Τα αναζητούμε στο γραφείο, τα βάζουμε στη σχολική τσάντα του παιδιού, τα τρώμε πριν πάμε στο γυμναστήριο ή λίγο πριν κοιμηθούμε. Αν και η επιλογή των σνακ είναι θέμα όρεξης και διάθεσης, η αλήθεια είναι ότι αν κάνουμε συστηματικά τις λάθος επιλογές ή δεν διαβάζουμε ποτέ την ετικέτα των συσκευασμένων σνακ, τότε μπορεί να δούμε το δείκτη της ζυγαριάς μας να μετακινείται προς τα δεξιά. Ας δούμε τι λένε οι ειδικοί για τον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να εντάξουμε τα σνακ στη διατροφή μας.
Μια τυρόπιτα είναι το ιδανικό σνακ;
Οι τυρόπιτες «απ’ έξω» είναι πλούσιες όχι μόνο σε θερμίδες, αλλά και σε λιπαρά και νάτριο – δύο από τους διατροφικούς «εχθρούς» της καρδιάς. Από την άλλη μεριά, όμως, ένα κομμάτι σπιτική τυρόπιτα με ποιοτικά υλικά και λίγο ελαιόλαδο μπορεί να είναι ένα ισορροπημένο σνακ.
Να προτιμήσω ένα φρούτο ή ένα χυμό;
Η πρώτη μας επιλογή είναι τα φρούτα, επειδή, εκτός από τις βιταμίνες τους, μας παρέχουν και τις πολύτιμες για τη λειτουργία του εντέρου φυτικές ίνες. Ωστόσο, τα φρούτα μπορούν να αντικατασταθούν από ένα φρέσκο χυμό (1 ποτήρι χυμός = 2 μέτρια φρούτα), που στερείται μεν των φυτικών ινών, αλλά διατηρεί τις βιταμίνες του και είναι πλούσιος σε αντιοξειδωτικά.
«Επιτρέπονται» οι ξηροί καρποί;
Λίγοι ξηροί καρποί (π.χ. 10 φουντούκια ή 3 κουταλιές αμύγδαλα ή 7 καρύδια ή 15 φιστίκια αράπικα) αποτελούν ιδανικό σνακ επειδή είναι πλούσιοι σε βιταμίνες (κυρίως σε βιταμίνη Ε και σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β), μέταλλα (σίδηρο, μαγνήσιο, χαλκό, σελήνιο), ενώ παράλληλα αποτελούν πηγή των ευεργετικών για την καρδιά ω-3 λιπαρών οξέων. Συνιστάται, ωστόσο, να επιλέγουμε ανάλατους ξηρούς καρπούς, έτσι ώστε να μην επιβαρύνουμε τον οργανισμό μας με νάτριο, που αυξάνει την πίεση.
Δεν προλαβαίνω να φάω πρωινό, τι να φάω στη δουλειά;
Σε αυτή την περίπτωση, συστήνεται ένα πιο ενισχυμένο σνακ, π.χ. 1 μικρό σουσαμένιο κουλούρι με 1 φέτα κίτρινο τυρί ή 1 ποτήρι φυσικός χυμός με 2-3 κράκερς ολικής άλεσης ή ένα γιαούρτι με λίγο μέλι και ανάλατους ξηρούς καρπούς.
Η σοκολάτα είναι κατάλληλο σνακ;
Η μαύρη σοκολάτα είναι μια καλή επιλογή, που συμβάλλει στην τόνωση του οργανισμού επειδή περιέχει μαγνήσιο και καφεΐνη, που έχει ήπια διεγερτική δράση. Απλώς χρειάζεται μέτρο στην κατανάλωσή της.
Πόσες θερμίδες μπορεί να έχει ένα σνακ και πόσα μπορώ να καταναλώνω την ημέρα;
Συνήθως συστήνονται 2 σνακ την ημέρα μεταξύ των γευμάτων και ίσως κάτι ελαφρύ πριν τον ύπνο. Ένα σνακ είναι καλό να κυμαίνεται μεταξύ 100 και 200 θερμίδων. Τα σνακ ουσιαστικά συμβάλλουν στο μοίρασμα των θερμίδων της ημέρας, ώστε να παρέχουμε διαρκώς ενέργεια στον οργανισμό μας.
Να φάω ένα σνακ πριν το γυμναστήριο ή μετά;
Είναι σφάλμα να πηγαίνουμε στο γυμναστήριο νηστικοί. Το ιδανικό είναι να τρώμε 1-2 φρούτα μισή με μία ώρα πριν το γυμναστήριο, επειδή μας εφοδιάζουν με απλούς υδατάνθρακες. Ένα σνακ είναι απαραίτητο και μετά το γυμναστήριο, για να αναπληρώσουμε τα θρεπτικά συστατικά που χάσαμε με την άσκηση. Το σνακ αυτό θα πρέπει να περιέχει υδατάνθρακες και πρωτεΐνες, π.χ. 1 γιαούρτι χαμηλών λιπαρών και 1 φρούτο.
Τι να φάω πριν πέσω για ύπνο;
Το σνακ προ του ύπνου θα πρέπει να είναι κάτι ελαφρύ, που δεν θα βαραίνει το στομάχι. Ιδανικές επιλογές είναι ένα φρούτο, ένα φλιτζάνι ημίπαχο γάλα, μια φρυγανιά με ένα κομμάτι τυρί, μια χούφτα ανάλατοι ξηροί καρποί ή ένα μπισκότο ολικής άλεσης.
Υπάρχουν «απαγορευμένα» σνακ;
Αν και δεν υπάρχουν απαγορευμένα σνακ, θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι τα σνακ δεν ταυτίζονται με τα γλυκά ή τα αρτοσκευάσματα. Ουσιαστικά πρόκειται για μικρά αλλά ισορροπημένο γεύματα που μας παρέχουν ενέργεια μέχρι την ώρα του κυρίου γεύματος. Γι’ αυτό και σε περίπτωση που επιλέγουμε συσκευασμένα σνακ (μπάρες δημητριακών, μπισκότα, χυμούς κλπ.), καλό είναι να κοιτάμε την ετικέτα τους, ώστε να βεβαιωθούμε ότι δεν περιέχουν σε μεγάλες ποσότητες ζάχαρη, αλάτι ή κορεσμένα λιπαρά.
Τι να επιλέγω για το κολατσιό του παιδιού στο σχολείο;
Οι ειδικοί συστήνουν το κολατσιό του παιδιού να περιέχει κατά κύριο λόγο σύνθετους υδατάνθρακες, να είναι χαμηλής περιεκτικότητας σε ζάχαρη και «κακά» λιπαρά (κορεσμένα) και να είναι πλούσιο σε βιταμίνες και μέταλλα. Προτείνουν, λοιπόν, μικρά γεύματα, όπως ένα τοστ με τυρί, γαλοπούλα και λαχανικά, ένα κομμάτι σπιτική πίτα, ένα σουσαμένιο κουλούρι με μια φέτα τυρί, μπισκότα δημητριακών, κράκερς και κριτσίνια ολικής άλεσης. Να σημειώσουμε ότι οι ίδιοι κανόνες ισχύουν και για τα σνακ των ενηλίκων.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΝ κ. ΚΩΣΤΑΛΕΝΙΑ ΚΑΛΛΙΑΝΙΩΤΗ, κλινική διαιτολόγο-διατροφολόγο.