Οι αλλεργίες της άνοιξης

Δυστυχώς η Άνοιξη δεν είναι η πιο όμορφη και ανέμελη εποχή για όλους. Και αυτό γιατί κάθε χρόνο περισσότεροι από 500.000 άνθρωποι, μεταξύ των οποίων και πολλά παιδιά, ταλαιπωρούνται εξαιτίας κάποιας αλλεργίας. Ποιες είναι όμως οι πιο συχνές αλλεργίες;

Αλλεργική ρινίτιδα

Η συχνότητα της αλλεργικής ρινίτιδας αυξάνεται συνεχώς τα τελευταία χρόνια και ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό (έως και 80%) αυτών που πάσχουν από άσθμα παρουσιάζουν επίσης κάποιο ρινικό αλλεργικό πρόβλημα. Εμφανίζεται συχνά σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό σχετικών αλλεργιών. Η μύτη είναι η περιοχή που υποφέρει περισσότερο, αφού έρχεται σε επαφή με πολλές ουσίες οι οποίες υπάρχουν γύρω μας. Τα μάτια, επίσης, κοκκινίζουν και δακρύζουν. Τα παιδιά που πάσχουν από αλλεργική ρινίτιδα ταλαιπωρούνται από μόνιμο «μπούκωμα» και φαγούρα στη μύτη, φταρνίζονται συχνά και έντονα, ενώ δεν είναι σπάνιο φαινόμενο η απώλεια της οσμής και της γεύσης.. Αν αυτή η αλλεργική ρινίτιδα δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, το παιδί μπορεί να παρουσιάσει συμπτώματα άσθματος (βάρος στο στήθος, βήχας, σφύριγμα στην αναπνοή ή ακόμα και δύσπνοια). Η ρινίτιδα μπορεί να εμφανίζεται και να ταλαιπωρεί το παιδί καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου και οφείλεται κυρίως στα ακάρεα της οικιακής σκόνης ή στο αγαπημένο του κατοικίδιο, αλλά επιδεινώνεται με τον καπνό του τσιγάρου σας και το επιβαρημένο περιβάλλον.

Θεραπεία: Για την αντιμετώπισή της συνιστάται κυρίως η τοπική χρήση σπρέι (χρωμόνες, κορτικοστεροειδή), που ανακουφίζει δραστικά από τα συμπτώματα και είναι συνήθως ακίνδυνο –αρκεί να ακολουθούνται πιστά οι οδηγίες του γιατρού–, αντιισταμινικά από το στόμα, αντιλευκοτρινικά. Αν είναι αδύνατον να αποφευχθεί η επαφή του παιδιού με τους παράγοντες που προκαλούν την αλλεργία, τότε προτείνεται η ανοσοθεραπεία, που είναι ένα είδος εμβολίου. Το εμβόλιο αυτό γίνεται μετά την ηλικία των πέντε-έξι ετών και μπορεί να έχει θεαματικά αποτελέσματα, γίνεται προεποχιακά ή όλο το χρόνο και διαρκεί 3-5 χρόνια. Με τη χρήση του χορηγείται στο παιδί το αλλεργιογόνο που του προκαλεί αλλεργική νόσο κατά τακτά διαστήματα, ώστε να αναπτύξει προστατευτικά αντισώματα και να μην εκδηλώνει συμπτώματα στη συνήθη ποσότητα αλλεργιογόνου. 

Αλλεργικό άσθμα

Το άσθμα είναι μια χρόνια πάθηση του αναπνευστικού συστήματος με κύριο χαρακτηριστικό τη δύσπνοια, το βήχα και τα «γατάκια» στο στήθος. Η δύσπνοια οφείλεται σε παροδική στένωση των αγωγών μέσω των οποίων γίνεται η είσοδος και η έξοδος του αέρος στα πνευμόνια και μπορεί να εμφανίζεται όταν το παιδί κουράζεται (στην ήπια μορφή της νόσου) ή και σε κατάσταση ηρεμίας (στη βαρύτερη μορφή της). Το άσθμα μπορεί να είναι εξωγενές ή αλλεργικό και ενδογενές ή μη αλλεργικό.. Τα συμπτώματα τόσο του αλλεργικού όσο και του μη αλλεργικού άσθματος είναι τα ίδια: Το παιδί παραπονιέται για βάρος στο στήθος, σαν να πιέζεται ο θώρακάς του, κάτι που του προκαλεί δυσκολία στην αναπνοή. Επιπλέον, έχει ξηρό βήχα, ο οποίος μπορεί να εμφανιστεί κατά τη διάρκεια της ημέρας ή μόνο τη νύχτα ή μετά την άσκηση, δύσπνοια και «σφύριγμα» στο στήθος. 

Θεραπεία: Το αλλεργικό άσθμα αντιμετωπίζεται ανάλογα με τη βαρύτητα των συμπτωμάτων. Τα εισπνεόμενα βρογχοδιασταλτικά και κορικοστεροειδή, χρωμόνες, τα αντιλευκοτριενικά, τα αντιIgE μονοκλωνικά αντισώματα και η ανοσοθεραπεία είναι αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση του άσθματος.

Επιπεφυκίτιδα

Πρόκειται για μια φλεγμονή του επιπεφυκότα του οφθαλμού. Οφείλεται σε βακτήρια, ιούς ή άλλους ερεθιστικούς παράγοντες, όπως χημικές ουσίες, καθώς και σε αλλεργική αντίδραση του ματιού σε γύρη που κυκλοφορεί στον αέρα. Μπορεί να συνυπάρχει με τη ρινίτιδα προκαλώντας προβλήματα στα μάτια (φαγούρα, κοκκίνισμα, φωτοφοβία, πρήξιμο στα βλέφαρα, δάκρυα που δεν σταματούν και κατά συνέπεια τσίμπλες).

Θεραπεία: Ο οφθαλμίατρος θα συστήσει θεραπεία ανάλογα με την περίπτωση. Αν πρόκειται για επιπεφυκίτιδα που έχει προκληθεί από μικροβιακή αιτία –χαρακτηριστικό της, οι τσίμπλες– ο καθαρισμός με κρύο χαμομήλι θα ανακουφίσει το παιδί. Αν όμως η επιπεφυκίτιδα προέρχεται από αλλεργιογόνα, όπως η γύρη του χαμομηλιού, τότε το χαμομήλι πρέπει να αποφεύγεται, γιατί μπορεί να επιδεινώσει το πρόβλημα. Ανάλογα με τη βαρύτητα της εποχιακής επιπεφυκίτιδας, ο γιατρός θα σας προτείνει κολλύριο τεχνητών δακρύων, αντιαλλεργικό, αντιισταμινικό, κορτιζόνης ή και σιρόπι αντιισταμινικό. Τα δάκρυα περιέχουν ειδικά ένζυμα και αντισώματα, ώστε να προστατέψουν το μάτι από βακτήρια και μικροοργανισμούς.

Δερματικές αλλεργίες

Η «απάντηση» του οργανισμού που έχει δεχτεί επίθεση από κάποια ουσία την οποία βλέπει σαν εχθρό δεν έρχεται πάντα από το αναπνευστικό σύστημα, αλλά και από το δέρμα. Οι δερματικές αλλεργίες κάνουν την εμφάνισή τους με φαγούρα, πρήξιμο, κοκκινίλες ή απολέπιση του δέρματος. Το ατοπικό έκζεμα εκδηλώνεται με κοκκίνισμα του δέρματος, ξεφλούδισμα, τοπική φαγούρα ή σε ολόκληρο το σώμα ή ακόμα και στο πρόσωπο. Μπορεί να οφείλεται σε γύρη, σε τροφές ή σε άλλα αίτια και προσβάλλει συνήθως άτομα με γενετική προδιάθεση. Η κνίδωση, από την άλλη, είναι μια αλλεργία που κάνει θραύση την άνοιξη, αφού προκαλείται από το χνούδι τσουκνίδας, από το τσίμπημα σφήκας ή μέλισσας, από αλλεργιογόνα φαρμάκων, ακόμα και τροφών καθώς, και από τριχίδια της κάμπιας. Τα συμπτώματα (άσπρες πετάλες και κόκκινες πλάκες πάνω στο δέρμα) σε συνδυασμό με έντονη φαγούρα μπορεί να εκδηλωθούν σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος και να υποχωρήσουν μετά από μερικές ώρες.

Θεραπεία: Τα αντιισταμινικά από το στόμα είναι συνήθως αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της κνίδωσης και στην ατοπική δερματίτιδα.

Υπάρχει αντιμετώπιση της εποχιακής-ανοιξιάτικης αλλεργίας;

Τα παιδιά που έχουν αλλεργικό πρόβλημα είναι απαραίτητο να παίρνουν ειδική φαρμακευτική αγωγή που θα τους έχει συστήσει ο αλλεργιολόγος ανάλογα με τη βαρύτητα της νόσου. Η αγωγή είναι απαραίτητη για να αποφευχθεί επιδείνωση των συμπτωμάτων και πιθανών επιπλοκών. Πέρα από τη φαρμακευτική αγωγή, υπάρχουν κάποιοι απλοί τρόποι που ίσως μπορούν να βοηθήσουν να προφυλαχτούμε τα από τα εισπνέομενα αλλεργιογόνα μειώνοντας την επαφή.

Για παράδειγμα, σε αλλεργία στη γύρη:

–  Αποφεύγουμε τις βόλτες στην εξοχή νωρίς το πρωί (7 έως 10) και νωρίς το απόγευμα (3 έως 5), μιας και εκείνες τις ώρες παρατηρείται η μεγαλύτερη παραγωγή γύρης. –  Δεν επιτρέπουμε στα παιδιά να περπατούν ξυπόλητα στην εξοχή. –  Χρησιμοποιούμε κλιματιστικά στο σπίτι και στο αυτοκίνητο με φίλτρα υψηλής απόδοσης. –  Δεν αερίζουμε έξω τα κλινοσκεπάσματα και δεν στεγνώνουμε τα ρούχα σε εξωτερικό χώρο κατά την εποχή της γυρεοφορίας.

Σε αλλεργία σε μύκητες ή ακάρεα:

–  Αερίζουμε το σπίτι και τα κλινοσκεπάσματα καθημερινά. –  Δεν έχουμε στο εσωτερικό του σπιτιού γλάστρες με χώμα. –  Μειώνουμε την υγρασία στο σπίτι, γιατί ευνοεί τους μύκητες που προκαλούν με τη σειρά τους αλλεργίες. –   Προσοχή σε κουρτίνες, χαλιά και μοκέτες, γιατί κατακρατούν μεγάλες ποσότητες σκόνης.   –  Τα σεντόνια θα πρέπει να πλένονται κάθε εβδομάδα σε θερμοκρασίες πάνω από 60°C, ώστε να απολυμαίνονται από τα ακάρεα της οικιακής σκόνης. Οι κουβέρτες και το μαξιλάρι πρέπει, επίσης, να πλένονται στην ίδια θερμοκρασία. –  Σε παιδιά με προδιάθεση στις αλλεργίες δεν δίνουμε λούτρινα παιχνίδια και αποφεύγουμε να έχουμε στο σπίτι κατοικίδια ζώα. –  Καθαρίζουμε τα δωμάτια με ηλεκτρική σκούπα ακόμα και κάθε δεύτερη μέρα. –  Απαγορεύουμε το κάπνισμα σε οποιονδήποτε χώρο του σπιτιού.

Ειδικά αλλεργιολογικά τμήματα:

Αθήνα

Παίδων Αγλαΐα Κυριακού, τηλ.: 210 7775610-1, 210 7783212

Λαϊκό, τηλ.: 210 7771101, 210 7706001

Νοσημάτων Θώρακος (Σωτηρία), τηλ.: 213 2011100, 213 2011200, 210 77763100

Αττικό Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο, τηλ.: 210 5831000, 210 5831100

401 Στρατιωτικό Νοσοκομείο, τηλ.: 210 7494000

ΝΙΜΙΤΣ, τηλ.: 210 7288001

Ναυτικό Νοσοκομείο, τηλ.: 210 7261000, 210 7261613

1ο Νοσοκομείο ΙΚΑ –ΕΤΑΜ, τηλ.: 210 8106459, 210 8106334

Θεσσαλονίκη Ιπποκράτειο, τηλ.: 2310 892012

Με τη συνεργασία της Γιώτας Δημάκα (ειδική αλλεργιολόγος, δ/ντρια Αλλεργιολογικού Τμήματος του Α’ Νοσοκομείου ΙΚΑ).