Δεν είναι δυνατόν να προστατέψουμε τα παιδιά μας από τις αναποδιές της ζωής, αλλά μπορούμε να το μάθουμε να προσαρμόζεται στις καταστάσεις, αλλάζοντας τον τρόπο που σκέφτεται. Η σχολική σύμβουλος Jenna Bilmes στο βιβλίο της Beyond Behavior Management: The Six Life Skills Children Need μας δείχνει τα βήματα για να βοηθήσουμε το παιδί μας να αποκτήσει την πολύτιμη δεξιότητα της ευελιξίας.
Είναι όλα τα παιδιά το ίδιο προσαρμοστικά; Εννοείται πως όχι. Κάποια παιδιά χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να νιώσουν άνετα σε νέα μέρη ή καταστάσεις ή ανθρώπους. Τα παιδιά αυτά δύσκολα ανέχονται αλλαγές στη ρουτίνα τους και νιώθουν άβολα όταν εντάσσονται σε νέες δραστηριότητες και ασχολίες. Ακόμα και έτσι όμως, τα παιδιά που αργούν να προσαρμοστούν, τις περισσότερες φορές στο τέλος τα καταφέρνουν! Έρευνες δείχνουν πως τα παιδιά που αργούν να προσαρμοστούν, τα πηγαίνουν πολύ καλά με τις προβλέψιμες καταστάσεις και με τις ρουτίνες τους, είναι λιγότερο πιθανό να εμπλακούν σε επικίνδυνες καταστάσεις και επηρεάζονται λιγότερο από την επιρροή των συνομηλίκων τους. Απλά χρειάζονται περισσότερο χρόνο! Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν παιδιά που είναι πολύ πιο ευέλικτα και δε φαίνονται να δυσκολεύονται όταν έρχονται αντιμέτωπα με νέες καταστάσεις και πράγματα, ή όταν γίνονται αλλαγές στο πρόγραμμά τους. Μπορεί να πηγαίνουν ομαλά από τη μία δραστηριότητα στην άλλη και να απολαμβάνουν τις αλλαγές! Αν και αυτά τα παιδιά είναι πιο εύκολα για τους γονείς, μπορεί να αντιδρούν πιο γρήγορα και να είναι παρορμητικά, με αποτέλεσμα να χρειάζονται ενθάρρυνση για να σκέφτονται πριν ενεργήσουν! Τι μπορούμε να κάνουμε για να τα βοηθήσουμε το παιδί να αποκτήσει προσαρμοστικότητα: Μιλήστε του για την αλλαγή Το πρώτο που πρέπει να κάνουμε είναι να τα βοηθήσουμε να εκτιμούν με ρεαλιστικό τρόπο τα θετικά και τα αρνητικά μιας κατάστασης που φέρνει αλλαγές. Η αλλαγή στη θετική της εκδοχή, μπορεί να βοηθήσει την αύξηση της εμπειρίας και να φέρει ανανέωση. Η αλλαγή που συνοδεύεται με εμπόδια, σημαίνει πως κάποιος πρέπει να ενεργήσει με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε να αλλάξει τη ζωή του προς το καλύτερο. Βοηθήστε το να εκφράσει τα συναισθήματά του Οι γονείς αρχικά πρέπει να παρατηρήσουν το πώς αντιδρά το παιδί στην προοπτική της αλλαγής. Όταν το παιδί αντιμετωπίζει μια καινούρια κατάσταση, είναι σημαντικό οι γονείς να το ενθαρρύνουν να μιλήσει για αυτά που νιώθει. Αν το παιδί δυσκολεύεται να περιγράψει τα συναισθήματά του, μπορούν να χρησιμοποιήσουν παραδείγματα, ιστορίες ή βιβλία όπου ο πρωταγωνιστής βιώνει μια παρόμοια κατάσταση. Δείξτε κατανόηση Επίσης σημαντικό είναι, να προσπαθήσουν οι γονείς να ανακαλύψουν το πώς αντιλαμβάνεται το παιδί την κατάσταση. Τα συναισθήματα που βιώνει το παιδί, συνδέονται άμεσα με την κατανόηση του τι συμβαίνει. Αν για παράδειγμα το παιδί πρόκειται να αλλάξει σχολείο και έχει πείσει τον εαυτό του ότι τα άλλα παιδιά δε θα το κάνουν παρέα, είναι λογικό να αισθάνεται λύπη και φόβο. Διδάξτε του την αισιοδοξία! Οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν το παιδί να οραματιστεί ένα θετικό αποτέλεσμα και να το ενθαρρύνουν να σκεφτεί όλες τις υπέροχες δυνατότητες που μπορεί να φέρει μία αλλαγή. Η αισιοδοξία στη σκέψη είναι κάτι που μπορούν να καλλιεργήσουν οι γονείς στα παιδιά μέσα από το δικό τους παράδειγμα και στάση απέναντι στις αλλαγές και στις δυσκολίες! Ενισχύστε την αυτοπεποίθηση του Η πίστη του παιδιού στις δικές του δυνατότητες σχετίζεται με την αυτοπεποίθηση. Ενισχύστε την αυτοπεποίθησή του εστιάζοντας στα καλύτερα στοιχεία του, και αφήστε το να τα κατανοήσει και το ίδιο. Επιβραβεύστε το με ειλικρίνεια, αλλά μην το πιέζετε να κάνει παραπάνω πράγματα από αυτά που μπορεί να διαχειριστεί. Δώστε του συναισθηματική ασφάλεια Η ανάπτυξη στενών δεσμών τόσο με την οικογένεια όσο και άλλους ανθρώπους δημιουργεί την αίσθηση της ασφάλειας.Δημιουργήστε το αίσθημα της συναισθηματικής ασφάλειας στο σπίτι σας και επιτρέψτε την έκφραση όλων των συναισθημάτων, έτσι ώστε το παιδί να αισθάνεται άνετα αν βιώσει ένα αρνητικό συναίσθημα σε μια δύσκολη κατάσταση. Διδάξτε του την ηθική Τα παιδιά χρειάζεται να αναπτύξουν ένα στέρεο, προσωπικό σύστημα αξιών και αρχών για να ξεχωρίζουν το σωστό από το λάθος, να διαμορφώσουν μια θετική συμπεριφορά προς τους άλλους αλλά και να νοιάζονται για αυτούς. Για να ενδυναμώσετε το χαρακτήρα του παιδιού, προσδιορίστε με ποιους τρόπους η κάθε συμπεριφορά επηρεάζει τους άλλους, βοηθήστε το παιδί σας να αναγνωρίσει τον εαυτό του ως ένα άτομο που νοιάζεται για τους άλλους και βασικά αποφύγετε τα στερεότυπα ή τις μισαλλόδοξες πεποιθήσεις.