Όσα πρέπει να ξέρετε για τον ύπνο του: 3 – 5 ετών

Στην ηλικία αυτή, η φαντασία των παιδιών είναι πιο δραστήρια και πλούσια από ποτέ. Κι αυτό είναι πολύ όμορφο και διασκεδαστικό, αλλά μπορεί να δημιουργήσει και κάποια προβληματάκια. Πλέον, ακόμα και τα παιδιά που μέχρι πρότινος είχαν τον ύπνο «στο τσεπάκι», ενδέχεται να αρχίσουν να συναντούν δυσκολίες εξαιτίας του… δράκου που κρύβεται κάτω από το κρεβάτι τους ή του κακού λύκου που δεν αποκλείεται να μπει στο δωμάτιό τους από το κλειστό παράθυρο. Για να το βοηθήσετε, προσπαθήστε να…  …του αφιερώσετε χρόνο πριν από τον ύπνο. Τη στιγμή που το παιδί πέφτει στο κρεβάτι, ο εγκέφαλός του επεξεργάζεται τα ερεθίσματα που δέχτηκε κατά τη διάρκεια της ημέρας. Εάν υπάρχει κάτι που το έχει φοβίσει, ενοχλήσει ή εντυπωσιάσει, είναι χρήσιμο να μπορεί να το συζητήσει μαζί σας, ώστε να αποφορτιστεί από τα έντονα συναισθήματα πριν κοιμηθεί. Δεν χρειάζεται να αρχίσετε να του κάνετε ερωτήσεις και να το «πιέζετε» να σας εκμυστηρευτεί ό,τι το απασχολεί. Απλά, καλλιεργήστε ένα κλίμα εμπιστοσύνης και θαλπωρής, και αφήστε το να σας μιλήσει.  …το εξοικειώσετε με τη νύχτα και το σκοτάδι. Μετά την ηλικία των 2,5 ετών, τα περισσότερα παιδιά αρχίζουν να αναπτύσσουν φόβο για το σκοτάδι και δεν θέλουν να μένουν μόνα σε σκοτεινούς χώρους. Αυτό, όπως είναι φυσικό, τα δυσκολεύει τόσο να πέσουν για ύπνο όσο και να αποκοιμηθούν ξανά, εάν για κάποιο λόγο ξυπνήσουν κατά τη διάρκεια της νύχτας. Μια καλή ιδέα είναι να τους κάνετε μια «ξενάγηση» στους σκοτεινούς χώρους του σπιτιού, εξηγώντας π.χ. πώς τα αντικείμενα δημιουργούν σκιές στους τοίχους, αλλά και να τους δώσετε να καταλάβουν ότι αυτό δεν είναι κάτι τρομακτικό και περίεργο που συμβαίνει μόνο στο δικό τους δωμάτιο, δείχνοντάς τους τα άλλα σπίτια που έχουν κλείσει τα φώτα. Μπορεί, αν θέλει, να διαλέξει ένα μικρό παιχνιδάκι ή κάποιο αντικείμενο για να «κοιμηθούν» μαζί, προκειμένου να νιώθει οικειότητα και ασφάλεια στο κρεβατάκι του.  …τηρείται αυστηρά το ωράριο του ύπνου. Για το πιτσιρίκι σας, καμία ώρα δεν είναι καλή για να πάει για ύπνο: Έχει να τελειώσει το παζλ, να παίξει στην μπανιέρα ή να ακούσει ένα παραμύθι ακόμα. Σε αυτή την ηλικία, το σύνθημά του είναι «αντιστέκομαι, άρα υπάρχω». Όμως εσείς είναι σημαντικό να φροντίζετε ώστε να τηρεί με συνέπεια το καθημερινό πρόγραμμά του. Ορίστε μια συγκεκριμένη ώρα (π.χ. 8.30 – 9.00 μ.μ.) που θα πρέπει να βρίσκεται στο κρεβάτι του και επιμείνετε ότι πρέπει να πέσει για ύπνο αυτή την ώρα κάθε μέρα. Καλό θα ήταν να τηρείτε το πρόγραμμα και τα Σαββατοκύριακα.  …ξέρετε πώς να αντιδράσετε σε περίπτωση νυχτερινού τρόμου. Τα επεισόδια «νυχτερινού τρόμου» είναι αρκετά συχνά ανάμεσα στα 3 και τα 5 χρόνια τους. Πρόκειται για μια διαταραχή ύπνου και παρατηρείται κατά τη διάρκεια που ο ύπνος είναι βαθύς (συνήθως μεταξύ της πρώτης και της τρίτης πρωινής ώρας). Το παιδί με νυχτερινό τρόμο συνήθως ξυπνάει στριγκλίζοντας πανικόβλητο. Ο πανικός μπορεί να διαρκέσει από 5 έως 20 λεπτά. Μπορεί να είναι ιδρωμένο, να αναπνέει γρήγορα και να έχει ταχυκαρδία, ενώ οι κόρες των ματιών του ενδεχομένως θα είναι διεσταλμένες. Μην αρχίσετε να το ρωτάτε τι συμβαίνει – πιθανότατα θα βρίσκεται σε σύγχυση και δεν θα είναι σε θέση να σας απαντήσει. Απλά κρατήστε το στην αγκαλιά σας, διαβεβαιώστε το ότι είστε κοντά του, όταν θα έχει ηρεμήσει. Το φαινόμενο αυτό υποχωρεί απο μόνο του σταδιακά.  Ξεπερνώντας το φόβο για το σκοτάδι  Το πρώτο που πρέπει να έχετε στο νου είναι ότι ο φόβος αυτός είναι φυσιολογικός και προκύπτει στη μεγάλη πλειοψηφία των παιδιών μετά τα 2,5-3 χρόνια, ενώ συνήθως διαρκεί αρκετά, περίπου μέχρι τα 6-7. Ο λόγος για τον οποίο προκύπτει έχει να κάνει με το γεγονός ότι η φαντασία τους καλπάζει, αλλά και με το ότι δεν μπορούν ακόμα να ξεχωρίσουν τι είναι αληθινό και τι φανταστικό. Γι’ αυτό, εάν το παιδί σας παραπονιέται ότι δεν μπορεί να κοιμηθεί επειδή υπάρχει ένα φάντασμα μέσα στο δωμάτιο, αποφύγετε να προσποιηθείτε ότι το ψάχνετε κάτω από το κρεβάτι ή μέσα στην ντουλάπα για να το διώξετε. Θα καταφέρετε ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα, επιβεβαιώνοντας ότι έχει πράγματι κάτι να φοβάται αφού κι εσείς ασχολείστε μαζί του. Το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να το διαβεβαιώσετε ότι οι γονείς του είναι εκεί για να εξασφαλίσουν ότι κανείς δεν θα του κάνει κακό και ότι δεν έχει να φοβάται τίποτα. Κάντε του μια κουβέντα την επόμενη μέρα και μιλήστε του για αυτό που μπορεί να το απασχολεί, καταρρίψτε ευγενικά και με απλό και κατανοητό τρόπο τους «παράλογους» φόβους του – υπάρχουν και ειδικά βιβλία-παραμύθια για αυτές τις φοβίες των παιδιών. Στη συνέχεια, καληνυχτίστε το με ένα φιλί και μια σύντομη αγκαλιά ή διαβάστε του μια σύντομη ιστορία που του αρέσει και βγείτε από το δωμάτιό του.  Μαθήματα αυτονομίας  Ένα παιδί 3-5 ετών είναι σε θέση να κάνει πολλά πράγματα μόνο του: Να φάει, να βγάλει τα ρούχα του, να τακτοποιήσει τα παιχνίδια του… Και είναι πολύ σημαντικό να τα κάνει, γιατί έτσι θα αρχίσει να χτίζει το αίσθημα της αυτονομίας που θα του επιτρέψει να γίνει ανεξάρτητο. Ένα παιδί που σας χρειάζεται πάντα δίπλα του όταν παίζει, για παράδειγμα, είναι λογικό να αναζητά την παρουσία σας και όταν πέφτει για ύπνο. Μαθαίνοντας να γίνεται «κύριος» του εαυτού του, θα καταφέρει να αποκτήσει τον έλεγχο σε όλες τις λειτουργίες που το αφορούν.  Με τη συνεργασία της Χρυσάνθης Λαθήρα (παιδίατρος) και της Βάσως Μακαρόνη (ψυχολόγος – παιδοψυχολόγος).