Η εγκυμοσύνη είναι αναμφισβήτητα η πιο χαρούμενη περίοδος στη ζωή μιας γυναίκας, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως είναι πάντα και μια χαλαρή περίοδος. Το άγχος για ό,τι άγνωστο συντελείται κάθε στιγμή στο σώμα μας, η αγωνία για το αν θα πάνε όλα καλά συχνά προκαλούν ανησυχία. Εμείς αποκωδικοποιήσαμε τους πιο συχνούς φόβους μιας εγκύου και οι ειδικοί ανέλαβαν να μας καθησυχάσουν για να ζήσουμε αυτούς τους μήνες όσο πιο ξέγνοιαστα γίνεται.

1. Τις πρώτες εβδομάδες, πριν ακόμα διαπιστώσω ότι είμαι έγκυος, κατανάλωνα συχνά αλκοόλ. Μπορεί να έχει βλάψει το μωρό;

Αν πίνατε αλκοόλ τις πρώτες τρεις έως τέσσερις εβδομάδες μετά τη γονιμοποίηση, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Από τη στιγμή που το τεστ εγκυμοσύνης είναι θετικό, το αλκοόλ δεν μπόρεσε να βλάψει το έμβρυο (σε αντίθετη περίπτωση δεν θα εξελισσόταν η κύηση). Γενικά, αυτό που συμβαίνει τόσο με το αλκοόλ, όσο και με τα περισσότερα φάρμακα είναι ο «νόμος του όλου ή ουδέν». Δηλαδή, αν προκαλέσουν βλάβη στην κύηση, τότε αυτή παύει να εξελίσσεται, αν συνεχιστεί αυτό, σημαίνει ότι δεν έδρασε τοξικά στο έμβρυο. Από δω και πέρα είναι σημαντικό να μείνετε μακριά από όλα τα οινοπνευματώδη.

2. Οι ναυτίες έχουν υποχωρήσει. Πρέπει να ανησυχώ;

Πριν από μερικές εβδομάδες σίγουρα δεν θα φανταζόσασταν ότι θα έφτανε η στιγμή που θα σας έλειπαν οι ναυτίες! Όμως αυτό που σας συμβαίνει είναι απολύτως φυσιολογικό και αποδεικνύει ότι το σώμα σας έχει «συνηθίσει» την εγκυμοσύνη. Τόσο οι ναυτίες όσο και ο πόνος στο στήθος συνήθως εξαφανίζονται εντελώς γύρω στον τέταρτο με πέμπτο μήνα –σε μερικές περιπτώσεις και νωρίτερα.

3. Πριν μάθω ότι είμαι έγκυος, τρεφόμουν αποκλειστικά με junk food. Υπάρχει πιθανότητα να επηρεαστεί η ανάπτυξη του μωρού από την έλλειψη τροφών πλούσιων σε βιταμίνες;

Όχι αν αυτό συνέβη μόνο για λίγες ημέρες. Το έμβρυο λαμβάνει μέσω του πλακούντα όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά και τις βιταμίνες (εκτός από φυλλικό οξύ), ακόμη κι αν η μαμά δεν φάει για λίγες μέρες φρούτα και λαχανικά. Εφόσον όμως το συνειδητοποιήσατε, φροντίστε άμεσα να αναπληρώσετε τις «αποθήκες» των βιταμινών σας με σωστή, ισορροπημένη διατροφή, καθώς επίσης και με τα απαραίτητα συμπληρώματα που σας συστήνει ο γιατρός σας.

4. Εχθές έφαγα μια πέστο με βασιλικό και αμέσως μετά έμαθα τυχαίο ότι ο βασιλικός μπορεί να προκαλέσει ωδίνες. Κινδυνεύει το μωρό μου;

Θα μπορούσατε να είχατε την ίδια ανησυχία κι αν είχατε φάει δεκάδες πράγματα, αφού παρόμοια δράση έχουν η κανέλα, το γαρίφαλο, το μοσχοκάρυδο και το γλυκάνισο. Γενικά, υπάρχει η υποψία ότι προκαλούν ωδίνες τοκετού αρκετά μπαχαρικά, μόνο όμως αν καταναλωθούν σε τεράστιες ποσότητες –αν, για παράδειγμα, φάτε τρία βάζα πέστο ή μια ολόκληρη ρίζα τζίντζερ, κάτι που όμως είναι ανθρωπίνως αδύνατο. Σε περίπτωση ωστόσο που υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις ότι μπορεί ο τοκετός να ξεκινήσει άμεσα, μπορείτε προληπτικά να αποφεύγετε τα παραπάνω μπαχαρικά.

5. Πρόσφατα βρέθηκα σε ένα πάρτι και όλοι γύρω μου κάπνιζαν. Οι βλαβερές ουσίες του καπνού έφτασαν στο μωρό μου;

Δυστυχώς, ναι. Ό,τι εισπνέουμε φτάνει και στο έμβρυο. Όμως, όταν πρόκειται για μεμονωμένες περιπτώσεις, κυρίως παθητικού καπνίσματος, δεν υπάρχει κίνδυνος να προκληθούν βλάβες στο έμβρυο. Φροντίστε να μη βρίσκεστε συχνά σε κλειστούς χώρους με πολύ καπνό στη διάρκεια της εγκυμοσύνης σας, γιατί αυτό μπορεί να έχει πράγματι συνέπειες στην καλή έκβαση της κύησής σας. 6. Xθές χάιδεψα μια γάτα. Υπάρχει περίπτωση να προσβληθώ από τοξόπλασμα; Όχι. Το παράσιτο που προκαλεί την τοξοπλάσμωση δεν βρίσκεται στο τρίχωμα της γάτας, αλλά στα κόπρανά της. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι γυναικολόγοι συνιστούν προληπτικά στις εγκύους να αποφεύγουν την επαφή με γάτες. Παρ’ όλα αυτά, οι πιθανότητες να προσβληθούμε από τοξόπλασμα αγγίζουν κατά μέσο όρο το 0,5%. Για να συμβεί αυτό, θα πρέπει να έχει μολυνθεί ήδη η γάτα και στη συνέχεια να αγγίξουμε εμείς σε διάστημα δύο ημερών και για πρώτη φορά τα κόπρανά της. Όποιος έχει μολυνθεί στο παρελθόν από τοξόπλασμα (εν αγνοία του, μιας και δεν υπάρχουν συνήθως συμπτώματα) έχει ανοσία, κάτι που ισχύει περίπου για το 50% των ανθρώπων, αλλά και των γάτων. Επίσης, θα πρέπει προληπτικά οι έγκυες που δεν έχουν νοσήσει από τοξόπλασμα να πλένουν πολύ καλά όσα φρούτα και λαχανικά καταναλώνουν ωμά και επίσης να τρώνε καλά μαγειρεμένες τις τροφές τους (κρέας, βραστά λαχανικά κ.λπ.). 7. Έφαγα μαλακό τυρί. Τι πιθανότητες έχω να πάθω λιστέρια; Δεν υπάρχουν ακριβείς εκτιμήσεις, αλλά οι πιθανότητες είναι ελάχιστες. Για να προσβληθεί κάποιος από αυτή την ασθένεια, θα πρέπει να καταναλώσει μεγάλες ποσότητες ακατάλληλου μαλακού τυριού. Επειδή όμως η πρόληψη είναι πάντα η καλύτερη θεραπεία, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι καλύτερα να αποφεύγουμε τα μαλακά τυριά, όπως το μπρι ή το καμαμπέρ, και τυριά που περιέχουν μπλε ουσίες, όπως το blue cheese ή το ροκφόρ. 8. Κοιμάμαι συνεχώς μπρούμυτα. Μήπως βλάπτω το μωρό; Μπορείτε να… κοιμάστε ήσυχη. Να είστε βέβαιη πως αν το έμβρυο ενοχληθεί θα το καταλάβετε αμέσως από την κλοτσιά του, όσο βαθιά κι αν κοιμάστε, και θα αλλάξετε αυτομάτως πλευρό. Ως γενική οδηγία, θα προτείναμε να κοιμάστε στην αριστερή σας πλευρά (πάνω δηλαδή στο αριστερό σας χέρι), αφού αυτή είναι η καλύτερη στάση, καθώς βοηθά την πιο καλή φλεβική επαναφορά από τα κάτω άκρα. 9. Διανύω την 22η εβδομάδα της κύησης και έχω πάρει μόνο τρία κιλά. Είναι λίγα; Υπάρχουν γυναίκες που τους πρώτους μήνες της κύησης δεν έχουν όρεξη για φαγητό ή έχουν εμετούς, με αποτέλεσμα να χάνουν βάρος. Επίσης, πολλές γυναίκες μόλις μαθαίνουν ότι περιμένουν παιδί αλλάζουν ριζικά τη διατροφή τους και τρέφονται πιο υγιεινά, με αποτέλεσμα να παίρνουν πολύ λίγα κιλά στην αρχή της κύησης. Όμως, μέχρι να φτάσετε στο τέλος της εγκυμοσύνης, το σώμα σας πιθανότατα θα έχει αποκτήσει τα επιπλέον κιλά που θεωρούνται ιδανικά. Άλλωστε, το έμβρυο ολοκληρώνει την ανάπτυξή του και αρχίζει να παίρνει βάρος μετά τον έβδομο μήνα. Τότε είναι που και η έγκυος βλέπει σημαντική διαφορά στη ζυγαριά από εβδομάδα σε εβδομάδα. 10. Σκέφτομαι να ταξιδέψω αεροπορικώς; Επιτρέπεται; Οι περισσότερες αεροπορικές εταιρείες αφήνουν να ταξιδέψουν στα αεροσκάφη τους έγκυες έως και 32 εβδομάδων, μετά επιτρέπουν μόνο αν συντρέχει σημαντικός λόγος και με γραπτή άδεια από το γυναικολόγο τους. Μέχρι τότε, δεν υπάρχει κανέναν κίνδυνος τόσο για τη μητέρα όσο και για το έμβρυο. Ωστόσο, η πλειοψηφία των γυναικολόγων θεωρεί ότι μια έγκυος μπορεί να πετάξει άφοβα μεταξύ της 12ης και 28ης εβδομάδας. Κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου, οι ναυτίες και η υπνηλία δεν κάνουν διασκεδαστικό το ταξίδι, ενώ το τελευταίο τρίμηνο είναι σκόπιμο να μην το ρισκάρουμε, για να αποφύγουμε απρόοπτα γεγονότα.  11. Ο τρίχρονος γιος μου με κλότσησε κατά λάθος στην κοιλιά. Πρέπει να ανησυχώ; Σε γενικές γραμμές, όχι. Ο αμνιακός σάκος και το αμνιακό υγρό λειτουργούν σαν ασπίδα, προστατεύοντας το έμβρυο από τυχόν χτυπήματα. Σε περίπτωση όμως που πρόκειται για δυνατό χτύπημα στην κοιλιακή χώρα που σας πονάει ακόμα και μετά από ώρες ή αν δείτε έστω και μικρή αιμόρροια από τον κόλπο, καλύτερα να ειδοποιήσετε το γυναικολόγο σας. Στη χειρότερη των περιπτώσεων, ένα ιδιαίτερα ισχυρό χτύπημα μπορεί να οδηγήσει σε αποκόλληση πλακούντα. 12. Μπορεί το έντονο σεξ να βλάψει τον αμνιακό σάκο; Σε καμιά περίπτωση, εφόσον βέβαια μιλάμε για μια εγκυμοσύνη που εξελίσσεται ομαλά και χωρίς προβλήματα. Μόνο σε εγκυμοσύνες υψηλού κινδύνου ο οργασμός θα μπορούσε, λόγω συσπάσεων, να προκαλέσει κάποια αιμορραγία ή πρόωρο τοκετό. Όταν όμως όλα κυλούν ομαλά, το σεξ επιτρέπεται σε όλα τα τρίμηνα της κύησης και μάλιστα τις τελευταίες εβδομάδες της εγκυμοσύνης «επιβάλλεται» κιόλας, μιας και το σπέρμα περιέχει προσταγλανδίνες, που συμβάλλουν στο να μαλακώσει ο τράχηλος και να ξεκινήσει ο τοκετός. 13. Είμαι κρυωμένη και φταρνίζομαι πάρα πολύ έντονα, με αποτέλεσμα να τραντάζεται όλο μου το σώμα. Πρέπει να ανησυχώ για το μωρό μου; Το έντονο φτάρνισμα ή ο δυνατός βήχας ενδέχεται να γίνουν αρκετά ενοχλητικά στην εγκυμοσύνη, μιας και μπορεί να αισθανθούμε κάτι σαν σουβλιά στην περιοχή της κοιλιάς. Όταν όμως η κύηση προχωράει φυσιολογικά χωρίς ενδείξεις για πρόωρο τοκετό, δεν συμβαίνει τίποτα απολύτως στο μωρό, όσο δυνατά κι αν φταρνιστούμε. Αν ο βήχας ή το φτάρνισμα είναι πολύ έντονα, θα σας βοηθούσε η αποφυγή αλλεργιογόνων παραγόντων (γύρη, σκόνη κ.λπ.), όπως επίσης κι η χρήση φυσιολογικού ορού και οι εισπνοές υδρατμών ή φύλλων ευκαλύπτου. 14. Υπάρχει ο κίνδυνος να τυλιχτεί ο λώρος γύρω από το έμβρυο από δικό μου λάθος, για παράδειγμα, εάν κινούμαι πολύ στον ύπνο μου; Ο ομφάλιος λώρος μπορεί να φτάσει σε μήκος ακόμη και το 1,50 μέτρο. Κατά συνέπεια, υπάρχουν πολλές πιθανότητες να μπλεχτεί μέσα του το έμβρυο. Δεν υπάρχει όμως καμιά απολύτως ένδειξη για να ανησυχούμε. Το μωρό έχει τον τρόπο του να ξεμπερδεύεται, είτε εσείς είστε ξαπλωμένες στον καναπέ είτε κάνετε… κωλοτούμπες. 15. Η εξέταση ούρων έδειξε ελαφρώς αυξημένο σάκχαρο. Πρέπει να ανησυχώ; Το σάκχαρο στα ούρα είναι συχνό φαινόμενο κατά τη διάρκεια της κύησης, μιας και σε αυτό το διάστημα τα νεφρά επιτρέπουν ευκολότερα τη διέλευση της γλυκόζης. Σε περίπτωση που οι τιμές είναι ιδιαίτερα ανεβασμένες, ο γυναικολόγος σας θα ζητήσει να κάνετε καμπύλη γλυκόζης. Μόνο με αυτή την εξέταση θα βεβαιωθεί αν έχετε διαβήτη κύησης. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να ακολουθήσετε ειδική δίαιτα κι αν δεν φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα ίσως χρειαστεί να κάνετε θεραπεία με ινσουλίνη.  Με τη συνεργασία του Σπύρου Βλάχου (μαιευτήρας – γυναικολόγος).