Στην αρχή της ζωής του το μωρό τρέφεται αποκλειστικά με γάλα. Αυτή είναι άλλωστε η μόνη τροφή που χρειάζεται, αλλά και η μόνη που μπορεί να αφομοιώσει για τους πρώτους πέντε με έξι μήνες. Μετά όμως, επειδή αναπτύσσεται με απίστευτα γοργούς ρυθμούς, ο οργανισμός του απαιτεί περισσότερες θερμίδες, σίδηρο και αλλά θρεπτικά συστατικά, όπως ψευδάργυρο, φυλλικό οξύ, βιταμίνες Α και C. Τότε είναι που πρέπει να αρχίσουμε να εμπλουτίζουμε το καθημερινό του διαιτολόγιο με στερεές τροφές. Όμως ακόμα κι αν για εμάς αυτό φαντάζει εύκολο και συνηθισμένο, για το βρέφος είναι μια αληθινή πρόκληση. Σκεφτείτε πόσα πρωτόγνωρα πράγματα περιλαμβάνει για εκείνο αυτή η νέα εμπειρία: η υφή του φαγητού, το κουτάλι, η απαιτούμενη απόσταση από το στήθος της μαμάς, η νέα τεχνική στην κατάποση και τόσα άλλα. Η μετάβαση σε αυτή τη νέα διατροφική εποχή δεν πρέπει να γίνεται πολύ νωρίς. Είναι γεγονός ότι παλαιότερα ο απογαλακτισμός του μωρού γινόταν σε πολύ μικρότερη ηλικία. Νέες έρευνες όμως έχουν δείξει ότι το ιδανικό διάστημα είναι ανάμεσα στον πέμπτο και έκτο μήνα και όχι νωρίτερα, γιατί μόνο τότε το γαστρεντερικό σύστημα του μωρού είναι πια αρκετά ώριμο για να μπορέσει να δεχτεί τη στερεά τροφή, ενώ και η πιθανότητα να εμφανιστούν αλλεργικές αντιδράσεις περιορίζεται. Δεν υπάρχει κάποιος κανόνας που να ορίζει ποιο γεύμα γάλακτος θα αντικατασταθεί πρώτο από τη στερεά τροφή. Έτσι, μπορείτε να του δώσετε την κρέμα όποια στιγμή της ημέρας εξυπηρετεί το πρόγραμμά σας –ιδανικά στο δεύτερο γεύμα (γύρω στις 10 το πρωί) ή στο απογευματινό. Οι πρώτες γεύσεις βήμα-βήμα Η πρώτη γεύση που θα πάρει το μωρό σας από το «αληθινό φαγητό» είναι ιδιαίτερα απολαυστική και θρεπτική. Πρόκειται για την κρέμα από ρυζάλευρο, που είναι εμπλουτισμένη με σίδηρο, έχει γεύση βανίλιας και δεν περιέχει γλουτένη, ενώ έχει διαπιστωθεί ότι σπάνια προκαλεί αλλεργίες. Για την ετοιμασία της ακολουθήστε τις οδηγίες του κατασκευαστή αναμειγνύοντας τη σκόνη με χλιαρό νερό, ώστε να γίνει μια κρέμα όχι πολύ νερουλή αλλά ούτε και πολύ πηχτή (βεβαιωθείτε ότι γλιστράει εύκολα από το κουτάλι). Ξεκινήστε με μια πολύ μικρή ποσότητα (ένα-δύο κουταλάκια την πρώτη μέρα) και αυξήστε προοδευτικά την ποσότητα τις επόμενες. Σταδιακά, το μωρό θα πρέπει να τρώει περίπου 150-180 γραμμάρια κρέμα, αλλά η ποσότητα μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με την όρεξη και την ανάπτυξή του. Μην απογοητευτείτε εάν δεν δείξει ενθουσιασμό από την αρχή. Είναι πολύ πιθανό να δείχνει έκπληκτο, δυσαρεστημένο και μπερδεμένο από αυτό που δοκίμασε, να το στριφογυρίζει στο στόμα του χωρίς να ξέρει αν πρέπει να το καταπιεί ή ακόμα και να το φτύσει. Είναι λογικό να νιώθει αμήχανο μπροστά σε μια τόσο πρωτόγνωρη εμπειρία. Μην μπείτε στον πειρασμό να ανοίξετε μια μεγάλη τρύπα στη θηλή και να το ταΐσετε με το μπιμπερό, γιατί με αυτό τον τρόπο είναι πιο εύκολο το παιδί να πνιγεί ή να φάει περισσότερο από όσο έχει ανάγκη. Eίναι σημαντικό να μάθει να τρώει με το κουτάλι. Εφόσον αυτή η πρώτη του επαφή με τη στερεά τροφή δεν του προκάλεσε καμιά αλλεργική αντίδραση (εξάνθημα, εμετό, διάρροια), μπορείτε σιγά σιγά να ολοκληρώσετε τον απογαλακτισμό προσθέτοντας κι άλλες στερεές τροφές, όπως φρουτόκρεμα, κρεατοχορτόσουπα και φαρίν λακτέ (μετά τον 6ο μήνα). Οι κρέμες με μείγματα δημητριακών χορηγούνται τελευταίες, μετά τον 8ο μήνα, γιατί ενδέχεται να προκαλέσουν αλλεργικές αντιδράσεις. Ποια είναι κατάλληλη στιγμή για να ξεκινήσετε τις στερεές τροφές Αυτό είναι κάτι που θα το αποφασίσετε σε συνεργασία με τον παιδίατρό σας. Όμως, και το ίδιο το μωρό μπορεί να αρχίσει να σας στέλνει μηνύματα ότι είναι έτοιμο να φάει την πρώτη του κρέμα, όταν: Μπορεί πλέον να στηρίζει πολύ καλά το κεφαλάκι του. Μπορεί να καθίσει, έστω και με λίγη βοήθεια. Έχει αρχίσει να δείχνει ενδιαφέρον για τις στερεές τροφές. Για παράδειγμα, όταν σας βλέπει να τρώτε σας κοιτάζει επίμονα στο στόμα και προσπαθεί να πιάσει με το χεράκι του το φαγητό σας και να το δοκιμάσει ή στρέφει το κεφάλι του προς το κουτάλι και ανοίγει το στόμα του εάν το βάλετε κοντά στο πρόσωπό του. Έχει εξαφανιστεί το αντανακλαστικό της προώθησης της γλώσσας που έχουν τα μικρά βρέφη και τα κάνει να διώχνουν οτιδήποτε στερεό πάει να μπει στο στόμα τους. Χρήσιμες συμβουλές για καλή αρχή Τις πρώτες φορές που το παιδί δοκιμάζει κάτι καινούργιο σε μικρή ποσότητα συμπληρώνουμε το γεύμα του με γάλα. Όταν το διαιτολόγιό του εμπλουτιστεί με στερεές τροφές, θα πρέπει να δίνετε στο μωρό νερό περίπου μία με μιάμιση ώρα μετά την κρέμα, ιδιαίτερα εάν ο απογαλακτισμός γίνει κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών. Εάν το μωρό σας δεν ενθουσιάζεται ιδιαίτερα στην ιδέα αυτής της αλλαγής στις διατροφικές του συνήθειες, δοκιμάστε το εξής κόλπο: Ξεκινήστε το γεύμα του αφήνοντάς το να θηλάσει για λίγο ή δίνοντάς του λίγο γάλα με το μπιμπερό. Στη συνέχεια, δώστε του μια μικρή ποσότητα από την κρέμα (2-3 κουταλάκια) και ολοκληρώστε με γάλα. Την επόμενη μέρα αυξήστε την ποσότητα της κρέμας μειώνοντας αυτή του γάλακτος μέχρι να αρχίσει να τρώει 180-200 γραμμάρια κρέμα. Φροντίστε η πρώτη του γνωριμία με τις στερεές τροφές να γίνει σε μια ήρεμη, χαλαρή και διασκεδαστική ατμόσφαιρα. Χαμογελάστε, τραγουδήστε του, μιλήστε του γλυκά και δείξτε υπομονή, για να συνδυάσει το φαγητό με την απόλαυση. Αν το παιδί δείχνει άρνηση προς τη στερεά τροφή, εγκαταλείψτε την προσπάθεια και δοκιμάστε ξανά μετά από λίγες μέρες. Πάντα να περιμένετε 20 με 25 μέρες πριν προσθέσετε μια ακόμα καινούργια τροφή στο καθημερινό διαιτολόγιο του μωρού σας.
Με τη συνεργασία της Ιωάννας Δραμπέλη (παιδίατρος).