Παιδικός αυνανισμός: Σπάστε τα ταμπού

Μια από τις πιο συναρπαστικές ανακαλύψεις του παιδιού από τα πρώτα κιόλας χρόνια της ζωής του, είναι τα γεννητικά του όργανα και η ευχαρίστηση που απορρέει από την ενασχόληση με αυτά, πάντα στο πλαίσιο της παιδικής σεξουαλικότητας που διαφέρει από την σεξουαλικότητα των εφήβων και των ενηλίκων. Αφού το παιδί έχει αποκτήσει πλέον τον έλεγχο των σφιγκτήρων και έχει αποχαιρετήσει την πάνα, είναι φυσικό η περιέργεια γι’ αυτό το μέρος του σώματός του να εκδηλωθεί: ήρθε λοιπόν η στιγμή που το μικρό έχει στην «διάθεση» τα γεννητικά του όργανα, για να τα εξετάσει. Έτσι, η ανακάλυψη του κόσμου συνεχίζεται και φτάνει στο σώμα, το οποίο αποτελεί και το πρώτο όριο ανάμεσα στον εξωτερικό και τον εσωτερικό κόσμο. Το οξύμωρο της υπόθεσης είναι ότι ενώ για οτιδήποτε άλλο δείξει περιέργεια το παιδί οι γονείς είναι περήφανοι, σε αυτήν την περίπτωση προκαλείται πάντα μια σχετική αμηχανία. Πόσο μάλλον που το παιδί σ’ αυτήν την ηλικία δεν περιορίζεται στο ν’ ανακαλύψει τα γεννητικά του όργανα, αλλά πειραματίζεται για πρώτη φορά με την δυνατότητα να προκαλεί στον εαυτό του ευχαρίστηση. Και τότε τα ερωτηματικά αρχίζουν να βασανίζουν τη μαμά και τον μπαμπά. Να παραστήσουν ότι δεν τρέχει τίποτα; Ή να το εμποδίσουν με λιγότερο ή αυστηρότερο τρόπο; Μία αυθόρμητη κίνηση Τα παιδιά βιώνουν από πολύ μικρή ηλικία ερεθίσματα ευχαρίστησης που μπορεί να προέρχονται από το σώμα τους, ενώ παράλληλα συχνά προσπορίζουν ικανοποίηση από αυτό. Τα βρέφη πιάνουν τις πατούσες τους, την κοιλιά τους, το χέρια τους. Προσπαθούν να ορίσουν την εικόνα του εαυτού τους και πώς αυτή βιώνεται μέσα από τις αισθήσεις τους. Προσπαθώντας το παιδί να μάθει το σώμα του, ανακαλύπτει και τα γεννητικά του όργανα και την ευχαρίστηση που αντλεί με το να τα αγγίζει και να τα χαϊδεύει. Συνήθως μετά τον πρώτο ενάμιση χρόνο της ηλικίας του, παρατηρείται η την παρουσία των πρώτων αντανακλαστικών στύσεων στο αγοράκι, κάτι βέβαια που εξαρτάται από τη γενικότερη ωρίμανση του νευρικού συστήματος και των αντανακλαστικών του, με μικρές χρονικές αποκλίσεις από παιδί σε παιδί.  Έτσι, εμείς οι  γονείς δεν θα αργήσουμε να έρθουμε αντιμέτωποι με ένα θέαμα που τις περισσότερες φορές μας φέρνει σε αμηχανία και δεν ξέρουμε πώς να το αντιμετωπίσουμε: το παιδάκι μας να χαϊδεύει ενίοτε σε κοινή θέα τα γεννητικά του όργανα ή να τρίβεται σε κάποιο έπιπλο του σπιτιού. Ο παιδικός αυνανισμός είναι μια φυσική κίνηση, μια νέα πηγή ευχαρίστησης μετά την παρόρμηση του παιδιού να βάζει τα πάντα στο στόμα. Και έτσι οφείλουμε να το βλέπουμε και εμείς οι γονείς,  να τον αποδεχτούμε  με φυσικότητα, χωρίς να του προσδίδουμε ιδιαίτερη αξία. Η παιδική σεξουαλικότητα, η οποία εκδηλώνεται με αυτές τις πρώτες μορφές αυτοερωτισμού, ακολουθεί μια φυσική διαδρομή και ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο δεν χρειάζονται παρεμβάσεις, οι οποίες συχνά αποδεικνύονται όχι μόνο άσκοπες αλλά και επιζήμιες. Εξάλλου ο αυνανισμός ως μια αυτοερωτική πράξη των παιδιών, διαφέρει κατά πολύ από τον αυνανισμό των ενηλίκων. Επομένως, απαγορεύονται αυστηρά οι παρατηρήσεις, οι επιπλήξεις, τα πονηρά νεύματα και τα γελάκια, όπως και κάθε είδους σχετικό σχόλιο αποτρεπτικό ή προτρεπτικό, που άλλοτε επικροτούν, ενώ άλλοτε ντροπιάζουν το παιδί. Και στις δυο περιπτώσεις το αποτέλεσμα μπορεί να είναι αρνητικό. Μα, το κάνει συνέχεια… Όταν όμως ο αυτοερωτισμός αποκτά κεντρικό ρόλο σε σχέση με όλες τις υπόλοιπες δραστηριότητες και το παιδί καταφέρνει να βρίσκει ανακούφιση και σιγουριά κυρίως με τον αυνανισμό, τότε χτυπά το καμπανάκι του συναγερμού. Το ανησυχητικό εδώ δεν είναι τόσο το μέσο με το οποίο εκφράζεται το παιδί-ως μια έκφανση δηλαδή της σεξουαλικότητας του, αλλά η συνεχής προσπάθειά του να ηρεμεί και να αυτοπαρηγορείται. Ίσως το παιδί περνά κάποια συναισθηματική δυσκολία και δεν καταφέρνει να ανοιχτεί στον έξω κόσμο. Τι κάνετε λοιπόν στην περίπτωση αυτή, για να ξεπεράσει ομαλά κι αποτελεσματικά αυτή την κατάσταση; Καλό είναι να μην του απαγορεύσετε με λόγια αυτή την δραστηριότητα, αλλά να του προσφέρετε εναλλακτικές λύσεις. Για παράδειγμα, κινήστε του το ενδιαφέρον για νέα παιχνίδια, νέες φιλίες με συνομήλικα παιδάκια και δείξτε του λίγο περισσότερο στοργή. Ακούστε το , προσπαθήστε να του εμφυσήσετε ασφάλεια και εμπιστοσύνη, ώστε να νιώσει πως μπορεί να απευθυνθεί σε εσάς για ότι και αν του συμβαίνει. Συνήθως αυτά είναι αρκετά για να το βοηθήσετε. Αν όμως, διαπιστώσετε ότι η κατάσταση συνεχίζεται, ίσως θα πρέπει να απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό. Κοίτα τι έχω… Πως όμως πρέπει ν’ αντιδράμε, όταν το παιδί δεν περιορίζεται μόνο στο ν’ αγγίζει τις «επίμαχες ζώνες» του αλλά τις εκθέτει κιόλας με την αυθόρμητη παιδική λογική, σύμφωνα με την οποία μια ωραία ανακάλυψη πρέπει να επιδεικνύεται σε όλους; Εξηγώντας του ότι αυτό είναι ένα προσωπικό παιχνίδι και δεν το επιδεικνύουμε, αλλά ούτε το μοιραζόμαστε με κανέναν ενήλικο, ούτε καν με την μαμά και τον μπαμπά. Γενικά πάντως, πρόκειται για μια παρόρμηση που θα υποχωρήσει μόνη της, συνήθως κατά την έναρξη της περιόδου όπου το παιδάκι θα ασχοληθεί με άλλου τύπου διεγέρσεις και ικανοποιήσεις, όπως αυτές που παίρνει από το παιχνίδι στο σχολείο με τους φίλους του. Και ναι μεν τώρα που είναι πολύ μικρό το παιδί προσπαθεί συχνά να τραβήξει την προσοχή μας ασχολούμενο με τα γεννητικά του όργανα, αλλά λίγο αργότερα θα προσπαθήσει να προκαλέσει το θαυμασμό με άλλους τρόπους που θα έχουν άμεση σχέση με τις συνεχείς σωματικές και διανοητικές του κατακτήσεις. Μια περίοδος απαραίτητη αφού μετά θα ακολουθήσει η κατακλυσμένη πια από ορμές εφηβεία… Με την συνεργασία με της κας Ελεάνας Ελευθερίου (ψυχοθεραπεύτρια – κλινική θεραπεύτρια σεξουαλικών διαταραχών)