Τι συμβαίνει όταν η μαμά γυρνάει σπίτι κουρασμένη από την δουλειά της;

Νατάσσα Π., μητέρα της Λυδίας, 6 χρονών, και της Ναταλίας, 3 χρονών.

Συνήθως όλοι όσοι ασχολούνται με τα παιδιά το πρωί, τις ώρες που η μαμά λείπει (π.χ. οι γιαγιάδες ή οι μπέιμπι σίτερ) περνούν ευχάριστα και ήσυχα μαζί τους. Στη μαμά, όμως, απομένει το υπόλοιπο της ημέρας, το πιο… φασαριόζικο κομμάτι. Τι συμβαίνει, λοιπόν, τα απογεύματα; Γιατί τόση αναστάτωση;

–  Όσο περίεργο κι αν σας ακούγεται, η αναστάτωση που δημιουργείται είναι σημάδι ότι υπάρχουν υγιείς σχέσεις. Δεν πρόκειται, λοιπόν, για κάτι παράξενο ή κακό. Αυτό που συμβαίνει ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας το ονομάζεται «συναισθηματική διαδικασία». Αυτό σημαίνει ότι πίσω από τις πράξεις παιδιών και γονιών υπάρχουν συναισθήματα, προσδοκίες και ρόλοι. Έτσι, λοιπόν, την περίπτωση των παιδιών που υποδέχονται φασαριόζικα τη μαμά μπορούμε να τη δούμε ως συναισθηματικό κυνήγι, όπου τα παιδιά είναι οι «κυνηγοί» της μαμάς. Συνήθως τα πιτσιρίκια δεν λένε καθαρά: «Μαμά, μου έλειψες όλη ημέρα» ή «Μαμά, θέλω τόσο πολύ την αγάπη σου και την προσοχή σου». Αντίθετα, μικροί και μεγάλοι χρησιμοποιούμε διάφορα “άλλοθι” όπως π.χ. «Βρες τον μαρκαδόρο μου» ή «Χάλασε το παιχνίδι μου». Η φασαρία δηλώνει πόσο έντονα αισθάνονται τα παιδιά την ανάγκη να βρίσκεται κοντά τους η μαμά. Τα παράπονα είναι απλώς το περιεχόμενο της έντασης και τις πιο πολλές φορές δεν είναι ιδιαίτερα σημαντικό.

–  Το γεγονός ότι χαλαρώνουν όταν βρίσκονται μαζί με τη μαμά τους είναι ένα σημάδι τού πόσο πολύ την εμπιστεύονται. Ήδη από την ηλικία των 3 χρόνων τα παιδιά έχουν μάθει ότι ισχύουν κάποια βασικά πράγματα. Ένα από αυτά είναι το ότι η μαμά βοηθάει να μπει μία τάξη σε όλα όσα τα αφορούν. Αυτό για το παιδάκι πρακτικά σημαίνει ότι η μαμά θα αναλάβει την κατάσταση όταν το ίδιο δυσκολεύεται να βάλει μια σειρά στα πράγματα που πρέπει να κάνει.

–  Τα παιδιά θέλουν τη φροντίδα και την προσοχή της μαμάς, θέλουν ο άνθρωπος τον οποίο εμπιστεύονται περισσότερο από όλους τους άλλους, να τους ακούει αμέσως όταν του μιλούν. Και συνήθως οι κουρασμένες μαμάδες το παρεξηγούν αυτό και το εκλαμβάνουν ως απαίτηση και πίεση.

–  Επίσης όταν τα παιδιά είναι κουρασμένα, συνήθως παλινδρομούν και φέρονται σαν να είναι μικρότερα. Έτσι, π.χ. δεν μπορούν πια να ψάξουν μόνα τους για το χαμένο μαρκαδόρο ή θέλουν τη συνοδεία της μαμάς για να πάνε στην τουαλέτα.

Φυσικά, όλες αυτές οι θεωρίες εξηγούν την αιτία. Ωστόσο, από την άλλη, για εσάς …πρακτικά το πρόβλημα παραμένει. Ύστερα από μία κουραστική μέρα στην εργασία σας, το απόγευμα χρειάζεστε ηρεμία και ξεκούραση και αντί γι’ αυτό έχετε μπροστά σας τα ζωηρά παιδάκια σας… έτοιμα για όλα. Αναρωτιέστε, λοιπόν, γιατί δεν καταλαβαίνουν τις δικές σας ανάγκες για χαλάρωση. Απλούστατα, διότι ακόμη δεν μπορούν!!! Μάλιστα τα παιδιά πριν συμπληρώσουν τα εννέα τους χρόνια, εκλαμβάνουν ως απόρριψη το γεγονός ότι η μαμά μόλις επιστρέψει σπίτι αναζητά λίγες προσωπικές στιγμές ηρεμίας και δεν νοιάζεται αμέσως για αυτά.

Δηλαδή, θα αναρωτηθείτε, μόλις μπείτε στο σπίτι, πριν αλλάξετε ρούχα, θα πρέπει π.χ. να βγάλετε το γιαουρτάκι της μικρής από το ψυγείο, παρόλο που μπορεί να το κάνει και η ίδια; Ή να αναγνωρίσετε αμέσως τι ζωγράφισε το αγοράκι σας σε αυτό το χαρτί που κρατά όλο περηφάνια και επιμένει να του ρίξετε… εδώ και τώρα μια ματιά; Αλήθεια, επειδή είστε μαμά, πρέπει να είστε και… υπεράνθρωπος; Σύμφωνα με τους ειδικούς, κανένας δεν έχει αυτή την απαίτηση από μια μαμά. Εξάλλου, οι γονείς δεν πρέπει να εκπληρώνουν αυτόματα και σαν ρομπότ τις επιθυμίες των μικρών τους.

Από την άλλη, όμως, πρέπει να συνειδητοποιήσετε ότι είναι κάπως δύσκολο να βάλετε όρια ανάμεσα στις δικές σας ανάγκες για ξεκούραση τα απογεύματα, ύστερα από μια δύσκολη μέρα, και στις ανάγκες των παιδιών σας. Και το πιο σημαντικό είναι να μη χάνετε την ψυχραιμία σας βάζοντάς τους τις φωνές ή απειλώντας τα ότι θα ξαναφύγετε. Κατ’ αρχάς πρέπει να συνειδητοποιήσετε ότι εσείς οι ίδιες κρατάτε το κλειδί για τη λύση! Αλλάξτε, λοιπόν, τακτική και ακολουθήστε τις παρακάτω συμβουλές και… τακτικές   για να έχετε γαλήνη και ησυχία τα οικογενειακά απογεύματα.

–  «Επιστρέψτε» αθόρυβα στο ρόλο της μαμάς

Όπως οι περισσότερες εργαζόμενες μητέρες ίσως και εσείς να έχετε την εντύπωση ότι κάθε λεπτό που περνάτε μαζί με τα παιδιά σας, ακόμη κι αν είστε πολύ κουρασμένη, είναι για εκείνα η πιο πολύτιμη στιγμή της ημέρας. Αυτό είναι λάθος. Πρέπει να αποδεχτείτε το γεγονός ότι τα μικρά σας περνούν πολύ καλά το πρωί και με τη γιαγιά ή την μπέιμπι σίτερ και δεν πρέπει να νομίζετε σε καμία περίπτωση ότι τα πιτσιρίκια περιμένουν εσάς για να εκτονωθούν. Αν το συνειδητοποιήσετε αυτό, θα αισθανθείτε πιο ελεύθερη, γιατί δεν θα χρειάζεται αμέσως μόλις επιστρέψετε στο σπίτι να μπαίνετε από την πίεση της δουλειάς στον απαιτητικό ρόλο της μαμάς.

–  Ζητήστε τη συμμετοχή του μπαμπά

Παίρνετε ως δεδομένο το ότι ο μπαμπάς κουράζεται πιο πολύ στη δουλειά του, γι’ αυτό και αναλαμβάνετε εσείς τα παιδιά, αν και τις περισσότερες φορές ο ίδιος δεν έχει τέτοιες απαιτήσεις. Αυτή η τακτική είναι λανθασμένη. Και οι δύο γονείς κουράζονται εξίσου στην εργασία τους. Καλό είναι, λοιπόν, μία ημέρα της εβδομάδας να αναλαμβάνει εξολοκλήρου ο πατέρας το απόγευμα τα παιδιά (π.χ. να τα πάρει από το σχολείο ή τον παιδικό σταθμό, να ετοιμάσει το φαγητό τους κ.λ.π.), ώστε εσείς να ξεκουράζεστε και να έχετε τον ελεύθερο χρόνο να κάνετε διάφορα πράγματα για τον εαυτό σας.

–  Προετοιμασία καθ’ οδόν.

Στο δρόμο για το σπίτι καλό είναι να προσπαθείτε να φανταστείτε με ηρεμία πώς ήταν η μέρα των παιδιών σας. Π.χ. Πήγε ο μικρός στο γυμναστήριο; Μήπως η κόρη σας είχε δύσκολο πρόγραμμα στο σταθμό; Έτσι θα είστε προετοιμασμένες για το τι θα αντιμετωπίσετε στο σπίτι.

–  Δεχτείτε βοήθεια.

Η γνώμη των ανθρώπων που προσέχουν τα παιδιά (π.χ. οι γιαγιάδες, η μπέιμπι σίτερ) είναι πολύτιμη για εσάς. Γι’ αυτό και πρέπει να τους συμβουλεύεστε, αλλά και να μην αρνείστε τη βοήθειά τους ακόμη και τα απογεύματα.

–  Όχι αρνητικές σκέψεις και ενοχές.

Δεν πρέπει να σκέφτεστε ότι αν δεν εργαζόσασταν δεν θα είχατε να αντιμετωπίσετε όλο αυτό το απογευματινό στρες και ότι κάνει κακό στα παιδιά η φύλαξή τους από τρίτους. Άλλωστε, και οι μαμάδες που δεν δουλεύουν και έχουν αναλάβει μόνες τους τη φροντίδα των παιδιών όλη μέρα, αντιμετωπίζουν εξίσου παρόμοια… φασαριόζικα απογεύματα!

–  Επιβεβαιώστε το ενδιαφέρον και την αγάπη σας.

Έχοντας υπόψη σας την ανάγκη των παιδιών να σας έχουν κοντά τους, μπορείτε να τους τηλεφωνήσετε λίγο πριν φύγετε από τη δουλειά σας λέγοντάς τους ότι σε λίγο θα φτάσετε σπίτι και να τους τονίσετε πόσο τα θέλετε κοντά σας -αν βέβαια αισθάνεστε έτσι. Δηλαδή προσπαθήστε να γίνετε εσείς κατά κάποιον τρόπο «κυνηγός». Έτσι αυξάνονται οι πιθανότητες να σας υποδεχθούν πιο τρυφερά και ήρεμα τα παιδιά.

–  Ηρεμήστε πριν πάτε σπίτι.

Αν σας πιάνει άγχος καθώς πλησιάζετε προς το σπίτι, καλό είναι να κάνετε πρώτα μια μικρή βολτίτσα π.χ. στο πάρκο, να ηρεμήσετε και να ξεχαστείτε για λίγο, ή, αν έχετε αυτοκίνητο, να το παρκάρετε κάπου και να ακούσετε την αγαπημένη σας μουσική. Έτσι όλες οι έγνοιες θα διαλυθούν και θα σκεφτείτε πόσο πολύ αγαπάτε τελικά τα μικρά σας.

Με την συνεργασία της κας Ειρήνης Αργύρη (ψυχολόγος – παιδοψυχολόγος MSc UCLan, UK)