Ο πόνος στα αυτιά είναι ένας έντονος πόνος, διαφορετικός από όλους τους άλλους σε ένταση. Εάν λοιπόν δείτε το μωρό σας να κλαίει, να πιάνει το αυτάκι του και να μοιάζει αβοήθητο, το πιθανότερο είναι ότι έχει την πρώτη του ωτίτιδα. Πρόκειται για μια μόλυνση από τις πιο συχνές στα μικρά παιδιά και, τουλάχιστον την πρώτη φορά, από τις πιο δυσάρεστες για τους γονείς, επειδή το παιδί δεν καταφέρνει να περιγράψει με σαφήνεια αυτό που περνάει.
Τι είναι περίφημη ωτίτιδα;
Η ωτίτιδα -για την ακρίβεια, η μέση ωτίτιδα- «προσβάλλει» το τύμπανο και την εσωτερική κοιλότητα του αυτιού. Γενικά, η μόλυνση του αυτιού προκαλείται από μικρόβια που προέρχονται από τη μύτη ή το λαιμό και κατορθώνουν να φθάσουν στο αυτί μέσω της ευσταχιανής σάλπιγγας (δηλαδή του εσωτερικού πόρου που συνδέει το τύμπανο του αφτιού με το λαιμό). Τα μωρά είναι περισσότερο εκτεθειμένα στις ωτίτιδες για πολλούς λόγους: – Κατ’ αρχάς, λόγω της ανατομίας του αυτιού τους. Δηλαδή, τα μικρά έχουν πιο κοντή και οριζόντια δίοδο (κανάλι) στο αυτάκι τους, κάτι που ευνοεί το πέρασμα των μικροβίων, ενώ το ανοσοποιητικό τους σύστημα δεν έχει ακόμα αναπτυχθεί πλήρως για να τα «πολεμήσει». – Εξάλλου, τα περισσότερα μωρά δεν μπορούν να φυσήξουν τη μύτη τους, ώστε να την ελευθερώσουν από τα εγκλωβισμένα μικρόβια. – «Ένοχος» είναι και η πιπίλα -αλλά και το μπιμπερό, όταν το μωρό πίνει γάλα ξαπλωμένο. Τα συμπτώματα Εκτός από τον πόνο, άλλα συμπτώματα της μέσης ωτίτιδας μπορεί να είναι ο πυρετός (μερικές φορές αρκετά υψηλός) και μια ελαφριά μείωση της ακοής.
Πώς αντιμετωπίζεται;
Η πρώτη κίνησή σας πρέπει να είναι η χορήγηση κάποιου αντιπυρετικού φαρμάκου και, φυσικά, η επίσκεψη στο γιατρό. Αυτός θα εκτιμήσει την κατάσταση του μωρού και θα του δώσει την κατάλληλη θεραπεία. Στις περισσότερες περιπτώσεις η ωτίτιδα θεραπεύεται με αντιβιοτικό για την αποσυμφόρηση των αναπνευστικών οδών και των βλεννογόνων. Μερικές φορές μπορεί από το αυτάκι του μωρού να τρέξει πύον (σκέτο ή με ίχνη αίματος). Δεν υπάρχει κανένας λόγος να πανικοβληθείτε. Αυτό είναι σημάδι πως η μεμβράνη του τυμπάνου έχει τρυπήσει. Στα μωρά όμως το τύμπανο έχει μια καταπληκτική ικανότητα να «αυτογιατρεύεται» και το τραύμα αυτό συνήθως δεν έχει καμία επίπτωση αργότερα. Η θεραπεία σε αυτή την περίπτωση γίνεται πάντα με τη χορήγηση αντιβιοτικών: μόλις εξαφανιστούν όλες οι μολύνσεις, η μεμβράνη θα θεραπευθεί τελείως. Φυσικά, είναι απαραίτητη η παρακολούθηση του μωρού από ωτορινολαρυγγολόγο.
Για να μην το ξαναπάθει
Αν το μωρό έχει πάθει μια φορά μέση ωτίτιδα, μπορεί αρκετά εύκολα να ξαναεμφανίσει στο μέλλον το ίδιο πρόβλημα. Υπάρχουν περιπτώσεις παιδιών που έχουν ακόμα και τέσσερα ή περισσότερα επεισόδια ωτίτιδας μέσα σ’ ένα χρόνο. Για να προφυλάξετε το μωρό από την επανεμφάνιση της ωτίτιδας: – Αντιμετωπίστε την ασθένεια στη ρίζα της! Για να το κάνετε αυτό θα πρέπει να διατηρήσετε καθαρές τις βασικές αναπνευστικές οδούς. – Μάθετε στο παιδί να αναπνέει από τη μύτη και να τη φυσάει συχνά και καλά -με τη βοήθειά σας, βέβαια, όσο είναι ακόμα μικρό. – Περιορίστε τη χρήση της πιπίλας και του μπιμπερό σε ξαπλωμένη στάση. – Φροντίστε να ανανεώνετε την ατμόσφαιρα του χώρου του παιδιού και να μην καπνίζετε μέσα στο σπίτι. Η ποιότητα του αέρα που αναπνέει το μωρό έχει μεγάλη σημασία στην καλή υγεία των αυτιών και στην αποφυγή προβλημάτων. – Όταν κάνει πολύ κρύο, μην ξεχνάτε να του φοράτε σκουφάκι όταν βγαίνετε βόλτα. – Αν το μωρό υποφέρει συχνά από ωτίτιδες, φροντίστε να κάνετε συχνά εκδρομές! Ο μολυσμένος αέρας των πόλεων επιβαρύνει την υγεία του αυτιού. Όταν η μόλυνση είναι εξωτερική Λιγότερο σοβαρή από τη μέση -αλλά εξίσου επίπονη- είναι και η εξωτερική ωτίτιδα: ουσιαστικά πρόκειται για ερεθισμό του δέρματος του εξωτερικού ακουστικού αγωγού. Μπορείτε να την «υποψιαστείτε» εύκολα, γιατί το μωρό βάζει συχνά το χεράκι του στο αυτί (υποφέρει, επειδή το δέρμα το «τραβάει» εξαιτίας του πρηξίματος στον ακουστικό αγωγό). Ακόμη, αν προσπαθήσετε να πιέσετε ελαφρά το τριγωνικό άκρο που προστατεύει τον εξωτερικό ακουστικό αγωγό, το μωρό θα ξεσπάσει σε κλάματα, αφού εντείνεται ο πόνος. Και σ’ αυτή την περίπτωση, το πρώτο μέλημά σας, ύστερα βέβαια από την επίσκεψη στο γιατρό, θα πρέπει να είναι η χορήγηση αντιπυρετικού. Ως μέτρο πρόληψης, πρέπει να αποφεύγεται η χρήση της μπατονέτας, που μπορεί να προκαλέσει μικρά τραύματα στο δέρμα του εξωτερικού αγωγού, διευκολύνοντας τη διείσδυση βακτηριδίων και μυκήτων. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δώσετε στο κόψιμο των νυχιών των χεριών του μωρού και στην καθαριότητα των χεριών. Το μικρό συνηθίζει να βάζει το δάχτυλό του στο αυτί… μεταφέροντας τα πάντα στο εσωτερικό του! Όχι στις σταγόνες! Ένα σοβαρό λάθος που δεν πρέπει να κάνετε όταν πονάει το αυτί του μωρού είναι να βάζετε σταγόνες αναλγητικού με δική σας πρωτοβουλία ή να προχωράτε σε «γιατροσόφια», όπως το ζεστό λάδι. Και αυτό γιατί, αν υπάρχει διάτρηση του τυμπάνου, οι σταγόνες θα χειροτερέψουν την κατάσταση, προκαλώντας πιο σοβαρές βλάβες. Μην ξεχνάτε ότι, για οποιαδήποτε επέμβαση στην «περιοχή του πόνου», καλό είναι να λάβετε υπόψη σας προηγουμένως την εκτίμηση του παιδιάτρου. Προσοχή στο μπάνιο! Νερό και ωτίτιδα δεν είναι.. καλός συνδυασμός γι’ αυτό, σε περιπτώσεις μόλυνσης, πρέπει να αποφεύγετε αυστηρά να φτάσει νερό στην περιοχή του αυτιού του μωρού! Μπορείτε να κάνετε μπάνιο στο μωρό, χωρίς όμως να βρέξετε το κεφάλι του. Αν θέλετε να το λούσετε, φροντίστε να καλύψετε τα αυτάκια του είτε με ωτοασπίδες ειδικές για το νερό είτε με βαμβάκι στο οποίο θα έχετε βάλει βαζελίνη. Με τη συνεργασία του Σπύρου Μαζάνη (παιδίατρος)