Αδελφική ζήλια: Όταν το πρώτο ζηλεύει το δεύτερο

Η είσοδος ενός μικρού αδελφού δεν είναι μια απλή υπόθεση. Στην πραγματικότητα, το να εμφανίζεται ξαφνικά ένα νεογέννητο από το πουθενά, είναι αρκετό για να δοκιμάσει την ψυχοσύνθεση οποιουδήποτε δίχρονου παιδιού. Η άφιξη του μωρού μεταφράζεται σαν  «λιγότερο μερίδιο για μένα», λιγότερες αγκαλιές, λιγότερα χαμόγελα, λιγότερη προσοχή, λιγότερη αγάπη.

Το να φέρετε στο σπίτι ένα μωρό, είναι συνήθως πιο δύσκολο για τα παιδιά που βρίσκονται στην ηλικία μεταξύ 18 μηνών και τριών χρονών. Οποιοδήποτε μικρότερο παιδί δεν θα έχει αυτή την ανησυχία και τα μεγαλύτερα θα έχουν άλλα πράγματα για να ασχοληθούν εκτός από εσάς. Δεν είναι σπάνιο για τα δίχρονα παιδιά να δείχνουν επιθετικότητα, παλιμπαιδισμό, ζήλια, αναποφασιστικότητα, ή και έναν συνδυασμό αυτών. Αντί να αντιδράτε υπερβολικά με την αρνητική συμπεριφορά του παιδιού σας, επικυρώστε τα συναισθήματά του και βοηθήστε το να βρει άλλους τρόπους για να τα εκφράσει. Φυσικά, πρέπει να κάνετε το παιδί σας να συνηθίσει την ιδέα του μικρού αδελφού ή της μικρής αδελφής, πριν το φέρετε σπίτι. Ακολουθείστε το πλάνο με τις τρεις φάσεις για να καλλιεργήσετε το έδαφος για μία ειρηνική συμβίωση και σχέση ανάμεσα στα δύο αδέλφια από την αρχή.

Εσείς του μιλάτε  για το μωρό που έχετε την κοιλίτσα σας και εκείνο δεν μπορεί ουσιαστικά να το αντιληφθεί, γιατί… «δεν φαίνεται ακόμα»! Για το μοναχοπαίδι σας, το μωράκι που θα φέρετε στον κόσμο είναι κάτι σαν έναν φανταστικό φίλο, τον οποίο κάποια στιγμή θα εμφανίσετε. Ωστόσο κάποιες αλλαγές στην καθημερινότητά του, όπως το γεγονός ότι τώρα πλέον δεν  μπορείτε να παίζετε στο πάτωμα και να κυλιέστε εκεί ή καινούργια πράγματα μπήκαν στο δωμάτιό του που όμως δεν είναι δικά του, ακόμα και το γεγονός ότι συγγενείς και φίλοι το ρωτάνε πως νιώθει για το αδελφάκι του…το κάνουν να νιώθει περίεργα με αυτή την κατάσταση.

–  Προγραμματίστε οποιαδήποτε μεγάλη αλλαγή στην ζωή του παιδιού, όπως να μετακομίσει από την κούνια σε μεγαλύτερο παιδικό κρεβάτι ή να αρχίσει τον παιδικό σταθμό, όσο το δυνατόν αργότερα από την ημερομηνία της γέννας. Με αυτόν τον τρόπο το παιδί σας δεν θα συνδέσει την οποιαδήποτε αλλαγή με την άφιξη του μωρού, αλλά με το ότι το ίδιο μεγαλώνει.

–  Μην χρησιμοποιείτε το μωρό σαν δικαιολογία. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σας, θα υπάρξουν πράγματα που δεν θα μπορείτε να τα κάνετε πια με το παιδί σας όπως παλιά… για παράδειγμα να ανεβαίνετε τα σκαλιά κρατώντας το αγκαλιά για να το βάλετε για ύπνο. Για να απομακρύνετε τέτοιου είδους απογοητεύσεις, μην τα βάζετε με τον όγκο της κοιλιάς σας για τους περιορισμούς των κινήσεών σας. Αντ’ αυτού, πείτε του ότι πονάει η πλάτη σας ή τα πόδια σας.

–  Μην δημιουργείτε ψεύτικες προσδοκίες. Αν πείτε στο παιδί σας ότι θα παίζει μαζί με το αδελφάκι του, ίσως απογοητευτεί όταν αντιληφθεί ότι το μόνο που κάνει το μωρό είναι να κοιμάται, να κλαίει και να τρώει. Δείξτε του την πραγματικότητα. Πείτε του πώς ήταν το ίδιο όταν ήταν μωρό ή να επισκεφτείτε φιλικά σας σπίτια που έχουν μωρά.

–  Δώστε την αίσθηση στο παιδί σας ότι επενδύετε σ’αυτό. «Θα μάθει πώς να κάνει τα πάντα παρακολουθώντας εσένα. Εσύ που θα είσαι ο μεγαλύτερος και θα ξέρεις περισσότερα, εσύ θα του τα μάθεις»

Η καθημερινότητα του παιδιού σας θα εξοστρακιστεί σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό όταν φύγετε από το σπίτι και ξαφνικά παίρνετε τη μορφή δύο ατόμων. Δεν θα σας έχει δει ολόκληρη τη μέρα, και ξαφνικά σας βλέπει σε ένα ξένο κρεβάτι, σε έναν ξένο χώρο με έναν ξένο άνθρωπο στην αγκαλιά σας. Είναι πιθανό και λογικό να φρικάρει.

–  Να κάνετε τον μεγάλο αδελφό πρωταγωνιστή του «σόου». Ανοίξτε την αγκαλιά σας για να υποδεχθείτε το πρώτο σας παιδί μετά τον τοκετό. Δώστε του πλήρη προσοχή πριν του παρουσιάσετε το αδελφάκι του. Όταν το παρουσιάσετε, δώστε του το μεγάλο δώρο που του «αγόρασε» το μωρό γι’ αυτό.

–  Γεμίστε τον χώρο με τις φωτογραφίες του πρωτότοκου. Αφήστε να δει το παιδί σας τις φωτογραφίες του στο δωμάτιο του νοσοκομείου.

– Ζητήστε από τους επισκέπτες σας να χαιρετίσουν το παιδί σας πρώτα, πριν δώσουν σημασία στο νεογέννητο. Ζητήστε τους ακόμα να του πουν πόσο τυχερό είναι το μωράκι που τον έχει μεγάλο αδελφό/ή αντί να του πουν ότι είναι τυχερός/ή που είναι μεγάλος αδελφός/ή.

Από την οπτική γωνία του μεγαλύτερου παιδιού σας… οι συνεχείς επισκέψεις, από τις οποίες κανείς δεν το κοιτάει με την ίδια λατρεία, ούτε του κάνει δώρα. Εσείς προσπαθείτε να αναρρώσετε από τη διαδικασία που υπέστη το σώμα σας καθώς και να προσαρμοστείτε τις άγρυπνες νύχτες και γι’ αυτούς τους λόγους έχετε λίγη ενέργεια για το ίδιο. Και ηθικός αυτουργός έχει το θράσος και κλαίει  – και μάλιστα δυνατά – καθώς παίζει η τηλεόραση τα στρουμφάκια!

– Δώστε στο παιδί σας τον ρόλο του οικοδεσπότη. Βάλτε το να υποδέχεται τους επισκέπτες και ζητήστε του να τους συστήνει το μωρό.

–  Να είστε διαθέσιμη στο πρωτότοκό σας. Όποτε μπορούν οι δικοί σας να σας βοηθήσουν, να κάνουν όσα περισσότερα μπορούν για το μωρό, ώστε να μπορείτε να συγκεντρωθείτε στο μεγάλο σας παιδί.

– Όταν νταντεύετε το μωρό σας, κάντε το με τέτοιο τρόπο ώστε να φαίνεται σαν του λέτε πόσο τυχερό είναι που έχει έναν υπέροχο μεγάλο αδελφό. Κάθε φορά που το μωρό σας χαμογελάει ‘μεταφράστε’ το στο παιδί σας σαν «Κοίτα, σου χαμογελάει! Χαμογελάει μόνο όταν είσαι κοντά του». Είναι δύσκολο να μην αγαπάς κάποιον που σου δείχνει τη λατρεία του τόσο ξεκάθαρα.

– Να  περιμένετε εισπράξετε αγκωνιές κάθε φορά που κάθεστε και ετοιμάζεστε να ταΐσετε το μωρό. Για να καταλαγιάσετε οποιοδήποτε συναίσθημα ανταγωνισμού κατά τη διάρκεια του ταΐσματος, προσκαλέστε το μεγάλο σας παιδί να καθίσει μαζί σας και να ακούσει μία ιστορία την ώρα που ταΐζετε το μικρό.

–  Δείξτε του ότι το μωρό δεν έχει πάντα προτεραιότητα. Το πρωτότοκό σας πρέπει να μάθει να κάνει υπομονή όταν φροντίζετε το μωρό. Όμως για να εξομαλύνετε την κατάσταση, δείξτε του ότι και το μωρό μπορεί να περιμένει μερικές φορές.

–  Τονίστε του τα προτερήματα που έχει το να μεγαλώνεις. Για το παιδί σας τα οφέλη που έχει ένα μωρό, είναι ολοφάνερα. Αν είσαι τριών και φωνάζεις, θα σε μαλώσουν γιατί ξύπνησες το μωρό. Αν είσαι μωρό και φωνάζεις θα σε πάρουν αγκαλιά. Βοηθήστε το παιδί σας να δει τα οφέλη που έχει καθώς μεγαλώνει. Μπορεί να κάνει ποδήλατο, να παίξει με τους φίλους του, να φάει παγωτό.

–  Αγκαλιές, φιλιά και επαναλάβετε συχνά. Να διαβεβαιώνετε συνέχεια το μεγάλο σας παιδί ότι έχει τη δική του θέση στην οικογένεια. Και να του θυμίζετε ότι η αγάπη είναι άφθονη – υπάρχει πολλή για όλους.

          

Με την συνεργασία της κας Αγγελικής Παρίου (Ψυχολόγος – ειδική παιδαγωγός – ομαδική αναλύτρια)