Αργά ή γρήγορα έρχεται εκείνη η ώρα που αρνείται τα χάδια και τα φιλιά σας. Και εσείς τι κάνετε; (εκτός από το να στεναχωριέστε)
Μέχρι τώρα, είχατε ανταλλάξει δισεκατομμύρια αγκαλιές και τρισεκατομμύρια φιλιά. Έρχεται, όμως, εκείνη η στιγμή που σας σπρώχνει μακριά και σχεδόν σας ραγίζει την καρδιά. Μα τι ακριβώς συμβαίνει;
Τα παιδιά, καθώς μεγαλώνουν, στην ηλικία των επτά με δέκα χρονών, αρχίζουν να αποκρούουν τις αγκαλιές και τα φιλιά σε μια προσπάθεια να εκφράσουν την διάθεσή τους για ανεξαρτησία. Αυτή η συμπεριφορά συνήθως είναι πιο συχνή στα αγόρια. Είναι ένας τρόπος να βάλει το παιδί τα όριά του και να πει στους γονείς του ότι χρειάζεται περισσότερη ελευθερία.
Δεν είναι όμως μόνο αυτό. Το παιδί σε αυτή την ηλικία καταλαβαίνει ότι υπάρχουν κάποια κοινωνικά όρια. Ενδιαφέρεται για την εικόνα που δίνει στους φίλους του και μπορεί να νιώθει αμήχανα αν το φιλάτε και το αγκαλιάζετε μπροστά τους. Μπορεί μάλιστα να είναι πιο ευαίσθητο στα σχόλια για το άτομό του, ειδικά με την παρουσία τρίτων. Η φάση αυτή μπορεί να διαρκέσει μερικούς μήνες ή και περισσότερο και συνδέεται συχνά με την έναρξη της προεφηβείας, μιας περιόδου όπου το παιδί εκδηλώνει συμπτώματα που κανονικά συναντάμε στην εφηβεία, ενώ ταυτόχρονα συμπεριφέρεται σαν παιδί.
Γενικά, να θυμάστε ότι τα παιδιά σχολικής ηλικίας διεκδικούν περισσότερο χώρο και χρόνο για τον εαυτό τους. Μπορεί δηλαδή να απομονώνονται περισσότερη ώρα στο δωμάτιό τους, μόνα τους ή με τους φίλους τους. Επίσης, ενώ πριν τα πέντε ήταν άνετα με το σώμα τους, από τα έξι και μετά μπορεί να εκδηλώσουν συμπτώματα συστολής. Ξαφνικά κλείνουν την πόρτα για να αλλάξουν ή θέλουν να κάνουν μπάνιο χωρίς να τα βλέπει κανείς. Στα μάτια των γονιών αυτή η ξαφνική «κρίση» συστολής κάνει τα παιδιά τους να μοιάζουν με μικρούς εξωγήινους. Κι όμως, η συμπεριφορά αυτή δεν προκύπτει ξαφνικά κι από το πουθενά, ούτε υποδηλώνει ότι κάτι δεν πάει καλά με το παιδί. Αντίθετα, είναι ενδεικτική της ηλικίας αυτής. Από την ηλικία των έξι και μετά, η σεξουαλική ανάπτυξη του παιδιού διανύει, σύμφωνα με τους ψυχαναλυτές, μια λανθάνουσα περίοδο, κατά την οποία η άμεση έκφραση περιορίζεται από την βαθμιαία εμφάνιση αντιδράσεων, όπως η ντροπή και η συστολή.
Επιπλέον το παιδί αρχίζει να συνειδητοποιεί τον ρόλο του ως ξεχωριστό άτομο σε σχέση με τους άλλους και γι’ αυτό κάνει τις πρώτες προσπάθειες να ορίσει την προσωπική του ζώνη. Η τάση για απομόνωση είναι κάτι φυσιολογικό σε αυτή την φάση. Το παιδί ζητάει χώρο και χρόνο για τον εαυτό του και κυρίως σεβασμό απέναντι στην ανάγκη για ιδιωτικές στιγμές.
Παρόλα αυτά υπάρχουν μερικές τακτικές προσέγγισης:
Δείξτε διακριτικότητα
Αν το παιδί σας δεν θέλει να το αγκαλιάσετε και να το φιλήσετε, δείξτε κατανόηση. Προσέχετε πώς και τι λέτε όταν αναφέρεστε σ’ αυτό, ιδιαίτερα αν υπάρχουν τρίτοι μπροστά. Να θυμάστε ότι ανάλογα με τον χαρακτήρα του, ακόμα κι ένα αθώο αστείο μπορεί να του κακοφανεί.
Χαμηλώστε τους τόνους
Είναι πολύ πιθανό να χρειαστεί να αλλάξετε τον τρόπο που εκφράζετε την αγάπη σας. Μπορεί, για παράδειγμα, να χρειαστεί να εγκαταλείψετε τις ασφυκτικές αγκαλιές. Ένα χάδι στα μαλλιά, ένα φιλί στο μέτωπο, πριν κοιμηθεί είναι αρκετά για να νιώσει το παιδί την αγάπη σας.
Μην εγκαταλείπετε
Το παιδί σας μπορεί να απορρίπτει τα φιλιά και τις αγκαλιές το πρωί ή το απόγευμα, όμως να τα ζητάει το βράδυ ή κάποια άλλη στιγμή. Ακολουθήστε λοιπόν, την διάθεσή του. Μην το απορρίπτετε με σκοπό να το πληρώσετε με το ίδιο νόμισμα, γιατί έτσι απλά θα φουντώσετε το θυμό και το πείσμα του. Μην το κάνετε καν γι’ αστείο, γιατί το παιδί θα υιοθετήσει λανθασμένα πρότυπα στη μελλοντική ενήλικη συμπεριφορά του και στις σχέσεις του με το αντίθετο φύλο.
Ορίστε νέα όρια
Το παιδί μπορεί να έχει ανάγκη από περισσότερο χώρο και χρόνο για τον εαυτό του. Μπορεί να χρειάζεται να αλλάξει δωμάτιο ή να το χρησιμοποιήσει κάποιες ώρες μόνο του, αν το μοιράζεται με το μικρότερο αδερφάκι, ή αν δέχεται πιο συχνά φίλους στο σπίτι. Καθορίστε κάποιους νέους κανόνες, βάζοντας φυσικά και νέα όρια στο παιδί.
Αντιστρέψτε τους ρόλους
Ζητήστε εσείς ένα φιλί ή μια αγκαλιά από το παιδί κι εκείνο γρήγορα θα καταλάβει ότι η τέχνη της αγάπης είναι αμφίδρομη, ανακαλύπτοντας ότι πρέπει και μπορεί όχι μόνο να παίρνει αλλά και να δίνει αγάπη.
Να θυμάστε ότι και για το παιδί αυτή η φάση είναι πολύ δύσκολη, καθώς πολλά πράγματα αλλάζουν τόσο στην ψυχολογική όσο και στην σωματική του ανάπτυξη. Έχει ανάγκη ν’ ανακαλύψει μόνο του τον εαυτό του. Μέσα του παλεύει το παιδί και ο έφηβος και η μάχη αυτή είναι σκληρή!
Με την συνεργασία της κας Βάσως Μακαρώνη (ψυχολόγος – παιδοψυχολόγος)