Στην προσπάθειά του να γνωρίσει και να κατανοήσει το περιβάλλον του, το παιδί μαζεύει εμπειρίες, ερεθίσματα και πληροφορίες, ακολουθώντας τη δική του πορεία κατάκτησης ικανοτήτων και στόχων. Το παιχνίδι αποτελεί το πρώτο στάδιο μάθησης και δημιουργικής απασχόλησης. Μεγαλώνει μέσα από το παιχνίδι, αναπτύσσει καινούργιες ικανότητες, αποκτά εμπειρίες, καλλιεργεί την παρατηρητικότητα, τη μνήμη, τη φαντασία του και εξελίσσει τη σκέψη. Έτσι ανακαλύπτει τον κόσμο. Ουσιαστικά, ανάλογα με την ηλικία του παιδιού, το παιχνίδι είναι…
…είναι συντονισμός
Περίπου στους τέσσερις μήνες το μωρό σας είναι σε θέση να βάλει στόχο ένα αντικείμενο που του τραβάει το ενδιαφέρον και να το πιάσει. Συντονίζει τα μάτια και τα δαχτυλάκια του για να πιάσει, για παράδειγμα, ένα κορδόνι. Αν το τραβήξει προς το μέρος του και ακουστεί μουσική, θα χαρεί τόσο πολύ που θα τραβάει το κορδόνι ξανά και ξανά. Μ’ αυτόν τον τρόπο βελτιώνει τον συντονισμό του και εξασκείται στις λεπτές κινήσεις. Το παιχνίδι είναι αλληλεπίδραση και διέγερση των αισθήσεων για την απόκτηση ικανοτήτων, αντίληψη του χώρου και των προσώπων, ερέθισμα για την ανάπτυξη λόγου. Τι δίνει χαρά στο μωρό σας τώρα: παιχνίδια που έχουν να κάνουν με ήχους, πολύχρωμα, για να εξασκεί την όραση, με μεγέθη για να αρχίσει να αντιλαμβάνεται το μικρότερο και το μεγαλύτερο, με διάφορες ενέργειες για βελτίωση του συντονισμού και ενίσχυση της μνήμης, ένα μουσικό κουτί, μια κουδουνίστρα ή απλώς ένα μόμπιλε πάνω από το κρεβατάκι του. Προτείνουμε:
Περιστρεφόμενο-Ζωάκια Της Θάλασσας Μουσικό Περιστρεφόμενο Κρεβατιού Σκυλάκι στο φεγγάρι με μουσική Κουδουνίστρα Τζεφ ο σκύλος Μουσικό Καθρεφτάκι Με Ζωάκια Bright starts 2 σε 1: Περιστρεφόμενο μουσικό dream along μόμπιλε Bright starts Bunch λούτρινα ζωάκια Κουδουνίστρα Squeaker Croakos Στριφογυριστό λουλούδι με μουσική Κουδουνίστρα chick Αγκαλίτσας με τη νέα λαμπερή κουδουνίστρα
… είναι διασκέδαση
Από τον έκτο μήνα περίπου τα μωρά λατρεύουν τα παιχνίδια δράσης αντίδρασης που τα βοηθούν στο να ανακαλύψουν τον κόσμο και να νιώθουν ότι μπορούν να κάνουν πράγματα να συμβούν. Χτίζουν ένα πύργο με κύβους, τσαλακώνουν μια εφημερίδα καθώς και παιχνίδια που θα βοηθήσουν να αναπτύξουν τις σωματικές τους δεξιότητες. Διότι τώρα μπορούν και θέλουν να μάθουν: για παράδειγμα να κάνουν υπομονή, να αντέχουν την ένταση και να αντιλαμβάνονται τα συναισθήματά τους. Στο παιχνίδι «κούκου» για παράδειγμα, ένα πρόσωπο οικείο -όπως είναι η μαμά και ο μπαμπάς- κρύβει το πρόσωπό του πίσω από τα χέρια του ή πίσω από μια πετσέτα. Η αγωνία του μωρού είναι μεγάλη: θα ξαναεμφανιστεί το πρόσωπο; Μετά πέφτει πάλι η καμπύλη της έντασής του και ξαλαφρώνει: τι ωραία, το πρόσωπο ξαναπαρουσιάζεται! Τι δίνει χαρά στο μωρό σας τώρα: μια κούκλα – χωνί (γιατί κι αυτή μπορεί να «εξαφανίζεται» και να εμφανίζεται ξαφνικά). Χαλάκι δραστηριοτήτων που εξασκεί τις αισθήσεις του μωρού, προσφέροντάς του πολλά καινούργια ερεθίσματα σε ένα στάδιο που το μωρό δεν μπορεί ακόμη να κινηθεί και ν’ ανοίξει τους ορίζοντες του μικρού και περιορισμένου χώρου του. Πάνινες μπαλίτσες και μαλακά κουκλάκια χωρίς αποσπώμενα μέρη, που με την πίεση παράγουν ήχους καθώς το πρώτο πράγμα που μαθαίνουν είναι να «εξερευνούν» αντικείμενα με το στόμα τους και τα χέρια τους. Προτείνουμε: Μαγικό καπέλο με λαγό και μουσική Xαλάκι γυμναστήριο – Πουλάκι Τιμόνι μωρού με τον Τζεφ Κύβος πάνινος ο Κροκοκύβος Θεόφιλος Τρίγωνο Δραστηριοτήτων Nonos Μουσικό Γυμναστήριο με πολύχρωμα φωτάκια Γυμναστήριο Δραστηριοτήτων Φωτεινός Αγκαλίτσας
… είναι επαφή
Τα μωρά αγαπούν το άγγιγμα και ζητούν την επαφή. Γι’ αυτό, όταν βλέπουν μαζί σας εικονογραφημένα βιβλία , ευχαριστιούνται πολύ. Τα πρώτα πάνινα βιβλία με εικόνες είναι για παιδιά από έξι μηνών. Όταν ένα μωρό βλέπει μαζί με τη μαμά ή τον μπαμπά ένα βιβλίο, μαθαίνει κάτι για τον κόσμο – και συγχρόνως εξασκείται να μοιράζει την προσοχή του, δηλαδή να αφιερώνεται και στη μαμά του και στις εικόνες με τις αγροικίες. Η επαφή με τους άλλους είναι επίσης καθοριστική στο παιχνίδι με τους συνομηλίκους (από 12 μηνών περίπου). Οι μεγάλοι νομίζουν ότι τα παιδιά παίζουν το ένα δίπλα στο άλλο, όμως η εντύπωση είναι παραπλανητική. Στη φάση αυτή τα παιδιά ξεσηκώνουν μερικά πράγματα το ένα από το άλλο: π.χ. πώς ανοίγεις ένα κουτί ή πώς κατεβαίνεις με την όπισθεν από τη τσουλήθρα της παιδικής χαράς. Τι δίνει χαρά στο παιδί σας τώρα: Εικονογραφημένα βιβλία από ύφασμα ή χαρτόνι ή πλαστικό για την μπανιέρα, σβούρες, τουβλάκια, κύβοι και λούτρινα κουκλάκια με ήχους. Προτείνουμε: Βιβλίο: Ένα βράδυ στο σπίτι της γιαγιάς Βιβλίο: Βρες με! Τα ζωάκια Βιβλίο: Ακούω και παίζω – στο αγρόκτημα Πάνινοι Κύβοι – Φάρμα Ο Παλαβιάρης Λύκος Κούκλα πάνινη η Κίτι Σβούρα μεταλλική μικρή Bright starts κέντρο δραστηριοτήτων bounce baby Ρετρό Woodland εκπαιδευτικοί κύβοι Μότσαρτ μαγικός κύβος Disney Bebe Πυραμίδα Playgo Action Blocks Κύβος με σχήματα Κυβοσχηματάκια Αεροσυντριβάνι Ελεφαντούλη
… είναι ανακάλυψη
Από τον δωδέκατο μήνα περίπου θέλει να ανακαλύψει το παιδί από τι είναι φτιαγμένος ο κόσμος του: από τι αποτελείται το φορτηγάκι που μεταφέρει άμμο; Τι υπάρχει μέσα στην κοιλιά του αρκούδου; Μόλις το μωρό αντιληφθεί ότι οι ρόδες του κίτρινου θηρίου αποσυναρμολογούνται εύκολα, ότι ο αρκούδος είναι παραγεμισμένος με ροκανίδια, τότε νιώθει ότι κατακτά το περιβάλλον του. Από τον δέκατο έκτο μήνα περίπου αυτό συντελείται και συνθετικά: το παιδί αρχίζει να κατασκευάζει πράγματα: έναν πύργο από ξυλοτουβλάκια, τα πρώτα σχήματα από πλαστελίνη. Έτσι μαθαίνει τα υλικά, αλλά και τα θεμέλια της στατικής. Πώς πρέπει να τοποθετήσεις τα τουβλάκια το ένα πάνω στο άλλο, για να κρατήσει ο πύργος; Τι δίνει χαρά στο μωρό σας τώρα: απλά συναρμολογούμενα παιχνίδια, κούκλες και αρκουδάκια, τουβλάκια και αυτοκινητάκια που αποτελούνται από μεγαλύτερα κομμάτια που αφαιρούνται εύκολα. Προτείνουμε: Αεροπλάνο όχημα Λούτρινο καφέ αρκουδάκι Κατρακύλα ξύλινη με σφυρί Πυραμίδα κλόουν Εκπαιδευτικό λεωφορείο δραστηριοτήτων Bright starts sort bus Πρώτα βήματα με μουσική Μουσικό τραπέζι δραστηριοτήτων Λούτρινο Disney Flopsies Too Κουνιστό Αλογάκι Ο κος και η κα Πατάτα Aυτοκινητάκι Τρελοβολτίτσας
… είναι ανακάλυψη του εαυτού μας
Στον εικοστό μήνα περίπου αρχίζει το παιδί τα λεγόμενα παιχνίδια ρόλων. Κάνει για παράδειγμα ότι είναι η μαμά του: μαγειρεύει και έτσι τρυπώνει σε έναν άλλο ρόλο. Μ’ αυτόν τον τρόπο μαθαίνει πάντα κάτι για τον εαυτό του: ακριβώς αυτό, ότι δεν «είναι» η μαμά του, αλλά ότι μόνο «παίζει» τη μαμά του. Στη συνέχεια ίσως παίξει τον «μπαμπά»: και ίσως καταλάβει ότι είναι τελείως διαφορετική αίσθηση το να είσαι ο μπαμπάς. Τι δίνει χαρά στο μωρό σας τώρα: ένα κουζινάκι – παιχνίδι, όπως και ένα μικρό τρυπάνι και εργαλεία για κατασκευές. Μπορεί κάλλιστα να χρησιμοποιήσει και μια κούτα με μικρά καθημερινά αντικείμενα: κουτάλες μαγειρέματος, ένα χτυπητήρι ομελέτας και μανταλάκια. Προτείνουμε: Πάγκος ξυλουργού ξύλινος Σερβίτσιο τσαγιού μεταλλικό Κουζίνα γκαζιού δαπέδου Εργαλειοθήκη ξύλινη Κουζίνα φορητή ξύλινη Σετ καθαρισμού Σετ τσαγιού-τρόλευ Toy Story Τρίκυκλο
Με την συνεργασία της Αγγελικής Παρίου (ψυχολόγος – ειδική παιδαγωγός – ομαδική αναλύτρια)