταση: Θεωρείτε ότι το παιδί είναι πια αρκετά μεγάλο για να ντύνεται μόνο του, εκείνο όμως αρνείται ακόμα και να σας βοηθήσει, τεντώνοντας τα χέρια του όταν το ντύνετε εσείς.
Τι να κάνετε: Στο βιβλίο «Tidy Your Room» (Μάζεψε το δωμάτιό σου), η Τζέιν Μπίντερ προτείνει διάφορα κόλπα για να κάνετε τα παιδιά να ασχοληθούν με διαδικασίες τις οποίες θεωρούν βαρετές ή κουραστικές. Ανάμεσά τους αναφέρεται αυτό το πρωτότυπο τρικ για το ντύσιμο: Σταθείτε κοντά στο παιδί σας και αρχίστε να λέτε με τραγουδιστή φωνή το όνομα του ρούχου που έχει σειρά να φορεθεί: «Μπλούζα, μπλούζα, μπλούζα – κάλτσα, κάλτσα, κάλτσα» κλπ. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το ρυθμό από οποιοδήποτε παιδικό ή μη τραγούδι σάς έρθει στο μυαλό, αρκεί να το κάνετε να φαίνεται διασκεδαστικό.
6. «Πρέπει να κάνεις μπάνιο»
Η περίσταση: Κάθε φορά που έρχεται η ώρα να κάνει μπάνιο, το παιδί σας κλαίει και τσιρίζει τινάζοντας πόδια και χέρια, ώστε να σας εμποδίσει στην προσπάθειά σας να το βάλετε -έστω και με καταναγκασμό- στην μπανιέρα.
Τι να κάνετε: Αντί να του ζητήσετε να κάνει μπάνιο, ζητήστε του να σας βοηθήσει να καθαρίσετε το μπάνιο! Το πιθανότερο είναι ότι θα δεχτεί με χαρά, αφού οι δουλειές που περιλαμβάνουν νερό και σαπουνάδες ενθουσιάζουν ακόμα και τα παιδιά που απεχθάνονται να τα πλένουν. Δώστε του ένα σφουγγάρι για να καθαρίσει την μπανιέρα και περιμένετε να βρέξει τα ρούχα του (κάτι που θα συμβεί οπωσδήποτε) για να του προτείνετε να τα βγάλει. Τα υπόλοιπα θέλουμε να πιστεύουμε ότι θα είναι πια πιο εύκολα!
Μερικές ακόμα ιδέες που έχουν αποτέλεσμα σε κάθε «οικογενειακό δράμα»
Αν και δεν είναι σωστό να το παραδεχόμαστε, μερικές φορές η «κλασική» δωροδοκία είναι ό,τι χρειάζονται τα παιδιά μας για να συνεργαστούν. Για παράδειγμα, πάρτε μαζί σας ένα σακουλάκι με διάφορα γλυκίσματα, όταν πάτε στον παιδίατρο για εμβόλιο, ώστε εκείνος να έχει το χρόνο να κάνει τη δουλειά του ανενόχλητος όσο εκείνα θα αναρωτιούνται ποιο από όλα να επιλέξουν».
Ο αντιπερισπασμός είναι μια πρώτης τάξης τακτική, όταν θέλουμε να στρέψουμε την προσοχή ενός παιδιού μακριά από κάτι που του προκαλεί εκνευρισμό και ένταση. Για παράδειγμα, εάν τα αδερφάκια τσακώνονται, αντί να επέμβετε αναζητώντας τον «ένοχο», απλά πείτε τους: «Κοιτάξτε αυτό το κάστρο/παζλ/αυτοκινητάκι», σαν να το βλέπατε για πρώτη φορά. Οι πιθανότητες είναι ότι θα σας ακολουθήσουν στην εξερεύνηση του παιχνιδιού.
Τα περισσότερα προβλήματα με τα παιδιά ξεκινούν από το γεγονός ότι κανένα τους δεν θέλει να χάνει ή να νιώθει ότι περνάει το δικό σας και όχι το δικό του. Για να το λύσετε, φροντίστε να διατυπώσετε το αίτημά σας με τρόπο ώστε να νιώθει ότι έχει τον έλεγχο ή το δικαίωμα της επιλογής. Για παράδειγμα, εάν δεν θέλει να φάει, πείτε του ότι μπορεί να διαλέξει μόνο του σερβίτσιο ή ζητήστε του να αποφασίσει εάν θα φάει πριν ή μετά το μπάνιο.
Επιβραβεύετέ το κάθε φορά που συνεργάζεται μαζί σας ή είναι υπάκουο. Τα παιδιά θέλουν να ευχαριστούν τους γονείς και είναι πιο πιθανό να κάνουν κάτι, όταν ξέρουν ότι θα τα επαινέσετε μετά. Ακόμα κι όταν ένα παιδί δοκιμάζει τις αντοχές σας, στην πραγματικότητα αυτό που κάνει είναι να αναζητά την προσοχή, την επιβεβαίωση και την αλληλεπίδραση μαζί σας.
Δώστε το καλό παράδειγμα. Εάν θέλετε το παιδί σας να τρώει λαχανικά, θα πρέπει να σας βλέπει να απολαμβάνετε τη σαλάτα σας. Αν θέλετε να καθαρίζει το δωμάτιό του, θα πρέπει το δικό σας να είναι πάντα τακτοποιημένο. Αν θέλετε να μιλάει ευγενικά, να είναι συνεπές στις υποχρεώσεις του ή να μοιράζεται τα πράγματά του, θα πρέπει να είστε το ζωντανό παράδειγμα που θα ακολουθήσει.
Με τη συνεργασία της Νέλλης Θεοδοσίου (παιδοψυχολόγος).