Εγκυμοσύνη και χαμηλή πίεση: Γιατί μας συμβαίνει;

Η απότομη πτώση της πίεσης του αίματος είναι ένα πρόβλημα αρκετά συχνό στην εγκυμοσύνη, κυρίως τους πρώτους μήνες, αλλά και όταν κάνει πολλή ζέστη  Γιατί συμβαίνει;  Η πίεση είναι η δύναμη με την οποία το αίμα πιέζει τα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων, αφού η καρδιά τού έχει δώσει την πρώτη «ώθηση» που χρειάζεται για να φτάσει σε όλα τα σημεία του σώματος. Χωρίς την πίεση δεν θα ήταν δυνατή η ίδια η κυκλοφορία του αίματος. Για το λόγο αυτό, όταν η πίεση πέφτει απότομα και απέχει σημαντικά από τις ιδανικές τιμές της (κατά μέσο όρο 80 η μικρή και 120 η μεγάλη), κάποια μέρη του οργανισμού μας κινδυνεύουν να μείνουν με λίγο αίμα και, κατά συνέπεια, με λίγο οξυγόνο. Ο εγκέφαλος, ο οποίος είναι υπερευαίσθητος σε κάθε μείωση αυτού του ζωτικού αερίου, είναι ο πρώτος που υποφέρει από την έλλειψή του και αντιδρά προκαλώντας τη λεγόμενη «υποτασική κρίση», η οποία συνοδεύεται από συμπτώματα όπως η αίσθηση αδυναμίας, η γενική δυσφορία, η ξαφνική αδιαθεσία, η ζαλάδα και το θόλωμα της όρασης. Μπορεί επίσης να προκληθεί λιποθυμία, η οποία στην πραγματικότητα έχει «προστατευτικό» ρόλο για τον οργανισμό. Και αυτό γιατί, όταν το σώμα βρίσκεται ξαπλωμένο ανάσκελα, το αίμα καταφέρνει να φτάσει πιο εύκολα στον εγκέφαλο και τον οξυγονώνει πιο γρήγορα, προστατεύοντάς τον από σοβαρότερες βλάβες. Γιατί πέφτει η πίεση στην εγκυμοσύνη; Ακόμη κι αν η πίεσή σας ήταν πάντα φυσιολογική, οι τιμές της μπορεί να μειωθούν ελαφρά στη διάρκεια των 4 πρώτων μηνών της κύησης. Δεν πρόκειται για σύμπτωμα κάποιου προβλήματος υγείας, αλλά μια φυσιολογική συνέπεια της εγκυμοσύνης. Χάρη σε αυτή τη μείωση της πίεσης, το αίμα φτάνει πιο άνετα στη μήτρα και τροφοδοτεί τον πλακούντα, έτσι ώστε το μικρό να λαβαίνει όλες τις ουσίες που χρειάζεται για να αναπτυχθεί. Ο οργανισμός σας αντισταθμίζει απολύτως αυτή τη μικρή μείωση των τιμών της πίεσης. Τι πρέπει να προσέξετε Μην κάνετε πολύ ζεστά μπάνια: Στο τέλος μιας κουραστικής μέρας δεν υπάρχει τίποτα πιο χαλαρωτικό από ένα ωραίο μπάνιο. Όμως, καλό είναι να αποφεύγετε το πολύ ζεστό νερό γιατί προκαλεί αγγειοδιαστολή, δηλαδή αύξηση της διαμέτρου των φλεβών και των αρτηριών και κατά συνέπεια μεγαλύτερη ροή του αίματος προς το δέρμα. Ο μηχανισμός αυτός προκαλεί περαιτέρω μείωση της πίεσης. Για να αποφύγετε λοιπόν τον κίνδυνο, φροντίστε να κάνετε πάντα χλιαρό μπάνιο, ενώ, πριν βγείτε από την μπανιέρα, καλό είναι να κρυώνετε σιγά-σιγά το νερό. Απαγορεύονται αυστηρά η σάουνα και τα ατμόλουτρα. Μην κάθεστε στον ήλιο: Η υπερβολική και παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο μπορεί να γίνει επικίνδυνη γιατί, όπως το ζεστό νερό, και οι υψηλές θερμοκρασίες προκαλούν αγγειοδιαστολή. Γι’ αυτό, τώρα το καλοκαίρι, πρέπει να αποφεύγετε να κυκλοφορείτε στον ήλιο, ιδίως τις ώρες που καίει περισσότερο. Όταν είστε στην παραλία, μην ξεχνάτε να βουτάτε συχνά. Το δροσερό νερό σφίγγει τα αιμοφόρα αγγεία και περιορίζει τον κίνδυνο πτώσης της πίεσης. Προσοχή τις μέρες του καύσωνα: Το καλοκαίρι, ιδιαίτερα στην πόλη, γίνεται συχνά ταυτόσημο με την υγρή και αποπνικτική ατμόσφαιρα. Για να αντέξει τη ζέστη ο οργανισμός, αναγκάζεται να αυξήσει την εφίδρωση. Έτσι όμως αποβάλλεται μεγάλη ποσότητα υγρών. Το αποτέλεσμα είναι η μείωση του όγκου του αίματος που κυκλοφορεί, καθώς τα υγρά αποτελούν αναπόσπαστο συστατικό του. Έτσι όμως μειώνεται και η πίεση. Για να προστατευτείτε από τέτοιου είδους κινδύνους, πρέπει να πίνετε περισσότερα υγρά απ’ ό,τι συνήθως (κυρίως χυμούς φρούτων και λαχανικών, που προσφέρουν στον οργανισμό τα μεταλλικά άλατα που χάνονται με τον ιδρώτα, π.χ. νάτριο, ασβέστιο, κάλιο). Εάν η ατμόσφαιρα είναι αφόρητη, φροντίστε να μένετε σε χώρους δροσερούς και καλά αεριζόμενους. Επιλέξτε φαρδιά ρούχα, βαμβακερά ή λινά, που αφήνουν το δέρμα να αναπνέει και περιορίζουν την εφίδρωση.  Όχι στην πολύωρη ορθοστασία: Αποφύγετε την πολύωρη ορθοστασία, γιατί η στάση αυτή μπορεί να επηρεάσει την αρτηριακή πίεση. Στη διάρκεια της εγκυμοσύνης τα τοιχώματα των φλεβών γίνονται λιγότερο ελαστικά από το συνηθισμένο. Το αίμα δυσκολεύεται περισσότερο να επιστρέψει στην καρδιά και μένει στάσιμο στα πόδια. Εάν πρέπει να μένετε πολλή ώρα όρθια, να κάνετε κάθε τόσο λίγα βήματα για να ξεμουδιάζετε τα πόδια σας ή να ανεβοκατεβαίνετε ρυθμικά στις μύτες των ποδιών σας. Με τον τρόπο αυτό διεγείρεται η κυκλοφορία. Ένα άλλο κόλπο που μπορεί να σας φανεί χρήσιμο όταν στέκεστε όρθια, π.χ. για να σιδερώσετε, είναι να εφοδιαστείτε με ένα σκαμνάκι ύψους 10 εκ. περίπου (ακόμη και με δύο τηλεφωνικούς καταλόγους), επάνω στο οποίο θα ακουμπάτε εναλλάξ τα πόδια σας. Έτσι το βάρος του σώματος δεν θα πέφτει και στα δύο πόδια και κυρίως δεν θα επιβραδύνεται η κυκλοφορία. Προτιμήστε ελαφριά γεύματα:  Να αποφεύγετε τα πολύ πλούσια γεύματα, ιδίως το καλοκαίρι, όταν οι υψηλές θερμοκρασίες θέτουν σε δοκιμασία ολόκληρο τον οργανισμό. Η πέψη ενός πλούσιου γεύματος χρειάζεται περισσότερο χρόνο και αναγκάζει το στομάχι να χρησιμοποιήσει περισσότερο αίμα για να φέρει σε πέρας το έργο του. Έτσι, η πέψη έχει ως αποτέλεσμα την απότομη πτώση της πίεσης. Προτιμήστε, λοιπόν, τροφές ελαφριές και εύπεπτες, όπως το ψάρι, που προσφέρει επίσης μια καλή ποσότητα νερού και μεταλλικά άλατα (ασβέστιο, νάτριο και κάλιο). Επιπλέον, προτιμήστε να μαγειρεύετε στον ατμό. Έτσι οι τροφές γίνονται πιο εύπεπτες και δεν βαραίνουν το στομάχι. Αποφύγετε τα πολύ λιπαρά φαγητά και τις βαριές σάλτσες. Αν έχετε τάσεις λιποθυμίας Τα κλασικά συμπτώματα που συνδέονται με την πτώση της πίεσης, όπως ζαλάδες, δεν πρέπει να σας ανησυχούν. Μην τρομάξετε, όμως, ούτε εάν νιώσετε ότι θα λιποθυμήσετε. Το γεγονός αυτό από μόνο του δεν σημαίνει κανέναν κίνδυνο για την υγεία τη δική σας ή του μωρού. Ο μοναδικός κίνδυνος είναι να χτυπήσετε πέφτοντας κάτω. Να τι πρέπει να κάνετε: Στα πρώτα σημάδια αδιαθεσίας, μην προσπαθήσετε να μείνετε όρθια ή να καθίσετε. Όπου κι αν βρίσκεστε, ξαπλώστε με τα πόδια λίγο πιο ψηλά από το κεφάλι (τουλάχιστον 20 εκ.). Με τον τρόπο αυτό θα διευκολύνετε την επιστροφή του φλεβικού αίματος στην καρδιά και την επαναλειτουργία της κυκλοφορίας. Σηκωθείτε αργά μόνο όταν έχετε συνέλθει εντελώς. Με τη συνεργασία του Παναγιώτη Κατσαρή (χειρουργός-μαιευτήρας-γυναικολόγος).