Γιατί τα μοναχοπαίδια είναι πιο ευτυχισμένα;

Στο παρελθόν οι γονείς με ένα παιδί αντιμετωπίζονταν από την κοινωνία καχύποπτα. Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει και πολλές οικογένειες επιλέγουν να κάνουν ένα μόνο παιδί από συνειδητή επιλογή. Σήμερα τα μοναχοπαίδια είναι αριθμητικά περισσότερα από ό,τι στο παρελθόν, γίνονται ευτυχισμένοι και ισορροπημένοι ενήλικες και προσαρμόζονται ικανοποιητικά στο κοινωνικό σύνολο. Τι λένε οι έρευνες; Μια πρόσφατη έρευνα που πραγματοποιήθηκε από Βρετανούς επιστήμονες μας διαβεβαιώνει πως τα μοναχοπαίδια είναι πολύ ευτυχισμένα και ικανοποιημένα από τη ζωή τους. Σύμφωνα με τους επιστήμονες τα παιδιά με αδέλφια, αναπτύσσουν μεγάλο ανταγωνισμό για την προσοχή των γονέων καθώς και για τα υλικά αγαθά της οικογένειας. Μάλιστα, όσο περισσότερα παιδιά υπάρχουν σε ένα σπίτι, τόσο περισσότερες εντάσεις δημιουργούνται στην οικογένεια.    Η δόκτωρ Γκούντι Νάις του Πανεπιστημίου του Έσσεξ η οποία ανέλυσε τις απαντήσεις της έρευνας μας λέει πως ο ανταγωνισμός για την προσοχή των γονέων και ο εκνευρισμός για το γεγονός ότι πρέπει να μοιράζονται υλικά αγαθά, μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη δυστυχία όσα παιδιά έχουν αδελφό ή αδελφή. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, ο δείκτης της ευτυχίας είναι αντιστρόφως ανάλογος με τον αριθμό των παιδιών που ζουν σε ένα σπίτι. Γιατί τα μοναχοπαίδια είναι πιο ευτυχισμένα Η παιδοψυχολόγος Δρ Ρουθ Κόπαρντ  μας αιτιολογεί:   Όσα περισσότερα παιδιά υπάρχουν μέσα σε ένα σπίτι τόσο περισσότερο μειώνεται η ιδιωτικότητα κάθε παιδιού. Και βέβαια υπάρχει πάντα και ο ανταγωνισμός για τον χρόνο που αφιερώνουν οι γονείς στο καθένα από τα παιδιά τους.  Ανεξάρτητα πάντως με όλα αυτά τα μοναχοπαίδια τείνουν να είναι πιο ώριμα συναισθηματικά και πετυχαίνουν υψηλούς στόχους.  Ένα παιδί χωρίς αδέλφια δεν χρειάζεται να μοιραστεί με κανέναν την αγάπη των γονιών του και βέβαια δεν περνάει ποτέ από την επώδυνη εμπειρία της «εκθρόνισης» από τον καινούργιο «διάδοχο» που διεκδικεί εξίσου, αν όχι παραπάνω, όλα όσα πλουσιοπάροχα παρέχονταν στον «ένα και μοναδικό». Επίσης, δε χρειάζεται να παλέψει για να διεκδικήσει τη θέση του μέσα στην οικογένεια από τα μεγαλύτερα αδέλφια, ή να κάνει ελιγμούς και συμβιβασμούς για να κερδίσει την αναγνώριση και το σεβασμό των μεγαλύτερων αδελφών, που συχνά είναι αμείλικτα.  Και φυσικά, μπορεί να απολαμβάνει με μεγαλύτερη αφθονία όχι μόνο το συναισθηματικό αλλά και τον υλικό πλούτο της οικογένειας, να έχει περισσότερες «ευκαιρίες». Παράλληλα περνούν συχνά μεγάλο μέρος του χρόνου τους με ενήλικες, γεγονός που τα βοηθά να ωριμάσουν πιο γρήγορα, συχνά μάλιστα να αποκτήσουν και δεξιότητες, όπως γλωσσικές, αλλά και εμπειρίες που δεν έχουν άλλα παιδιά μεγαλύτερων οικογενειών.   Επίσης τα μοναχοπαίδια- επειδή αναγκάζονται να είναι κοινωνικά ευέλικτα – σχετίζονται με μεγαλύτερη άνεση με αρκετά μεγαλύτερους ή μικρότερούς τους, έχοντας προσαρμοστεί σε μια τέτοιου είδους ηλικιακή διαβάθμιση στις κοινωνικές επαφές τους  Τα λάθη που πρέπει να αποφύγουμε με ένα μοναχοπαίδι Η υπερπροστασία Είναι το πρώτο και πιο συνηθισμένο λάθος που κάνουν οι περισσότεροι γονείς με ένα παιδί. Η αγωνία τους για το ένα και μοναδικό τους «απόκτημα» συνήθως τους οδηγεί στο να μπερδεύουν τα συναισθήματά τους με αυτά του παιδιού τους και να προβάλλουν πάνω του όλες τις αγωνίες, τις απογοητεύσεις και τις αδυναμίες τους. Και αυτή είναι η μεγάλη παγίδα: στην προσπάθεια τους να το προστατεύσουν, του στερούν σημαντικές εμπειρίες. Η πλήρης αφοσίωση της οικογένειας προς το μοναχοπαίδι τού δίνει ασφαλώς ένα αίσθημα ασφάλειας, αλλά μαζί και μια «πλασματική» αίσθηση παντοδυναμίας.    Οι υπερβολικά υψηλές προσδοκίες  Σύμφωνα με τον ψυχίατρο Ντόναλντ Ουίνικοτ, οι φαντασιώσεις και οι προβολές των γονιών είναι αυτές που δίνουν «υπόσταση» στο παιδί το οποίο αναγκαστικά θα μοιραστεί τις ασυνείδητες επιθυμίες των γονιών για τη δική του ολοκλήρωση. Αυτό ισχύει για όλα τα παιδιά αλλά και πολύ περισσότερο για το μοναχοπαίδι που γίνεται αποδέκτης των υψηλών απαιτήσεων των γονιών του και βέβαια όλων των απωθημένων και των ανεκπλήρωτων επιθυμιών τους. Και βέβαια αυτό οδηγεί στο να έχει ιδιαίτερα αυξημένες απαιτήσεις από τον εαυτό του και να απογοητεύεται εύκολα όταν δεν τα καταφέρνει σε όλα τέλεια. Αν αυτή η συμπεριφορά δεν προληφθεί, μπορεί να αποτελέσει πραγματικό εμπόδιο στην κατοπινή του ζωή, τόσο σε κοινωνικό, όσο και σε συναισθηματικό επίπεδο.   Η συναισθηματική εξάρτηση Ο ρόλος του «μονάκριβου» παιδιού είναι έτσι κι αλλιώς δύσκολος μια που το ίδιο συχνά νιώθει πως οι γονείς του, έχουν μόνον αυτό για να τους ενώνει, να τους ικανοποιεί ή να τους στηρίζει. Αυτή η προσπάθεια να ισορροπήσουν τα «θέλω» του εαυτού τους και τα «πρέπει» των γονιών τους, είναι συχνά οδυνηρή και προκαλεί μεγάλο άγχος και πολλές ενοχές στα παιδιά αυτά που συχνά εκφράζονται με έντονες ψυχοσωματικές αντιδράσεις.  Το υπερτονισμένο «εγώ» Είναι γεγονός πως τα «καλομαθημένα» και φροντισμένα παιδιά χαίρουν μεγαλύτερης αυτοεκτίμησης. Είναι απόλυτα φυσικό ένα μοναχοπαίδι που έχει πάντα στραμμένα επάνω του τα βλέμματα και την προσοχή των γονιών του να νιώθει πως υπερέχει. Και εδώ βρίσκεται το κλειδί της ισορροπίας. Άλλο αυτοεκτίμηση, άλλο υπερτονισμένο εγώ. Όταν υπερτονίζονται τα «φυσιολογικά» χαρακτηριστικά του παιδιού και του καλλιεργείται η υπερβολική ενασχόληση με τον εαυτό του εκείνο αναπτύσσει έναν υπερβολικό ναρκισσισμό. Έτσι δημιουργείται ένας «ψευδής εαυτός», υπερτιμημένος εξωτερικά και ταυτόχρονα υποτιμημένος εσωτερικά. Ένας εαυτός που στηρίζεται στο «φαίνεσθαι» και βρίσκεται μακριά από τις πραγματικές του αδυναμίες, ανάγκες και επιθυμίες. Και ας μην ξεχνάμε πως τα παιδιά αυτά αναπτύσσουν εγωκεντρική στάση και παραμορφωμένη αντίληψη της πραγματικότητας, με αρκετές δυσκολίες στην ένταξη τους στις ομάδες, αλλά και στη σύναψη και διατήρηση σχέσεων με τους άλλους.  Τι χρειάζεται ένα μοναχοπαίδι;  Βασικά αγάπη, όπως όλα εξάλλου τα παιδιά, αλλά και λίγο περισσότερη προσοχή όσον αφορά τους δικούς μας φόβους, την υπερπροστασία και την εξάρτηση μας από αυτά. Φιλίες και κοινωνικές επαφές με άλλα παιδιά. Η επαφή του με άλλα παιδιά, θα το βοηθήσει να αποκτήσει εμπειρίες, να ανακαλύψει τις δυνατότητες του, να αποκτήσει κοινωνικές δεξιότητες και να γίνει αποδεκτό από την ομάδα των συνομηλίκων του.  Να του διδάξετε από νωρίς την ανεξαρτησία. Στείλτε το να κοιμηθεί σε ξαδέλφια, παππούδες ή σε σπίτια φίλων του ή κάντε το μέλος σε κάποιο άθλημα της αρεσκείας του.  Να μάθει να μοιράζεται: Δείξτε του πώς μοιράζεστε εσείς τα δικά σας πράγματα και μην το υποτιμάτε όταν δεν θέλει να μοιραστεί τα παιχνίδια του. Αυτό συμβαίνει και στα παιδιά που έχουν αδέλφια.  Να παίρνει πρωτοβουλίες: Έτσι θα μάθει να αυτενεργεί αλλά και να συνεργάζεται.  Να οριοθετήσετε τον προσωπικό σας χρόνο με το σύντροφό σας. Προσπαθήστε να του μεταφέρετε το μήνυμα ότι όσο και αν το αγαπάτε, πάντα χρειάζεται ξεχωριστός χρόνος για τη σχέση ανάμεσα σε εσάς και το μπαμπά του. Τέλος, μη το κάνετε να αισθάνεται ότι είναι ο «συνδετικός κρίκος» ανάμεσα σε εσάς και τον άλλο γονιό.  Με την συνεργασία της Κατερίνας Θεοδωρίδου (ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια)