Όσα μου έμαθε το πρόωρο μωρό μου

Πριν από δυόμισι χρόνια γέννησα πρόωρα. Στις 31 εβδομάδες. Ένα μωρό που χρειάστηκε πολλά περισσότερα από το να μείνει λίγες μέρες στη θερμοκοιτίδα για να μεγαλώσει. Προτού βρεθώ αντιμέτωπη με την περιπέτεια της προωρότητας, δεν είχα ιδέα τι σημαίνει. Και σύντομα διαπίστωσα ότι οι περισσότεροι που δεν φόρεσαν την πράσινη φόρμα για να περιμένουν στην ουρά για το επισκεπτήριο, δεν είχαν ιδέα τι πέρναγα. “Γέννησα πρόωρα” τους έλεγα. “Αλλά όλα καλά, ε;” μου απαντούσαν. Αργότερα έμαθα ότι η προωρότητα αγγίζει ένα στα δέκα μωρά παγκοσμίως. Τα περισσότερα από αυτά επιβιώνουν με πολύ καλές προοπτικές ή με αντιμετωπίσιμα προβλήματα υγείας. Άλλα με σημαντικές αναπηρίες. Και άλλα δεν περνάνε ποτέ το κατώφλι του σπιτιού τους. Ωστόσο, το αληθινό πρόσωπο της προωρότητας δεν γίνεται ευρέως γνωστό. Οι γονείς δεν μιλούν γι’ αυτό. Ίσως επειδή πονάει πολύ. Η 17η Νοεμβρίου είναι η Παγκόσμια Ημέρα (κατά της Προωρότητας) και με αυτή την αφορμή θέλησα να γράψω τα όσα μου έμαθε αυτή η εμπειρία.   1. Ότι μία γέννηση δεν αποτελεί αυτονόητο happy end Κι όταν η λεχώνα του διπλανού κρεβατιού πανηγυρίζει, εσύ μπορεί να πονάς γιατί δεν έχεις το παιδί αγκαλιά, να αγωνιάς για την επιβίωση και την υγεία του, να υποφέρεις γιατί πρέπει να γυρίσεις στο σπίτι με άδεια χέρια και να χρειαστεί να ζήσεις τις πιο δύσκολες ημέρες της ζωής σου περιφερόμενη σε εντατικές και γιατρούς, νιώθοντας ανήμπορη να προσφέρεις το παραμικρό στο πιο δικό σου πλάσμα. Και, ναι, αυτό το σοκ μπορεί να μην το ξεπεράσεις ποτέ.   2. Ότι το πιο σημαντικό στη ζωή σου είναι η ζωή του Εντάξει, αυτό το αισθάνονται όλες οι μητέρες. Όμως εσύ θα αναγκαστείς να το συνειδητοποιήσεις από την αρχή. Γιατί όταν η επιβίωση του μωρού σου δεν είναι δεδομένη, καταλαβαίνεις ότι τελικά δεν έχουν τόση σημασία ούτε ο φυσιολογικός τοκετός, ούτε ο θηλασμός και τα ξενύχτια, ούτε ακόμη και τα δικά σου συναισθήματα μπροστά στη δική του ζωή.   3. Να ακούω το σώμα του (και το δικό μου) Μπορεί να κοιμάται πολύ, να τρώει πολύ και ξαφνικά να φρενάρει και να ελαττώνει ποσότητες. Μπορεί να δυσκολεύεται να καταπιεί, να στηρίξει το σώμα του, να μην σε κοιτά στα μάτια… όμως ένα πρόωρο μωρό ξέρει καλά τι κάνει. Όπως άλλωστε ξέρει κάθε μωρό και κάθε ανθρώπινος οργανισμός τι χρειάζεται και τι να κάνει για να το αποκτήσει. Μεγαλώνοντας όμως ένα πρόωρο μωρό και παρακολουθώντας το με κομμένη την ανάσα, σύντομα διαπιστώνεις πως ό,τι κάνει έχει κάποιο σκοπό και κάποιο αποτέλεσμα. Και όταν το δεις, μαθαίνεις να έχεις εμπιστοσύνη όχι μόνο στο δικό του σώμα αλλά και στο δικό σου που ποτέ μέχρι τώρα δεν είχες παρατηρήσει.   4. Να αδιαφορώ εύκολα για τη γνώμη των άλλων Προκύπτει από το Νο 2. Διότι αν ο σκοπός της ζωής σου είναι να μην αρρωστήσει το παιδί τον πρώτο χρόνο, είναι παιχνίδι για σένα να πετάξεις στα σκουπίδια σχόλια όπως: “το έχετε εσώκλειστο”, ”είσαι υπερβολική”, ”δεν κάνεις καλό στο παιδί” και διάφορα άλλα που με ευκολία θα ξεστομίσουν όσοι βρέθηκαν απέξω. Κατ’ επέκταση μπορείς εύκολα πλέον να πετάξεις στα σκουπίδια συμπεριφορές, υποχρεώσεις, δουλειές ακόμη και ανθρώπους που στάθηκαν ή στέκονται λίγοι.  5. Ότι δεν υπάρχει η έννοια της τύχης και της ατυχίας Γιατί τη στιγμή που θα ζηλέψεις το μωρό της διπλανής θερμοκοιτίδας επειδή άρχισε να σιτίζεται με γάλα, θα μάθεις ότι η μητέρα του είχε 4 αποβολές, έκανε 5 εξωσωματικές και ένα χειρουργείο στο έμβρυο για να μπορέσει να γεννήσει στην 29η εβδομάδα κύησης. Και την ίδια μέρα που βουλιάζεις στη δυστυχία, θα δεις το μωρό σου να αναπνέει χωρίς μηχανική υποστήριξη και θα αισθανθείς αμέσως η πιο ευτυχισμένη και τυχερή μητέρα του κόσμου.     6. Ότι κανένα παιδί δεν είναι συγκρίσιμο  Κλισέ; Αν όλοι οι γονείς αγωνιούν για το πόσο τρώει, πότε θα περπατήσει και πότε θα μιλήσει το μωρό τους, η μητέρα ενός πρόωρου υποφέρει. Διότι το δικό της μωρό δεν συμβαδίζει με τους ρυθμούς ανάπτυξης των τελειόμηνων. Και ο μόνος τρόπος για να καταλάβει ότι κάνει λάθος που συγκρίνει το παιδί της είναι να επαναλάβει το λάθος της και να διαψευστεί. Η κόρη μου μέχρι τους 16 μήνες που περπάτησε, δεν έβγαζε παρά ελάχιστους ήχους. Δεκαπέντε μέρες αφότου στάθηκε στα πόδια της, άρχισε να φτιάχνει φράσεις, κάνοντάς με να αμφιβάλλω για μένα που αμφέβαλλα για εκείνη. Όχι μόνο δεν τη σύγκρινα ξανά, αλλά τότε μόνο είδα πως κανένα παιδί δεν είναι ίδιο με τα άλλα.   7. Να εμπνέω ασφάλεια, ενώ αισθάνομαι ανασφάλεια Όσο εσύ αγωνιάς για το αν αναπτύσσεται σωστά και μετράς μέρες για το επόμενο κρίσιμο ραντεβού με τον αναπτυξιολόγο, το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να κοιτάς το παιδί σου με σιγουριά και πίστη στις δυνατότητές του. Πρέπει να το κάνεις να αισθάνεται ασφαλές με τον ίδιο τρόπο που πρέπει να έχεις πίστη σε εκείνο, όταν μάχεται στη μονάδα εντατικής νοσηλείας. Το αξιοθαύμαστο όμως είναι ότι τη δύναμη στη δίνει το ίδιο σου το παιδί, ένα απολύτως ευάλωτο πλάσμα. 8. Να νιώθω ευγνώμων Κάθε μέρα που περνάει, κάθε βράδυ που πέφτω να κοιμηθώ ένα μεγάλο ”ευχαριστώ” με πλημμυρίζει. Το να βρεθείς σε απόσταση αναπνοής από την καταστροφή και να ξεφύγεις, επειδή έσκυψες να δέσεις τα κορδόνια σου, δεν είναι μικρό πράγμα. Και το να νιώθεις ευγνώμων επίσης.   9. Ότι όταν μοιράζεσαι, νιώθεις καλύτερα Η γέννηση ενός πρόωρου μωρού είναι από μόνη της τραύμα. Μόνο όμως όταν μάθεις να το κοιτάς κατάματα και να μιλάς ανοιχτά γι’ αυτό, μπορείς να ελπίζεις ότι ο πόνος θα ελαττωθεί.   10. Ότι το δικό σου τραύμα δεν πρέπει να επηρεάσει το παιδί Οκ, θα το επηρεάσει, ας το πάρουμε απόφαση, διότι αν έχεις δει το παιδί σου μία φορά στην εντατική, θα έχεις πάντα μια τάση στην υπερπροστασία. Θα πρέπει όμως να μάθεις να πολεμάς τον εαυτό σου κάθε μέρα, για να χαρίσεις σε εκείνο μια φυσιολογική ζωή. Τη ζωή για την οποία αγωνίστηκε πιο σκληρά από τον οποιοδήποτε. Τη ζωή που του αξίζει. (Στο http://31ebdomades.blogspot.gr μπορείτε να διαβάσετε και άλλα κείμενά της Κέλλυς Σώκου και να ενημερωθείτε για την παγκόσμια καμπάνια κατά της προωρότητας).