Το να αναπαράγεις αιχμηρές πληροφορίες και να διαδίδεις φήμες για τους άλλους μπορεί να θεωρείται κενολογία, αλλά φαίνεται ότι είναι ωφέλιμο για την κοινωνία, μιας και είναι ένας τρόπος να ντροπιάσεις όσους «παρανομούν» και να τους αναγκάσεις να αλλάξουν συμπεριφορά. Τουλάχιστον, αυτό υποστηρίζουν οι επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ σε μια πρόσφατη έρευνά τους, που δημοσιεύεται στην επιστημονική επιθεώρηση «Psychological Science».
Πιο συγκεκριμένα, για τις απαιτήσεις της μελέτης, οι ερευνητές χώρισαν σε 4 ομάδες περισσότερους από 220 άντρες και γυναίκες και τους ζήτησαν να παίξουν ένα παιχνίδι, παίρνοντας οικονομικά ρίσκα που κατά τη γνώμη τους θα ωφελούσαν τις ομάδες τους.
Στο επόμενο στάδιο, έπρεπε να εξετάσουν την ανιδιοτέλεια των συμμετεχόντων: Τους έδιναν, λοιπόν, μάρκες που μπορούσαν να δωρίσουν σε ένα κοινό ταμείο για το καλό της ομάδας τους, με τους κανόνες του παιχνιδιού να επιτρέπουν να «πλουτίσουν» μόνο εκείνοι που δεν θα έδιναν τίποτα.
Στη συνέχεια, οι εθελοντές είχαν τη δυνατότητα να σχολιάσουν τη συμπεριφορά των μελών της ομάδας τους ή ακόμα και να αποκλείσουν κάποιον από τον επόμενο γύρο του παιχνιδιού. Επιπλέον, μπορούσαν και να προειδοποιήσουν ο ένας τον άλλον για εκείνους που «καταχράστηκαν τα χρήματα» προς ίδιον κέρδος. Και, όπως ήταν αναμενόμενο, τόσο οι άντρες όσο και οι γυναίκες… κουτσομπόλεψαν μόνο τα κακώς κείμενα της υπόθεσης!
Και ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Σιγά-σιγά, όλοι έμαθαν για την «εκμετάλλευση» που η ομάδα είχε υποστεί από κάποιους, κι έτσι τα μέλη επέλεγαν πλέον μόνο εκείνους με τους οποίους πίστευαν ότι θα συνεργαστούν καλύτερα – πράγμα που έκανε καλό στην εκάστοτε ομάδα.
«Με την απομάκρυνση αυτών που ενδιαφέρονταν μόνο για το προσωπικό τους συμφέρον, οι άνθρωποι καταφέρνουν να συνεργαστούν πιο αποδοτικά για το κοινό καλό, χωρίς το φόβο της εκμετάλλευσης», εξηγεί ο επικεφαλής της έρευνας και κοινωνιολόγος, δρ. Ρομπ Γουάιλερ, και προσθέτει: «Όσον αφορά τους «αποστάτες», συνήθως μαθαίνουν από τα λάθη τους και επαναπροσδιορίζουν τη στάση τους απέναντι στην ομαδική συνεργασία στο μέλλον».