Ο ζεστός, υγρός καιρός και ο ήλιος μπορούν να αλλοιώσουν τα φάρμακα που παίρνετε. Είναι πιθανό να επηρεάσουν τη δραστικότητά τους και να εντείνουν τις ανεπιθύμητες ενέργειές τους. Όλα αυτά, βέβαια, μπορούν να προληφθούν αν ακολουθήσετε τις οδηγίες μας.
1. Σε ποια φάρμακα πρέπει να αλλάξει η δοσολογία το καλοκαίρι;
Στα αντιυπερτασικά Το καλοκαίρι, λόγω της αγγειοδιαστολής και της εφίδρωσης που προκαλεί η ζέστη, η πίεση πέφτει σε χαμηλότερα επίπεδα από το χειμώνα. Αν παίρνετε αντιυπερτασικά και παρατηρήσετε την πίεσή σας να πέφτει πολύ χαμηλά το καλοκαίρι, τότε πρέπει να επικοινωνήσετε με το γιατρό σας, ο οποίος είναι πιθανό να σας συστήσει είτε να τα μειώσετε είτε να τα σταματήσετε εντελώς.
Στα διουρητικά Πρόβλημα μπορεί να προκύψει, καθώς με την αυξημένη εφίδρωση λόγω ζέστης, αν παίρνετε διουρητικά, μπορεί να γίνετε ευάλωτοι στην αφυδάτωση και τη θερμοπληξία. Πρέπει να αναπληρώνετε επαρκώς τα υγρά που χάνετε, να παραμένετε σε δροσερό περιβάλλον και να αποφεύγετε την παραμονή στον ήλιο, κυρίως τις πολύ θερμές ώρες. Ίσως χρειαστεί να ελαττώσετε τη δοσολογία με τη σύμφωνη -πάντα- γνώμη του γιατρού σας.
2. Τι γίνεται με τον ήλιο, τη ζέστη και τα αντικαταθλιπτικά;
Τόσο τα αντικαταθλιπτικά όσο και τα αγχολυτικά μπορεί να προκαλέσουν πτώση της πίεσης σε συνδυασμό με τη ζέστη και την αυξημένη εφίδρωση. Αν παίρνετε αυτά τα φάρμακα, πρέπει να αποφεύγετε τον ήλιο και να αναζητάτε δροσιά. Προσεκτικοί με τον ήλιο και τη ζέστη πρέπει επίσης να είναι και όσοι παίρνουν αντιψυχωσικά φάρμακα, επειδή, όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος είναι αυξημένη, είναι ευάλωτοι στο λεγόμενο «κακόηθες νευροληπτικό σύνδρομο», που εκδηλώνεται με υψηλό πυρετό, διαταραχή του μυϊκού τόνου και του αυτόνομου νευρικού συστήματος (υπόταση ή υπέρταση, ωχρότητα, ταχυκαρδία).
3. Μπορώ να πάθω έγκαυμα στο δέρμα μου από ένα… χάπι;
Ναι. Πρόκειται για τη φωτοευαισθησία την οποία προκαλούν ορισμένα φάρμακα, τα οποία όμως φέρουν υποχρεωτικά σχετική προειδοποίηση στις αντενδείξεις τους. Ανάμεσά τους συγκαταλέγονται: • Αντιβιοτικά. • Διουρητικά. • Αντιμυκητιασικά. • Ορισμένα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (για τη θεραπεία της αρθρίτιδας). • Κάποια αντιυπερτασικά και αντιαρρυθμικά. • Oρισμένα φάρμακα για διαβητικούς.• Ψωραλένια (για τη θεραπεία της ψωρίασης). • Αντιψυχωσικά.
Τα φάρμακα αυτά μπορεί να κάνουν το δέρμα ευαίσθητο στην υπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου -ακόμη και του σολάριουμ-, προκαλώντας τοπικές αντιδράσεις (ερυθρότητα, οίδημα, φλύκταινες και κνησμό) που μοιάζουν με έγκαυμα, χωρίς όμως να είναι στην πραγματικότητα. Το χαρακτηριστικό αυτών των συμπτωμάτων είναι ότι εμφανίζονται ακόμη και μετά από πολύ σύντομη έκθεση στον ήλιο.
Αν πρέπει να παίρνετε φάρμακα που προκαλούν φωτοευαισθησία, οφείλετε να αποφεύγετε την έκθεση στον ήλιο, να φοράτε αντιηλιακό με υψηλό δείκτη προστασίας, να μην αφήνετε ακάλυπτα μέρη του σώματός σας και να συμβουλεύεστε αμέσως γιατρό σε περίπτωση που παρουσιαστούν τέτοια συμπτώματα.
4. Πού πρέπει να φυλάω τα φάρμακά μου το καλοκαίρι;
Τα φάρμακα πρέπει να διατηρούνται σε μέρος ξηρό, δροσερό και σκοτεινό. Ένα συρτάρι ή ένα ντουλάπι σε ένα δωμάτιο που δεν «χτυπά» ο ήλιος και στο οποίο η θερμοκρασία διατηρείται σχετικά σταθερή είναι μία καλή λύση. Στις διακοπές, θα πρέπει να τα φυλάμε στο δωμάτιο που μένουμε και σε καμία περίπτωση να μην τα αφήνουμε στο αυτοκίνητο, όπου οι θερμοκρασίες που αναπτύσσονται είναι πολύ υψηλές. Αν τα έχουμε στην τσάντα μας, πρέπει να φροντίζουμε να βρίσκεται σε σημείο προστατευμένο από τον ήλιο και την πολλή ζέστη.
5. Πότε πρέπει να πετάξω τα φάρμακά μου;
Όταν λήξουν και όταν έχουν αλλοιωθεί. Στην τελευταία περίπτωση: • Τα χάπια χάνουν το κανονικό τους χρώμα, φουσκώνουν και μαλακώνουν. • Τα υπόθετα μαλακώνουν. • Τα σιρόπια κρυσταλλώνουν και συχνά αναπτύσσουν και μικροοργανισμούς, που πολλές φορές φαίνονται και με γυμνό μάτι.• Οι αλοιφές μυρίζουν, «κόβουν», δηλαδή αλλάζει το χρώμα τους και γίνονται υδαρείς (νερουλές).
Μπορώ να τα φυλάω στο ψυγείο; Όχι. Τα φάρμακα πρέπει να μπαίνουν στο ψυγείο μόνο όταν το αναγράφουν στις οδηγίες τους ή το συστήνει ο γιατρός ή ο φαρμακοποιός.
Tip
Όταν παίρνουμε φάρμακα σε μόνιμη βάση, είναι σκόπιμο -όταν ταξιδεύουμε- να τα έχουμε στην τσάντα μας και όχι σε αποσκευές που δεν κρατάμε μαζί μας στα διάφορα μέσα μεταφοράς. Οι βαλίτσες μπορεί να χαθούν και έτσι να στερηθούμε τα φάρμακα ή να βρίσκονται σε σημείο που είναι πολύ υγρό, ζεστό κλπ., πράγμα που θα μπορούσε να τα αλλοιώσει.
Η φωτο- ευαισθησία προτιμά τους ανοιχτό- χρωμους;
Ναι, η φωτοευαισθησία είναι μεγαλύτερη στους ανοιχτόχρωμους από ό,τι στους μελαχρινούς, αν και, γενικά, η ένταση των συμπτωμάτων εξαρτάται από το χρόνο παραμονής στον ήλιο, την προσωπική ευαισθησία και την ποσότητα του «ένοχου» φαρμάκου.
Ευχαριστούμε για τη συνεργασία την κ. ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΔΑΛΛΑ, λέκτορα Φαρμακολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.