Τα θετικά μιας νέας καλοκαιρινής φιλίας
Η αλήθεια είναι πως, αν τα παιδιά κάνουν φιλίες εύκολα και γρήγορα, το καλοκαίρι κοινωνικοποιούνται ακόμη γρηγορότερα. Ο απεριόριστος χρόνος, τα χαλαρά ωράρια και η διάθεση για δραστηριότητες τα βοηθούν πολύ να αναπτύξουν καινούργιες φιλίες, και μάλιστα ανεξάρτητα από την ηλικία τους. Βέβαια, πολλές φορές οι γονείς αναρωτιούνται αν αυτές οι φιλίες έχουν γερές βάσεις. Τα παιδιά, έτσι κι αλλιώς, έχουν ανάγκη από την παιδική παρουσία γύρω τους για να παίξουν, να μοιραστούν σχέδια, παιχνίδια, μυστικά, συναισθήματα. Έτσι, ένα παιδί, μαθαίνοντας να τα πηγαίνει καλά με άλλα παιδιά, μαθαίνει παράλληλα πώς λειτουργούν οι ανθρώπινες σχέσεις και πώς να πλησιάζει τους άλλους, αποκτά εμπιστοσύνη στον εαυτό του, γίνεται πιο αυτόνομο και αποφασιστικό. Ταυτόχρονα, σταθμίζει τις δυνατότητές του, ανακαλύπτοντας σε ποιους τομείς είναι καλύτερο και σε ποιους πιο αδύναμο. Όσο παράξενο κι αν σας φαίνεται, λοιπόν, το παιδάκι σας μπορεί να αλλάζει φίλους… σαν τα πουκάμισα. Έτσι, ο φίλος που είχε μέχρι πριν από 3 μέρες, τώρα έχει αντικατασταθεί από ένα νέο παιδάκι που γνώρισε το απόγευμα στη θάλασσα – για το ίδιο, η σχέση αυτή αποτελεί μια σημαντική φιλία που ικανοποιεί τις ανάγκες του τη συγκεκριμένη στιγμή.
Είναι καλό ν’ αλλάζει τόσο συχνά φίλους;
Ο εξάχρονος Νικόλας πέρασε όλο τον Ιούλιο με έναν καινούργιο κολλητό, τον Αντρέα, που όμως όταν έφυγε για την Αθήνα τον αντικατέστησε αμέσως με έναν καινούριο κολλητό. Η αλήθεια είναι πως οι σχέσεις των παιδιών τείνουν να είναι ρευστές και να μη διαρκούν για πάντα, έχει παρατηρηθεί όμως ότι τα παιδιά που έχουν «καλύτερο φίλο», ακόμα κι αν τον χάσουν, τους είναι αρκετά εύκολο να βρουν ένα νέο «καλύτερο φίλο». Αν, λοιπόν, το παιδί σας αντικαθιστά εύκολα τον κολλητό του, μη βιαστείτε να το χαρακτηρίσετε ως επιπόλαιο ή ασταθή χαρακτήρα. Η ανάγκη του για ένα νέο κολλητό, μας διαβεβαιώνουν οι ειδικοί, πηγάζει από κάτι πιο βαθύ, όπως είναι η ενσυναίσθηση. Η πιο στενή φιλία συνήθως αποτελεί για τα παιδιά μια καλύτερης ποιότητας σχέση, μιας που προϋποθέτει περισσότερη φροντίδα, συντροφικότητα, οικειότητα και αποκλειστικότητα. Επίσης, τα παιδιά που έχουν «καλύτερους φίλους» τείνουν να είναι πιο συμμετοχικά σε σχολικές δραστηριότητες και να έχουν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση. Τέλος, σύμφωνα πάντα με τους ειδικούς, η ικανότητα του παιδιού να δημιουργεί εύκολα φιλίες με τους συνομηλίκους του είναι μια πηγή εμπειριών από την οποία τροφοδοτείται η ανάπτυξή του.
Τα θετικά του αποχωρισμού
Τι συμβαίνει, όμως, όταν ένα παιδί βιώσει δύσκολα τον αποχωρισμό του νέου του κολλητού φίλου; Η αλήθεια είναι πως οι αποχωρισμοί προκαλούν στα παιδιά έντονα συναισθήματα λύπης, που όμως ενεργούν θετικά στην ανάπτυξή τους. Κάθε παιδί διαχειρίζεται τον αποχωρισμό διαφορετικά, ανάλογα με το χαρακτήρα ή την προσωπικότητά του. Για παράδειγμα, για ένα δειλό παιδί η απώλεια ενός φίλου είναι πιο δύσκολη, μιας που έχει κάνει μεγαλύτερη προσπάθεια να τον προσεγγίσει. Οι γονείς συχνά έχουν την τάση να μειώνουν τη δυσκολία των καταστάσεων, είτε γιατί οι ίδιοι τα βλέπουν όλα από τη σκοπιά των ενηλίκων, χωρίς να αντιλαμβάνονται το μέγεθος της δυσκολίας του παιδιού, είτε γιατί πιστεύουν ότι έτσι βοηθάνε το παιδί. Οι γονείς δεν θα πρέπει να του πουν: «Έλα τώρα, θα βρεις καινούργιο φίλο», γιατί κάτι τέτοιο δεν το καθησυχάζει, αλλά ούτε και του δείχνει τον τρόπο για να αντιμετωπίσει τη δυσκολία που έχει. Είναι σαφώς καλύτερα να ακούσουν με προσοχή τι έχει να τους πει και να το αντιμετωπίσουν με κατανόηση, λέγοντας: «Καταλαβαίνουμε ότι αυτό σε στεναχωρεί και σου φαίνεται δύσκολο, όμως είσαι πραγματικά ικανός να κάνεις καινούργιους φίλους». Για ένα κοινωνικό παιδί, το τέλος μιας φιλίας είναι οδυνηρό, γιατί σηματοδοτεί την αρχή της μοναξιάς. Οι γονείς, οι οποίοι γνωρίζουν την κοινωνικότητα του παιδιού τους και διακρίνουν την ικανότητά του να κάνει φιλίες, δεν θα πρέπει να του πουν: «Δεν πειράζει, θα κάνεις άλλες παρέες», γιατί μέρος της δυσκολίας του δεν είναι το «μετά» και οι νέες παρέες, αλλά το «πριν» και οι παλιοί του φίλοι. Ένα αποχαιρετιστήριο πάρτι λίγο πριν τελειώσουν οι διακοπές, ένα άλμπουμ με φωτογραφίες κι αφιερώσεις, αποτελούν καλούς τρόπους για να «κλείσει» κανείς μια καλοκαιρινή φιλία. Ωστόσο, αυτό που πρέπει να θυμόμαστε είναι πως τα παιδιά διαχειρίζονται διαφορετικά τους αποχωρισμούς από ό,τι οι μεγάλοι. Είναι από τη φύση τους αισιόδοξα, και επιπλέον ξεχνούν πιο εύκολα.
Με τη συνεργασία της Ζέτας Κωνσταντινίδου (ψυχολόγος, ειδικευμένη στη σχολική ψυχολογία).