Σε ποια ηλικία αρχίζουν να μαρτυράνε τα παιδιά; Η πιο συνηθισμένη ηλικία είναι γύρω στα τέσσερα μια που τότε περίπου αρχίζουν να αναπτύσσουν συνείδηση. Επίσης σε αυτήν την ηλικία αρχίζουν να αντιλαμβάνονται την έννοια των κανόνων και ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για το ποιος τους τηρεί και ποιος όχι. Έτσι, ορισμένες φορές όταν ένα παιδί μαρτυράει κάτι, ελέγχει την ισχύ των κανόνων. Όταν λένε «ο Γιάννης έφαγε γλυκό πριν το φαγητό», ουσιαστικά εννοεί: «Εγώ δεν έφαγα οπότε τήρησα τον κανόνα». Γιατί μαρτυράνε τα παιδιά; 1. Από φόβο Όταν ένα παιδί μαρτυράει κάτι, ουσιαστικά το κάνει γιατί υποσυνείδητα θέλει να δώσετε εσείς λύση σε ένα θέμα που το απασχολεί. Αν πει ας πούμε «ο αδερφός μου, μου έφαγε τη σοκολάτα» αυτό που θέλει είναι όχι να του πάρετε μια σοκολάτα αλλά να γίνετε ο διαμεσολαβητής που θα λύσει το πρόβλημα. Ο μικρός πιθανώς φοβάται τον μεγάλο και δεν μπορεί να διαπραγματευτεί μαζί του οπότε σας βάζει σε θέση να το κάνετε εσείς. σας εμπλέκουν για μία ακόμα φορά ως το πρόσωπο που λύνει τα προβλήματα. Η ευθύνη για την επίλυση του θέματος δε βαρύνει πλέον το παιδί. 2. Για να μάθει αν πρέπει να τηρήσει τους κανόνες Κάποιες φορές όταν ένα παιδί μαρτυράει το κάνει για να βεβαιωθεί αν πρέπει να τηρήσει έναν κανόνα. Όταν λέει: «Ο Γιάννης βγαίνει έξω χωρίς να φοράει το μπουφάν του», ουσιαστικά είναι σα να σας ρωτάει: «Επιτρέπεται να βγαίνουμε έξω χωρίς να φοράμε το μπουφάν;». 2. Για να σας πει ότι το ίδιο τηρεί τους κανόνες 3. Από ανταγωνισμό Συχνά τα αδέλφια μαρτυρούν το ένα το άλλο προκειμένου να κερδίσουν τα εύσημα των γονιών τους. κερδίζοντας έτσι πόντους απέναντι στους γονείς. Το θυμάστε εξάλλου κι εσείς αυτό το κόλπο από τα παιδικά χρόνια, έτσι δεν είναι; 4. Για να φανεί δυνατό Το να μαρτυράμε τους άλλους μας δίνει μεγάλη δύναμη. Δεν πρέπει να απορούμε που το κάνουν τα παιδιά! Πότε είναι χρήσιμο να μαρτυράει; Ίσως το ότι συνεχώς μαρτυράει να είναι ενοχλητικό σε κάποιες όμως περιπτώσεις είναι και χρήσιμο. Αυτό που θα πρέπει να του κάνετε ξεκάθαρο είναι ότι θέλετε να ακούτε μόνο τα σημαντικά πράγματα (ειδικά αν κάποιος κινδυνεύει), αφήνοντας έτσι ανοιχτό το πεδίο για να έχει το παιδί σας τη σιγουριά ότι μπορείτε να το βοηθήσετε όταν υπάρχει πράγματι πρόβλημα. Τι να κάνω για να κατανοήσει τη διαφορά; Για να κατανοήσει τη διαφορά, ήδη από την ηλικία των 6, χρειάζεται να του δείξετε και με παραδείγματα ότι στην μια περίπτωση μαρτυράει κάτι το οποίο μπορεί να φέρει σε δύσκολη θέση το άλλο παιδί, ενώ στη δεύτερη περίπτωση λέει κάτι για να το βοηθήσει, αν υπάρχει κάποιο πρόβλημα. Για παράδειγμα αν το μικρό αδερφάκι «έκλεψε» στο επιτραπέζιο παιχνίδι είναι κάτι που δεν χρειάζεται να «μαρτυρήσει» το μεγάλο αδερφάκι στους γονείς. Ωστόσο πρέπει αμέσως να ενημερώσει αν το αδερφάκι του έχει πάρει ένα ξύλο και κυνηγάει ένα άλλο παιδάκι. Το πρόβλημα με τα παιδιά που συνηθίζουν να είναι «μαρτυριάρικα» χωρίς σοβαρό λόγο είναι ότι θεωρούν ότι οι γονείς τους θα βρουν τη λύση για κάθε πρόβλημα, ενώ κανονικά χρειάζεται τα ίδια να μάθουν πώς να ανταπεξέρχονται σε κάποια δυσκολία ή πρόβλημα και πώς να λύνουν τις διαφορές τους με τα αδέρφια τους ή με τους φίλους τους. Ωστόσο και εδώ πρέπει να υπάρξει μια ισορροπία για να μην αποτρέψετε το παιδί σας να σας λέει σοβαρά πράγματα, που έχουν σχέση με σωματική ή ψυχική βία. Επίσης αν τα παιδιά σας δυσκολεύονται να βρουν μια λύση μεταξύ τους, τότε είναι καλύτερο να επέμβετε για να αποφύγετε τα χειρότερα: όπως για παράδειγμα να πληγωθεί πολύ το ένα από τα δύο.
Με τη συνεργασία της Κατερίνας Θεοδωρίδου, (ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια)