Πώς να μην μπλέκει συνέχεια σε καβγάδες!

Η Αννούλα είναι ένα λίγο ζωηρό κοριτσάκι, αλλά στην παιδική χαρά γίνεται «απερίγραπτη». Σπρώχνει όλα τα άλλα παιδάκια, μπορεί ακόμη και να πετάξει χώματα σε όσους κάθονται στο διπλανό παγκάκι. Ο μεγαλύτερος αδελφός της, αντίθετα, ήταν από μικρός πολύ ήσυχος. Δεν θύμωνε όταν τον έσπρωχνε κάποιος κάτω από την κούνια, ούτε όταν του έπαιρναν το κουβαδάκι του. Αυτό συμβαίνει γιατί κάθε παιδί έχει διαφορετικό τρόπο να εκδηλώνει την επιθετικότητά του. Τα πιο «άτακτα» χτυπούν τα υπόλοιπα για να αποκτήσουν αυτό που θέλουν, κάτι που δεν κάνουν τα πιο δειλά και εσωστρεφή; Ή το κάνουν όταν έχουν απελπιστεί. Δύο αντίθετες αντιδράσεις, που όμως χρειάζονται εξίσου την κατανόηση και την παρέμβασή σας. Είναι πάντα απαραίτητη η «κοινωνικότητα»; Για να μην βρεθεί το παιδί σας να υποχωρεί πάντα, πρέπει πότε-πότε να αναλύετε την κατάσταση στην οποία βρίσκεται, πριν αποφασίσετε να το παρακινήσετε να παίξει με τα άλλα παιδιά. Ο στόχος είναι να μπορεί να διαχειριστεί πιθανές συγκρούσεις, και ο ρόλος σας είναι να προετοιμάσετε το παιδί σας για διάφορα ενδεχόμενα. Πιο δύσκολο είναι να ελέγξετε ένα ανήσυχο παιδάκι. Ακόμη και εάν η επίθεση είναι η ενστικτώδης αντίδρασή του, πρέπει να σταματήσει εγκαίρως. Εάν το μικρό δεν καταλάβει ότι αυτό που κάνει δεν είναι σωστό, θα συνεχίσει να συμπεριφέρεται έτσι και αργότερα, τόσο απέναντί σας όσο και απέναντί στα άλλα παιδιά. Μπορεί, για παράδειγμα, να χτυπήσει ένα άλλο παιδάκι γιατί του πήρε το κουβαδάκι του. Ή μπορεί το άλλο παιδί να έχει ένα φτυαράκι πιο ωραίο από το δικό του και να αποφασίσει να το οικειοποιηθεί, χρησιμοποιώντας βία εναντίον του νόμιμου κατόχου του.   Μόνο με τα λόγια δεν θα σταματήσει τις επιθέσεις Το μικρό παιδί δεν ξέρει ότι μπορεί να κάνει κακό με μια κλωτσιά ή μια γροθιά. Γι’ αυτό, εάν δεν διαχειριστείτε την κατάσταση με το σωστό τρόπο δεν θα καταλάβει το λόγο. Πρέπει, δηλαδή, να του εξηγήσετε το κακό που μπορεί να προκαλέσει. Υπάρχουν περιπτώσεις – εμφανίζονται κυρίως μετά τα δύο χρόνια – που το μικρό συνεχίζει να ενεργεί με βίαιο τρόπο «σκόπιμα» θέλοντας να προκαλέσει το ενδιαφέρον ή την προσοχή μας. Άλλες φορές το μικρό επιτίθεται χωρίς λόγο, μόνο και μόνο γιατί βαριέται. Χτυπάει για να κινήσει την προσοχή μας. Εάν αυτό συμβαίνει πού και πού, αρκεί να παίξετε λίγο μαζί του ή να μείνετε λίγο δίπλα του όταν παίζει μόνο του και το πρόβλημα θα λυθεί. Εάν όμως συμβαίνει συχνά, σημαίνει ότι το παιδί έχει ανάγκη να οργανώσετε το χρόνο του με μεγαλύτερη ακρίβεια. Θέλει κάποια σταθερά σημεία που θα του δημιουργήσουν αίσθημα ασφάλειας. Γονείς, μακριά από τους καβγάδες Και εάν εκεί που το παιδί σας παίζει ήσυχα με ένα συνομήλικό του ξεσπάσει καβγάς που ξεκίνησε με ένα χαστούκι; Πώς πρέπει να αντιδράσετε; – Μην ανακατευτείτε αμέσως. Αφήστε τα λίγα λεπτά να τα βρουν μεταξύ τους, δίνοντάς τους την ευκαιρία να αναζητήσουν λύσεις άλλες από τις δικές σας, για να βγουν από τη δυσάρεστη κατάσταση. – Μόνο εάν ο καβγάς ανάψει για τα καλά, θα επέμβετε για να σταματήσετε τη μάχη. – Ακούστε και τις δύο γνώμες και προσπαθήστε να δείξετε στα παιδιά πώς μπορούν να λύνουν τις διαφορές τους ακούγοντας το ένα το άλλο. Μην έχετε επικριτικό ύφος, γιατί έτσι τα παιδιά θα νιώσουν ότι «περνούν από δίκη». – Μην πάρετε εξ ορισμού το μέρος του παιδιού σας. – Εξηγήστε στο παιδί σας ότι η συμπεριφορά του δεν ήταν σωστή. Τα προβλήματα δεν λύνονται με κλωτσιές. – Εξηγήστε του ότι δεν πρέπει να χτυπάει όταν θέλει να αποκτήσει κάτι, αλλά πρέπει να το ζητάει. – – Υπενθυμίστε του ότι η μαμά και ο μπαμπάς όταν συζητούν δεν παίζουν τις κλωτσιές. – Αποδοκιμάστε την πράξη και όχι ολόκληρη την προσωπικότητα του παιδιού (π.χ. «αυτή σου η αντίδραση δεν μου άρεσε καθόλου», και όχι «είσαι ένα πολύ κακό παιδί»). – Εξηγήστε τους τα οφέλη του να συζητούν τις διαφωνίες τους και να προσπαθούν να βγουν και οι δύο μεριές κερδισμένες. – Εάν το μικρό σας «τις τρώει» μονίμως από τα άλλα παιδιά, χωρίς ποτέ να αντιδρά, αναζητήστε την αιτία στη φυσική προδιάθεση του χαρακτήρα του. Είναι ένα παιδάκι πολύ δειλό ή δεν έχει συνηθίσει να βρίσκεται με άλλους και, κατά συνέπεια, δεν ξέρει πώς να συμπεριφερθεί. Υπάρχει όμως και περίπτωση η συμπεριφορά του αυτή να οφείλεται σε χαμηλή αυτοεκτίμηση και έλλειψη κοινωνικών δεξιοτήτων. «Θυματοποιείται» για να γίνει αποδεκτό ή δεν βρίσκει άλλο τρόπο να αλληλεπιδράσει με τα άλλα παιδιά, κάτι που καλό είναι να αξιολογηθεί και από κάποιον ψυχολόγο. Δώστε το καλό παράδειγμα Αναμφίβολα το παράδειγμα που δίνουμε στα παιδιά μας μετρά όσο τίποτε άλλο. Εάν το μικρό βλέπει τους γονείς του να συμπεριφέρονται με κάποιο συγκεκριμένο τρόπο, πείθεται ότι αυτός είναι ο σωστός και στη συνέχεια είναι δύσκολο να αλλάξει ιδέες. Γι’ αυτό δεν πρέπει να χάνετε την υπομονή σας ή τουλάχιστον να μην δείχνετε το θυμό σας ολοφάνερα μπροστά στο παιδί. Επιπλέον: –  Να προσέχετε τη συμπεριφορά σας ακόμη και στο αυτοκίνητο. Για παράδειγμα, εάν κάποιος κάνει παράβαση, μην τον βρίσετε. Τα παιδιά παρατηρούν τα πάντα. –  Προσπαθήστε να μην βλέπει βίαια τηλεοπτικά προγράμματα.   – Εάν συμβεί να δει καβγά άλλων παιδιών, εξηγήστε του ότι αυτά τα παιδιά δεν συμπεριφέρονται σωστά. –  Ενθαρρύνετέ το να αναγνωρίσει το θυμό του, την αιτία του θυμού του, και προτρέψτε το να τον εκτονώσει με κάποια δραστηριότητα, π.χ. να παίξει μπάλα ή να τρέξει. –  Εάν κάθεται και τρώει ξύλο, μάθετέ του τη συμπεριφορά που θα το βοηθήσει να εμποδίσει έναν καβγά (να φεύγει, να δείχνει αποδοκιμασία με το βλέμμα κ.λπ.). Θα πρέπει ωστόσο να διερευνήσετε τους λόγους που «θυματοποιείται». –  Εάν κάποιο άλλο παιδί το προκαλέσει δίνοντάς του μια σπρωξιά εξηγήστε του ότι η λύση δεν είναι να πιαστούν στα χέρια. Με την συνεργασία της κας Δέσποινας – Μαρίας Κεφαλίδου, (Ψυχολόγος, MSc Συμβουλευτική & Επαγγελματικός Προσανατολισμός)