Τα ξαδέρφια του, οι φίλοι του από τον παιδικό σταθμό… έχετε προσέξει ότι πολλά παιδάκια σε αυτή την ηλικία έχουν αρχίσει να φτιάχνουν κανονικές φράσεις. Όμως το δικό σας αρκείται στο να φλυαρεί χωρίς νόημα και συνοχή! Σας διαβεβαιώνουμε ότι δεν είναι το μόνο. Σύμφωνα με τους ειδικούς επιστήμονες της λογοθεραπείας, ένα 20 – 25% των παιδιών δεν μιλάει σωστά σε αυτή την προσχολική ηλικία. Γιατί όμως το παιδί σας αρνείται να μιλήσει κανονικά, από τη στιγμή που τα υπόλοιπα παιδιά αυτής της ηλικίας μιλάνε και πολύ καλά μάλιστα;
Δεν λέει καμία λέξη, όμως επικοινωνεί.
– Δεν είναι πολυλογάς; Είναι σπάνια περίπτωση. Αν δεν τα καταφέρνετε να αποκρυπτογραφήσετε τη γλώσσα του, θα ακούτε πιθανόν τα επιφωνήματά του που θα συνοδεύονται από γκριμάτσες. Επικοινωνεί!
– Αν δεν καταφέρνει στο να χειρίζεται τη γλώσσα, αυτό δεν το εμποδίζει καθόλου στο να πλησιάσει τα άλλα παιδιά και να παίξει μαζί τους. Παρατηρείστε το, θα δείτε μια σωματική στρατηγική που χρησιμοποιεί για να γίνει κατανοητό…
Γιατί δεν μιλάει;
– Όπως όλα τα παιδιά, δεν μπορεί να σημειώνει πρόοδο με τον ίδιο ρυθμό σε όλους τους τομείς. Αν περπατήσει πολύ νωρίς ή αν καταφέρει να φάει μόνο του …. μπορεί να του πάρει λίγο περισσότερο χρόνο για να αρχίσει να μιλάει κανονικά.
– Η θέση του απέναντι στα αδέλφια του είναι πολύ σημαντική. Αν είναι το τελευταίο παιδί, τα μεγαλύτερα αδέλφια του ίσως να το καταλαβαίνουν καλύτερα από εσάς όταν λέει τις παραποιημένες λέξεις και να είναι σε θέση να τις μεταφράσουν. Αφού μεταφράζονται τα λεγόμενά του, γιατί να κουράζεται για να προφέρει τις λέξεις καλύτερα;
– Άλλη εξήγηση: η προσοχή που του δίνετε. Αν εσείς, οι γονείς του, ή οι άλλοι άνθρωποι που το προσέχουν (η νταντά του για παράδειγμα), του δείχνετε παραπάνω ενδιαφέρον από ό,τι πρέπει και του κάνετε και το παραμικρό χατήρι, γιατί να προσπαθήσει λοιπόν;
Πώς να το βοηθήσω;
– Να επαναλαμβάνετε αυτό που θέλει να πει. Αυτός ο τρόπος θα το βοηθήσει σταδιακά να αναγνωρίζει το πράγμα που λέει με τους σωστούς ήχους και κατά συνέπεια,με τις σωστές λέξεις. “Α, θέλεις ένα γλυκό αγαπούλα μου; Ορίστε!”.
– Να είσαστε υπομονετικοί. Αν επαναλαμβάνει συνέχεια τις ίδιες λέξεις χωρίς να μπορείτε να καταλάβετε, μην τα παρατάτε. Βοηθήστε το να πει με άλλες λέξεις αυτό που θέλει να πει αφού προσπαθήσετε να μαντέψετε τι εννοεί, σχεδιάζοντάς το…
– Δώστε του επιλογές. Αν δεν καταλαβαίνετε τι λέει και με την πρώτη επανάληψη δεν το καταλάβατε ακόμη, δώστε στο παιδί την επιλογή ανάμεσα στα δύο επικρατέστερα -σύμφωνα με τα όσα έχετε την υποψία ότι μπορεί να θέλει να σας πει. Έτσι θα του είναι πιο εύκολο να προσεγγίσει αυτό που θέλει χωρίς να πρέπει να το πει από μόνο του. Αν μάλιστα του δώσετε και άλλα στοιχεία μαζί με τη λεκτική επιλογή, π.χ. να δείξετε, το παιδί θα βοηθηθεί ακόμα περισσότερο.
– Κάντε διάλογο. Διαλέξτε μια στιγμή ή μια μέρα που θα είναι χαρούμενο (όταν παίζει, όταν το κάνετε μπάνιο, όταν πάτε βόλτα…) θα του λέτε πάντα για τι πράγμα μιλάτε. Το παιδί σας θα μπει στη διαδικασία να συνδιαλλαγεί μαζί σας. Θα χρησιμοποιήσει τον τόνο, τις κινήσεις και τις γκριμάτσες και αν δεν είναι πάντα κατανοητό, θα νιώθει ότι το ακούνε.
– Να μην πανικοβάλεστε όταν σκέφτεστε πώς θα τα καταφέρει στο παιδικό σταθμό. Ακόμα και αν αρχίζει τότε να μιλάει, είναι σίγουρο ότι τον Σεπτέμβριο που έρχεται θα προσπαθήσει πολύ και θα είναι γεμάτο ανυπομονησία για το πώς θα είναι κατανοητό στους συμμαθητές του αλλά και στη δασκάλα του. Τα ερεθίσματα που θα πάρει από τον παιδικό θα το βοηθήσουν επίσης να προχωρήσει γλωσσικά.
– Ζητήστε τη γνώμη ενός ειδικού. Αν η κατάσταση αυτή σας ανησυχεί πραγματικά, ο οικογενειακός σας γιατρός ή ο παιδίατρός σας μπορεί να σας καθοδηγήσει ώστε να ζητήσετε τη γνώμη ενός ειδικού λογοπαθολόγου. Είναι προτιμότερο να πάρετε επιβεβαίωση ότι δεν υπάρχει πρόβλημα παρά να αφήσετε κάτι χωρίς την απαραίτητη φροντίδα.
Πότε πρέπει να ανησυχήσω;
Όσο χαρούμενο και να είναι το παιδί σας που μπορεί και βρίσκει εύκολα κάποιο τρόπο για να το καταλάβουν οι άλλοι, σίγουρα θα μπει στη διαδικασία του να μιλήσει από τη στιγμή που θα έχει κάποιο κίνητρο. Παρόλα αυτά, υπάρχουν και μερικά σημάδια που μπορεί και να προδίδουν ότι υπάρχει κάποιο πρόβλημα και ότι πρέπει να το κοιτάξετε χωρίς καθυστερήσεις.
– Μένει μέσα στο «καβούκι» του και αργεί να αντιδράσει. Είναι πιθανόν να ευθύνεται κάποιοπρόβλημα ακοής γι’αυτό. Συμβουλευτείτε τον γιατρό ή τον παιδίατρό σας.
– Μένει αμίλητο και το βλέμμα του είναι απλανές. Ένα ψυχολογικό ή αναπτυξιακό πρόβλημα ίσως να κρύβεται πίσω από αυτή την καθυστέρηση. Μην διστάσετε να ζητήσετε βοήθεια.
– Εκνευρίζεται κάθε φορά που δεν μπορείτε να καταλάβετε αυτά που θέλει να πει. Αν δείξει κάποια δείγματα προσπάθειας για να εκφραστεί, αλλά δεν τα καταφέρνει, θα ήταν καλό να ζητήσετε από τον παιδίατρο να σας συστήσει κάποιον ειδικό λογοπαθολόγο για να αξιολογήσει το παιδί. Μια και μόνο επίσκεψη πολλές φορές είναι αρκετή για να σχηματίσει γνώμη ο ειδικός και να σας πει τι πρέπει να κάνετε.
Με την συνεργασία της κας Ελισσάβετ Κυριακοπούλου (MS. CCC-SLP Παθολόγος λόγου και ομιλίας)